جاپان چگونه توانسته ویروس کرونا را تحت کنترول بیاورد؟

در حالی که زندگی عامه در بسیاری از کشورهای اروپایی به خاطر شیوع ویروس کرونا بسیار محدود شده است، مردم جاپان در آخر هفته گذشته به پارک ها رفتند تا از دیدن شکوفه های گیلاس لذت ببرند. هزاران تن زیر این درختان صورتی رنگ در پارک ها و در امتداد جاده ها نشستند، غذا خوردند و آبجو (بیر) نوشیدند و بعد با شکوفه های گیلاس عکس سلفی گرفتند.

براساس آمار رسمی،‌تا تاریخ ۲۴ ماه مارچ ۱۲۰۰ تن در جاپان به این ویروس مبتلا شده و ۴۳ تن جان شان را از دست داده اند. هر روزه فقط حدود ده ها مورد ابتلا به بیماری «کووید ۱۹» گزارش می شود.

جاپان کشور پرجمعیتی است و بالاترین شمار شهروندان سالمند را در سطح جهان دارد. به این خاطر پیش بینی می شد که شمار افراد مبتلا به کرونا و قربانیان در این کشور به سرعت گسترش یابد.

افزون بر این جاپان با چین که در ابتدا شاهد شیوع این ویروس بود، ارتباط نزدیکی دارد. در ماه جنوری حدود ۹۲۵ هزار و در ماه فبروری حدود ۸۹ هزار شهروند چینی به جاپان سفر کردند.

حکومت جاپان در واکنش به پاندمی ویروس کرونا در اواخر ماه مارچ و دو هفته پیش از تعطیلات بهاری همه مکاتب را مسدود کرده و همه برنامه های عمومی را لغو کرد. اما به دکان ها و رستوران ها اجازه داده شد که باز بمانند و شمار اندکی از شهروندان جاپانی تصمیم گرفتند از خانه کار کنند.

مهار ویروس کرونا

شمار اندک موارد تایید شده ابتلا به کووید ۱۹ در جاپان در آغاز باعث شد که برخی فکر کنند حکومت حقیقت را پنهان می کند. 

باربارا هولتوس، دانشمند علوم اجتماعی که برای یک موسسه آلمانی در توکیو کار می کند، گفت: «پس از بروز فاجعه اتومی فوکوشیما (در سال ۲۰۱۱ ) حکومت در آغاز نمی خواست اعلام کند که سوخت هسته ای ذوب شده است و امروز هم بسیاری از مردم به اطلاعاتی که دولت ارائه می کند، اعتماد ندارند».

با وجود این که جاپان ظرفیت انجام ۶ هزار آزمایش در روز را دارد، تا به حال فقط  ۱۴ هزار آزمایش را انجام داده است و به این ترتیب موارد آزمایش در جاپان ۲۰ بار کمتر از کشور همسایه اش، کوریای جنوبی است که شاهد شیوع گسترده بیماری ناشی از ویروس کرونا است.

به گفته ماساهیرو کامی، ویروس شناس در موسسه تحقیقات طبی حکومت، آزمایش ابتلا به ویروس کرونا فقط بر کسانی انجام می شود که جدی ترین علایم را داشته باشند. او افزود که به این ترتیب شمار موارد گزارش نشده ابتلا به این ویروس بسیار بالا است.

کویچی ناکانو، دانشمند علوم سیاسی گفت که شینزو آبه، نخست وزیر جاپان احتمالا می خواسته جاپان را به عنوان یک کشور مصون معرفی کند تا بازی های تابستانی المپیک که قرار بود در این کشور برگزار شوند، لغو نشود. اما کمیته بین المللی المپیک برگزاری این مسابقات را به تعویق انداخت.

کارشناسان وزارت صحت جاپان چنین انتقاداتی را مکرراً رد کرده و می گویند که آن ها توجه شان را به جای گرفتن آزمایش های سحطی، به بیماران تثبیت شده « کووید ۱۹» معطوف می کنند تا بتوانند گسترش ویروس کرونا را مهار کنند.

به طور مثال وقتی که این بیماری همه گیر در یک مکتب ابتدایی واقع در جزیره هوکاییدو شیوع پیدا کرد، مقام ها همه مکاتب را در آن ناحیه بستند و وضعیت اضطراری اعلام کردند. پس از گذشت سه هفته گسترش ویروس در این منطقه متوقف شد.

سباستین ماسلو، دانشمند علوم سیاسی در دانشگاه توکیو به دویچه وله گفت: «میزان آزمایش های انجام شده کم است، چون مقام های مسئول می خواهند اطمینان حاصل کنند که افراد مبتلا با عوارض بسیار جدی به مراقبت های طبی دسترسی می یابند».

