آیا ایجاد اتحادیۀ تجاری بین اتحادیه اروپا و چین ممکن است؟
۱۳۹۷ تیر ۲۴, یکشنبهدونالد ترامپ رئیس جمهور ایالات متحده امریکا در ماههای اخیر با حملات لفظیاش در مورد نظام تجارت بین المللی، شرکای تجاریش را تحت فشار فزاینده قرار داده است. کشورهای عضو اتحادیه اروپا که از سالها به اینطرف جز شرکای استراتیژیک ایالات متحده از جمله در زمینههای تجاری و اقتصادی بوده اند، حالا سعی دارند تا واکنش متناسبی نشان دهند، اما ظاهراً تاهنوز موفق نشده اند. اکنون به نظر میرسد اتحادیه اروپا تلاش دارد تا گفتگوهای خود را برای رسیدن به توافقی دوجانبه در زمینههای تجاری و سرمایه گذاری، دربرابر سیاستهای سختگیرانه ترامپ، با چین بیشتر کند.
قرار است روز دوشنبه چین و اتحادیه اروپا، دو متحد عمده تجاری ایالات متحده امریکا نشست سالانه سران را در پیکینگ برگزار کنند. در کنار مسائلی چون جنگ سوریه، توافقات اتمی با ایران، تغییر اقلیم، بحث در مورد مناسبات تجاری در مقیاسهای جهانی و چند جانبه، در صدر آجندا قرار دارد.
با هم در برابر تعرفه های گمرکی
تعرفههای گمرگی بر المونیم، فولاد و تهدیدها در مورد افزایش مالیات بر واردات موتر، شرکای تجاری اروپایی امریکا به ویژه آلمان را در آشفتگی قرار داده است. چین به عنوان یکی از قدرهای بزرگ اقتصادی نیز آماج سیاست خارجی اقتصادی ایالات متحده امریکا قرار گرفته است. از چند روز به این طرف واردکنندگان از چین به ایالات متحده امریکا ۲۵ در صد از ارزش ۸۱۸ اقلام تجارتی شان را که بالغ به ۳۴ میلیارد دالر امریکایی می شود، باید به عنوان مالیات گمرکی بپردازند. پیکینگ نیز بلافاصله واکنش نشان داده و به ۵۴۵ قلم کالا های وارداتی ایالات متحده امریکا تعرفههای مشابهی را وضع کرده است.
در ادامه این تنشهای تجارتی چین ظاهراً در کنار بروکسل قرار گرفته و سعی دارند تا مشترکاً در برابر سیاست یکجانبه "امریکا اول" دونالد ترامپ رئیس جمهور ایالات متحده امریکا، عمل کنند. چین و اتحادیه اروپا حدود یک سوم تولیدات اقتصادی جهانی را و حدود نیمی از حجم تجارت جهانی را تشکیل می دهند.
تفاوت های قابل توجه
هرچند چین و اتحادیه اروپا منافع مشترک در زمینههای تجارت جهانی دارند، اما آگاهان اتحاد آنان در برابر ایالات متحده را موفقیت آمیز نمی دانند. به باور آنان این تحرکات به هرحال باید براساس قوانین تجاری و تحت نظارت سازمان تجارت جهانی باشند. گفته میشود در زمینه امکانات دسترسی به بازار نیز دیدگاههای پیکینگ و بروکسل متفاوت اند.
براساس یک تحقیق تازه که از جانب اتاق تجارت اتحادیه اروپا در چین انجام شد، "چین دارای یکی از "محدود کندهترین اقتصادهای" جهان می باشد." شرکتهای امریکایی و اروپایی که در آن کشور مشغول کار اند، از گذشتهها به این طرف در مورد دیوان سالاری و یا بیروکراسی شکایت می کنند. آنان براین باور اند که این کار باعث ایجاد چالش در زمینه رقابت با شرکتهای چینایی شده است.
ماتس هاربورن، رئیس این اتاق می گوید چالشهای زیادی وجود دارند. به گفته او در چین قوانین مبهم وجود دارد و ادارههای دولتی در راستای بدست آوردن مدرک، تامین مالی و یا مناقصههای عامه، میان شرکتهای چینایی و خارجی فرق می گذارند. دولت چین، شرکت های اتحادیه اروپا را مجبور به انتقال دانش خود به چین می کند، طور مثال، ایجاد مشارکت با شرکت های چینی یکی از شرایط مورد نیاز برای فعالیت های تجاری شرکت های خارجی در این کشور است. چیزیکه همواره از سوی سیاستمداران اتحادیه اروپا مورد انتقاد قرار گرفته است.
گسترش چین به غرب
چین تلاش دارد با سرمایه گذاری بیلیونی در"راهبرد کمربند و جاده"، که با آن می خواهد مسیرهای تجاری خود را به اروپا، غرب آسیا و افریقا از طریق زمین و آب گسترش دهد، بیشتر فعالیت کند. چیزی که چندان به خواست اتحایه اروپا در زمینه تجارت جهانی همخوانی ندارد. رابطه پیکینگ با برخی از کشورهای مرکزی و شرق اروپا نیز از مسائل دیگر قابل تامل به شمار میروند. در میان کشورهای اتحادیه اروپا هراس وجود دارد که این کار خطری را متوجه اتحاد اروپا نسازد.
دینگ چون رئیس مرکز مطالعات اروپا در دانشگاه فودان شانگهای می گوید: «اروپایی ها حتی در مورد روابط اقتصادی قوی تر با چین نیز نگران هستند. قدرت اقتصادی و شرکتهای چینی درحال رشد اند... در اروپا نگرانی در برابر چین بیشتر شده است.»
اما او براین باور است که این عدم رضایت در میان دو قدرتهای بزرگ اقتصادی یک امر عادی است و هر دو طرف تقاضاهای خود را دارند.
چین و بروکسل می خواهند توافقنامهای را امضا کنند که براساس آن سرمایهگذارن هر دو جانب از امنیت قانونی و دسترسی بهتر به بازار برخوردار گردند. همچنان در نشست مقامهای این کشورها در پایان ماه جون به تسریع روند سیاسی در این زمینه نیز توافق صورت گرفت. اتاق تجارت اتحادیه اروپا انتظار دارد در این زمینه توافقاتی بدست بیایند که یک محیط شفاف تر و قابل اطمینان را برای شرکت های تجاری ایجاد کند.