تشدید سرکوب در ایران و خطر از سرگیری ناآرامی‌ها

در سال گذشته و پس از مرگ ژینا مهسا امینی که جانش را در بازداشت پولیس امر به معروف و نهی از منکر «گشت ارشاد» از دست داد، اعتراضات گسترده‌ای آغاز شد که چندین ماه به طول انجامید. در جریان این اعتراضات که جمهوری اسلامی را به لرزه انداخت، شمار زیادی از خبرنگاران، وکلای مدافع، فعالان اجتماعی، مدافعان حقوق بشر و دانشجویان یا بازداشت شده و یا احضار گردیدند.

بیشتر بخوانید: ملل متحد: ایران ممکن است مرتکب جنایت علیه بشریت شده باشد

مقام‌های قضایی ایران تا به حال درباره موج جدید سرکوب‌ها حاضر به اظهارنظر نشده اند. اما مسئولان ارشد حکومت از این اقدامات دفاع کرده و آن را برای حفظ امنیت ضروری خواندند.

از سوی دیگر برخی از سیاستمداران و افراد نزدیک به حکومت گفتند که تشدید سرکوب می‌تواند به تعمیق شکاف بین رهبری روحانیان و اجتماع بیانجامد. در زمانی که نارضایتی عمومی به خاطر مشکلات اقتصادی رو به افزایش است. پولیس ایران روز یکشنبه اعلام کرد که پولیس اخلاقی (گشت ارشاد) برخورد با زنانی را تشدید کرده که حجاب اجباری را نادیده می‌گیرند.

بیشتر بخوانید: رسانه‌های ایران از دو مورد اعدام دیگر گزارش دادند

پس از مرگ ژینا مهسا امینی ۲۲ ساله به تاریخ ۱۶ سپتمبر، شمار قابل توجهی از زنان برای نشان دادن نافرمانی مدنی بدون حجاب اجباری در مکان‌های عمومی ظاهر می‌شوند.

این دختر جوان که پولیس گشت ارشاد ادعا می‌کرد، پوشش‌اش مطابق با حجاب اسلامی نیست، در طی بازداشت به حالت کما رفت و سه روز بعد جان سپرد. این واقعه باعث شد که خشم انباشته شده در طی سال‌ها سر باز کند و بدترین بحران مشروعیت برای نظام روحانیان در طول دهه‌های گذشته آغاز شود.

نیروهای امنیتی اعتراض‌های عمومی را که چندین ماه به طول انجامید سرکوب کردند. در طول آن اعتراض کنندگان در سرک‌ها خواهان سقوط جمهوری اسلامی شده و زنان خشمگین چادرهایشان از سر برداشته و آن را در طی اعتراض‌ها سوختاندند.

یک مقام ارشد سابق گفت که نهادهای دولتی نباید واقعیت‌های کنونی را نادیده بگیرند. او که نمی‌خواست شناسایی شود، افزود: «مردم هنوز به خاطر مرگ امینی خشمگین هستند و دلسرد از این که هر روز باید برای تهیه مواد غذایی مورد نیازشان تقلا کنند... شاید این تصمیم‌های اشتباه پیامدهای دردناکی برای نظام داشته باشد. مردم دیگر نمی‌توانند فشار بیشتری را تحمل کنند و اگر این وضعیت ادامه پیدا کند، ما شاهد اعتراض‌های عمومی بیشتری خواهیم بود».

به صفحه اینستاگرام دویچه وله دری بپیوندید

سیلی از اظهارنظرهای خشمگینانه ایرانیان در رسانه‌های اجتماعی نشر شد که از بازگشت پولیس اخلاقی یا امر به معروف و نهی از منکر انتقاد می‌کردند. پس از مرگ ژینا مهسا امینی، گشت ارشاد بسیار به ندرت در سرک‌ها دیده می‌شد.

مدافعان حقوق بشر می‌گویند که حکومت به فشارها افزوده تا در آستانه نخستین سالمرگ ژینا مهسا ایمنی، «مردم را از سرک‌ها دور نگه دارد».

صفحه یوتیوب دویچه وله دری

اتنا دائمی، یک فعال سرشناس حقوق بشر در ایران گفت: «جمهوری اسلامی احساس خطر می‌کند. اما با استقرار مجدد پولیس اخلاقی، رژیم فقط به انقلاب مردمی دامن می‌زند». به گفته او: «مردم به خاطر سرکوب، نقض حقوق بشر و وخامت اوضاع اقتصادی بسیار خشمگین هستند. همه این‌ها به از سر گیری اعتراض‌های عمومی منجر خواهد شد».

ایران به خاطر ادامه تحریم‌های ایالات متحده امریکا و سوء‌مدیریت دچار مشکلات جدی اقتصادی است. بیشترین بار این فشارها را اقشار متوسط و کم درآمد به دوش می‌کشند.

me/na(reuters)