استفاده از ماسک «بخشی از زندگی روزمره است»

سنت سلام و احوال پرسی حاکم در جاپان،‌یعنی تعظیم کردن به جای دست دادن و بوسه زدن بر گونه، نیز در کند کردن روند شیوع ویروس کرونا نقش داشته است. افزون براین کودکان در جاپان از سنین پایین در زمینه رعایت قواعد بهداشتی آموزش می بینند.

یک زن جاپانی که مادر دو طفل است، می گوید: «شستن دستان، غرغره کردن دهان با محلول ضد عفونی و پوشیدن ماسک بخشی از زندگی روزمره ما است. ما این مسائل را قبل از شیوع ویروس کرونا هم رعایت می کردیم».

به این خاطر وقتی که در ماه فبروری گسترش ویروس کرونا آغاز شد، جامعه به سرعت خود را با شرایط جدید انطباق داد. دکان ها و شرکت ها در برابر درهای ورودی شان مایع ضد عفونی گذاشتند و پوشیدن ماسک به یک وظیفه شهروندی مبدل شد. 

در این کشور بدون ویروس کرونا هم سالانه ۵.۵ میلیارد ماسک استفاده می شود. یا به عبارت دیگر هر فرد جاپانی سالانه از ۴۳ ماسک استفاده می کند. وقتی که شیوع ویروس آغاز شد، فروش ماسک به شدت افزایش یافت. ماسک ها جیره بندی شدند و مردم برای خرید آن در برابر دکان ها صف کشیدند. فروشگاه ها هنوز نوارهای پارچه ای و فیلترهای قهوه می فروشند و به خریداران رهنمود ساختن ماسک ارائه می کنند تا خود شان ماسک بسازند.

میشائل پاومن، مدیر تجاری از آلمان که سال های طولانی در جاپان زندگی کرده، می گوید که جاپانی ها می دانند که ممکن است یک فرد به ویروس کرونا مصاب باشد بدون این که علایمی داشته باشد. او می افزاید: «هرکس که ماسک می پوشد، از دیگران محافظت می کند تا ویروس به کس دیگری سرایت نکند».

به نظر می آید که استفاده گسترده از ماسک نه تنها گسترش بیماری «کووید ۱۹» را در جاپان کندتر کرده است، بلکه شمار بیماران مبتلا به انفلوانزا نیز از زمان شیوع ویروس کرونا در هفت هفته گذشته به شدت کاهش یافته است.

براساس یک کار تحقیقاتی که پنج داکتر از کشورهای غربی انجام داده اند، «با پوشیدن ماسک از انتقال قطرات یا ذرات معلق در هوا که حاوی ذرات ویروسی هستند، جلوگیری می شود». فابیان سوارا از گروه تحقیقاتی سزار در شهر بن آلمان و ماتیاس سام والد از دانشگاه علوم طبی در ویانا از جمله این پنج داکتر هستند.

این کارشناسان به این نتیجه رسیدند که در کنار فاصله گیری اجتماعی و شستن دست ها، ماسک نیز می تواند در کند کردن روند گسترش ویروس نقش مهمی داشته باشد و آن ها برای اثبات نظریه شان به میزان پایین ابتلا به بیماری «کووید ۱۹» در جاپان اشاره می کنند.

روند آهسته بازگشت به وضعیت عادی

شینزو آبه، نخست وزیر جاپان با توجه به این موفقیت ها هفته گذشته از اعلام وضعیت ملی اضطراری خودداری کرد. از آن زمان زندگی روزمره در جاپان به تدریج به جریان می افتد.

روند گشایش دوباره مکاتب آغاز شده است و کودکان در صنف هایی که هوای آن به خوبی تهویه می شود، با حفظ فاصله از یکدیگر می نشینند. پارک های تفریحی دوباره باز شده اند، اما از افرادی که تب دارند، خواسته می شوند که وارد آن جا نشوند.

حکومت که از آغاز موج دوم ابتلا به ویروس کرونا هراس دارد، اعلام کرده که در حال حاضر مکاتب در ماه اپریل فقط در مناطقی باز می شوند که آن جا موارد ابتلا به بیماری «کووید ۱۹» وجود نداشته است.

افزون بر این ممنوعیت برگزاری برنامه های گسترده عمومی پابرجا می ماند.

مقام های امور صحی از این نگرانند که بازدیدکنندگان خارجی ویروس کرونا را با خود به همراه بیاورند و به این خاطر شهروندان کوریای جنوبی و اتحادیه اروپا اجازه ورود به این کشور را ندارند.

شهروندان خارجی که پیش از این هم در جاپان زندگی می کردند، می توانند بازگردند، اما پس از رسیدن به مدت ۱۴ روز قرنطین می شوند.

براساس اطلاعات غیررسمی، اجرای این اقدامات دستکم تا پایان ماه اپریل ادامه خواهد داشت.

مارتین فریتس (توکیو)/م. ا.