تقلا برای به دست گیری رهبری مذاکرات صلح

ایالات متحده امریکا و متحدین اش امیدوارند روند صلح که حدود دو سال قبل شروع شد، پیش از خروج اکثر نیروهای بین المللی در کمتر از دو سال آینده، به نتایجی برسد. اما با وجود آن که طالبان بیش از هر زمان دیگری آماده مذاکره به نظر می رسند، گفتگوهای صلح نتیجه نداده است؛ زیرا طرف های زیادی در تلاش شروع گفتگو می باشند.

خبرگزاری اسوشیتد پرس به نقل از مقام هایی در افغانستان و پاکستان، گزارش داده است که طالبان با نمایندگی از 30 تا 40 کشور در تماس هستند. از سوی دیگر، مناسبات سه بازیگر اصلی این روند (ایالات متحده، پاکستان و افغانستان) با بی اعتمادی همراه بوده که منجر به کندی این روند شده است.

یافتن گذرگاهی برای مذاکره با طالبان یکی از موضوعات دیدار امروز حامد کرزی رییس جمهور افغانستان با همتای پاکستانی اش و دیوید کامرون، نخست وزیر بریتانیا می باشد. این دیدار در حالی انجام می شود که کرزی در تازه ترین اظهارات خود تنشی تازه میان کابل و غرب خلق کرده است.

کرزی به غرب هشدار داده است که از گفتگوهای صلح به عنوان اهرمی برای فشار بر دولت افغانستان استفاده نکند. از سوی دیگر، کابل و واشنگتن از پاکستان ناامید شده اند که بر محل زندگی و فعالیت طالبان آزاد شده از زندان های پاکستانی نظارت ندارد. پاکستان می گوید که زندانیان طالبان را به درخواست حکومت افغانستان آزاد کرده و منابعی برای نظارت از آنها در اختیار ندارد.

به نظر می رسد افغانستان و پاکستان هر دو نمی دانند که بیش از 20 زندانی طالبان بعد از آزادی به کجا رفته اند. هفته گذشته طالبان توسط ملا نورالدین ترابی، وزیر عدلیه رژیم طالبان که از زندان پاکستان رها شده است، اعلامیه ای به نمایندگی از همه زندانیان آزاد شده صادر کردند. این نشان می دهد که ممکن است برخی از این زندانیان دوباره به شورشگری طالبان پیوسته باشند.

اسماعیل قاسمیار، عضو برجسته شورای عالی صلح افغانستان می گوید: «پیش شرطی برای آزادی آنها وجود نداشت و ما در داخل افغانستان از سوی مردم خود در این رابطه مورد انتقاد قرار داریم. این انتقادها بجا اند».

شورای عالی صلح افغانستان فهرستی از اعضای زندانی طالبان در پاکستان را به حکومت این کشور تسلیم داده بود. شورای صلح افغانستان همچنان آزادی ملا عبدالغنی برادر، فرد شماره دوم طالبان را خواستار شده بود، اما اسوشتیدپرس به نقل از مقام های افغان و پاکستانی گفته است که واشنتگن از پاکستان خواسته ملا برادر را آزاد نکند.

یک دیپلومات غربی به اسوشیتد پرس گفته است که ایالات متحده امریکا تلاش کرده با همکاری بریتانیای کبیر، ناروی و آلمان به گفتگوهای صلح سرعت بخشد و به طالبان دسترسی یابد. قبلاً جاپان و فرانسه نشست هایی را با اشتراک نمایندگان حکومت افغانستان، اپوزیسیون و اعضای طالبان راه اندازی کرده اند، اما گروه طالبان تاکید کرده است که این دیدارها نباید مذاکرات صلح عنوان شود. یک دیپلومات غربی گفته است که گفتگوهای زیادی پشت پرده جریان دارد و مشکل است فهمید که کی با کی گفتگو می کند.

حامد کرزی هفته گذشته گفت که می خواهد همه این گفتگوها پایان یابد. او مظنون است که خارجی ها از روند صلح برای تضعیف حکومت او و تقویت رقیبان اش استفاده می کنند. ایمل فیضی، سخنگوی حامد کرزی گفت که رییس جمهور از آنچه تلاش های رقیبان سیاسی اش و غرب به شمول ایالات متحده امریکا برای استفاده از مصالحه برای زمینه سازی افغانستان پس از 2014 به رهبری اشخاص دست نشانده می داند، ناامید شده است.

این اظهارات اخیر کرزی می تواند بازگشایی یک دفتر سیاسی طالبان در قطر را متوقف یا حداقل به تاخیر بیاندازد. فیضی گفت که کرزی از تاسیس چنین دفتری "در اصول" و با درنظرداشت پیش شرط هایی، حمایت می کند. او افزود: «این دفتر باید صرفاً به منظور گفتگو میان حکومت افغانستان و طالبان ایجاد شود. از این دفتر برای هیچ هدف دیگری استفاده صورت نگیرد».

فیضی گفت رییس جمهور کرزی همچنان از طالبان می خواهد که اعلام کنند تنها با شورای عالی صلح افغانستان مذاکره می کنند. تا حالا طالبان از گفتگو با حکومت افغانستان خودداری کرده اند، هرچند مقام های افغان می گویند طالبان موضع شان را ملایمتر ساخته اند.

اما ذبیح الله مجاهد، سخنگوی طالبان نرمش در موضع این گروه را رد کرد. او به خبرگزاری اسوشیتد پرس گفت: «در سیاست ما در مورد عدم گفتگو با حکومت کرزی، تغییری ایجاد نشده است. رژیم کرزی ناتوان است و توسط دیگران ایجاد شده است. طرف های اصلی جنگ آنهایی اند که حملاتی را انجام داده اند».

اما برخی مقام های غربی به این باور اند که بیانیه ملا محمد عمر، رهبر طالبان به مناسب عید عید قربان، نشانه هایی از انعطاف پذیری این گروه را در خود داشت. او در این بیانیه از حقوق زن و مرد و همچنان ایجاد ساختارهای اقتصادی و تقویت بنیادهای اجتماعی امکانات تحصیل برای همه مردم افغانستان سخن گفته بود.