اروپا از نظارت امریکا بر انترنت آگاهی داشت؟

در اروپا خشم نسبت به نظارت استخبارات امریکا بر ارتباطات تیلفونی و انترنتی (پریسم)، هنوز حاکم است. اما افشاگری های ادوارد سنودن برای کارشناسان اروپایی غیرمنتظره نبوده است.

روز پنجشنبه هفته گذشته، روزنامه بریتانیایی گاردین و روزنامه امریکایی واشنگتن پست گزارشی نشر کردند که براساس آن، آژانس امنیت ملی ایالات متحده و پولیس فدرال امریکا (اف بی آی) با یک برنامه سری با عنوان مخفف "پریسم"، به اطلاعات کاربران دسترسی دارند.

چند روز بعد ادوارد اسنودن، یک کارمند پیشین سازمان استخبارات مرکزی امریکا (سی آی ای) خود را به حیث افشاگر برنامه نظارت سری کشورش معرفی کرد.

بنیامین برگه من، نویسنده یک وبلاگ آلمانی به نام شبکه سیاسی گفت: «آن چه را که اسنودن درباره پریسم افشا کرد، مسوولان مربوطه از مدت ها به این سو خبر داشتند». برگه من در ادامه مصاحبه با دویچه وله گفت، گزارشی که در سال 2012 به ماموریت پارلمان اروپا نوشته شد، نشان می داد که «مقام های امریکایی از سال 2008 اجازه استفاده از اطلاعات را داشتند. این خبر غیرمنتظره نبود».

در این گزارش از سال 2012 از قانونگذاران اروپایی به شدت انتقاد شده است. نویسندگان این کار تحقیقاتی می گویند که در اتحادیه اروپا هیچ گونه آگاهی در این باره که نظارت گسترده سیاسی ممکن است، وجود ندارد.

براساس این گزارش، جالب توجه است که تا اواسط سال 2011 «کمیسیون اتحادیه اروپا، قانونگذاران ملی و پارلمان اروپا از الحاقیه فیسا 188 1 آ، اطلاع نداشتند». این الحاقیه به قانون نظارت بر سازمان های استخباراتی خارجی برمی گردد و از سه سال پیش بدین سو به اجرا در آمده است.

نویسندگان گزارش سال 2012 هشدار دادند که این قانون به مقام های امریکایی اجازه دستیابی و استفاده از اطلاعات شهروندان امریکایی و غیرامریکایی را می دهد. گزارش در نهایت به این نتیجه رسید که اتحادیه اروپا در مورد حفاظت از شهروندانش کوتاهی می کند.

چین و روسیه در مرکز توجه

ژولین ژاندبو از مرکز مطالعات درباره مناقشات و یکی از نویسندگان این کار تحقیقاتی است. او می گوید که اروپایی ها در مبارزه علیه جرایم سایبری و در محافظت از کاربران انترنت، توجه شان را معطوف به یک طرف کرده اند.

ژان دبو می گوید: «اتحادیه اروپا توجه اش را به این معطوف می کند که چه تحولاتی فرای "تهدیدهای تمویل شده از سوی حکومت ها" می توانند شهروندان اتحادیه اروپا را تهدید کنند".

در اروپا همچنین درباره هکرها، دزدی هویت و تنظیم قوانین درباره شرکت های انترنتی بحث و گفتگو می شد. تا آن جایی که به فعالیت های هدایت شده از سوی دولت ها مربوط می شد، چین و روسیه در مرکز توجه اروپا قرار داشتند.

ژان دبو در مصاحبه با دویچه وله گفت: «رابطه حساس اروپا با ایالات متحده در مرکز توجه نبود که البته این مساله دلایل سیاسی نیز دارد».

البته در مورد قوانین ایالات متحده مانند لایحه "میهن دوستی" امریکا که برای سارنوالان امریکایی در مورد مبارزه با تروریسم پس از 11 سپتمبر سال 2001، امکانات گسترده شنود را فراهم می سازد، در اتحادیه اروپا به طور جدال برانگیز بحث شد.

اما ژولین ژاندبو می گوید: «برخورد با خلاف کاران سایبری یک چیز است، اما وارد عمل شدن علیه حکومت ایالات متحده یک مساله دیگر». او گفت که به هر حال ایالات متحده برای بیشتر حکومت های اتحادیه اروپا یک متحد مهم، شریک تجاری و افزون براین، در سراسر دنیا یک عرضه کننده خدمات انترنتی است.

بنیامین برگه من می گوید هر کاربر فیس بوک و خدمات گوگل باید این را در نظر بگیرد که فعالیت های امریکایی ها می تواند برای سازمان های استخبارات اروپایی نیز سودمند باشد.

به این ترتیب احتمالا دستیابی امریکا به اطلاعات در اروپا به نفع مقام های اروپایی بوده است. اما به گفته برگه من، این که سرویس های اروپایی در مقابل این وضعیت سکوت اختیار کرده و یا از آن به نفع خود استفاده کرده اند، در جریان افشاگری ها معلوم می شود.

«سطل زباله»

در حالی که کاربران انترنت در اروپا می توانند در برابر محکمه برای دفاع از حق خود دال بر کنترول اطلاعات شخصی شان شکایت کنند، در امریکا یک چنین قانونی وجود ندارد. وقتی که بین اتحادیه اروپا و امریکا تبادله اطلاعات صورت می گیرد، مشکل ایجاد می شود.

نیکولاس هرناندز از مرکز مطالعات سیاسی اروپایی می گوید: «این که بسیاری از قوانین تصویب شده در ایالات متحده، امروز شامل حال شهروندان اتحادیه اروپا می گردند، جالب توجه است. حق آن ها به عنوان تنها صاحب داده های اطلاعاتی شخصی، به سادگی به زباله دانی انداخته می شود. این جا است که وقتی وضعیت حقوقی و قانونی را مشاهده می کنیم، دچار ترس می شویم».

بنیامین برگه من می گوید که لابی گران امریکایی، قوانین محافظت از اطلاعات را که از نظر آن ها بیش از حد سختگیرانه بوده از قراردادهای اتحادیه اروپا «پاک کرده اند». او اکنون امیدوار است که اهمیت محافظت از اطلاعات و حریم خصوصی دوباره در روند قانونگذاری در اتحادیه اروپا بازتاب یابد.

ژولین ژان دبو در ادامه مصاحبه با دویچه وله گفت: «اگر پس از افشاگری های پریسم این بحث درنگیرد، دیگر هیچگاه این اتفاق نخواهد افتاد». او ادامه داد: «ما می دانستیم که امکان جمع آوری اطلاعات به این گستردگی وجود دارد، اما احتمال آن را نمی دادیم».

آقای ژان دبو افزود: «اگر که امنیت را با دیگر حقوق (شهروندی) یکسان ببینیم، پس هرکاری قابل توجیه است... ما می گوییم: امنیت ابزار است، هدف نیست».

در مورد این که اتحادیه اروپا چگونه می تواند از شهروندانش در برابر دستیابی به اطلاعات از سوی ایالات متحده محاظت کند، ایده های بسیاری وجود دارد، اما سیاستمداران مسوول اتحادیه اروپا دراین باره توافق نظر ندارند.

دست کم امکان ایجاد یک فشار سیاسی ممکن است، اگر ایالات متحده وادار به امضای یک توافقنامه حقوقی با اتحادیه اروپا شود. حتی چنین قراردادی در حال حاضر وجود ندارد.