آیا ترکیه اقدامات کافی علیه داعش انجام می‌دهد؟
۱۳۹۸ آبان ۱۵, چهارشنبه
انتشار خبر قتل البغدادی توسط حکومت ایالات متحده امریکا بدون تردید بخشی از نگرانی های کشورهای غربی در ارتباط به فعالیت های داعش را کاهش بخشید؛ اما برخلاف این خبر سوال هایی را در ترکیه مطرح ساخته است، به ویژه این که چگونه ممکن است یک تن از تروریست هایی که در سطح جهان مورد تعقیب قرار دارد، در منطقه مرزی میان ترکیه و سوریه فعالیت نماید و هیچ کسی هم از آن آگاه نباشد؟ منطقه ای که در ساحه نفوذ ترکیه واقع است و نیروهای ترکی و شورشیان متحد ترکیه در آن حضور دارند.
براساس گزارش اخیر مقامات ترکیه، خواهر ۶۵ ساله البغدادی در فاصله حدود شش کیلومتری مرز ترکیه در شمال شرق سوریه زندگی می کرد. بنا بر گزارش ها خواهر البغدادی در همین منطقه توسط نیروهای ترکیه دستگیر شده است.
آیا مناطق مرزی ترکیه و سوریه بهترین مکان و مخفیگاه تروریست های داعش می باشند؟ مردم ترکیه بیش از پیش در جستجوی این مساله اند که چه ارتباطی میان حکومت و گروه های جهادی می تواند وجود داشته باشد. حتی پیش از قتل البغدادی، جناح مخالف حکومت ترکیه اتهاماتی را مطرح کرده بود. تداوی زخمیان در شفاخانه های ترکیه و همچنان گزارش هایی از ارسال اسلحه به داعش باعث بی اعتمادی بخش هایی از مردم ترکیه نسبت به حکومت شده است. علاوه براین همواره این اتهام وجود داشته است که پولیس ترکیه به جنگجویان داعش اجازه می دهند از مرز عبور و مرور کنند.
آیا انقره قضیه را نادیده می گیرد؟
ارک اچارر، خبرنگار و کارشناس تروریسم، نیز با انتقاد از برخورد ترکیه در برابر داعش ابراز تعجب می کند که چگونه تروریستی که در سطح جهان مورد تعقیب قرار دارد، می تواند در مرز ترکیه با سوریه فعالیت نماید و آنهم در حالی که حکومت ترکیه یکی از اهداف خود را محو تروریستم در شمال سوریه عنوان می کند.
او با انتقاد از این که تروریست های احتمالی به سادگی می توانند به ترکیه سفر کنند، می گوید: «در جریان عملیات نظامی در ادلب ۳۰۰۰ سوریایی وارد ترکیه گردیدند و مقامات ترکیه اصلاً هیچ گونه توجهی به ورود آنان نکردند.»
در همین حال چیوات اونیس، معاون پیشین رئیس استخبارات ترکیه «ام آی تی» تاکید می کند که ترکیه حالا با شدت بیشتر در برابر تروریسم عمل می کند. به گفته چیوات حکومت ترکیه به مبارزه خود علیه هواداران گروه تروریستی داعش ادامه می دهد و مردم ترکیه نیز از این امر حمایت می کنند.
اما او اعتراف می کند که در زمان هایی حکومت ترکیه تهدید داعش را دست کم گرفته بود: «زمانی که جنگ داخلی سوریه در سال ۲۰۱۱ آغاز گردید، نواحی مرزی خیلی جدی مورد کنترول قرار نگرفتند.»
سهل انگاری خطرناک
مخالفان حکومت ترکیه و منتقدان استدلال می کنند که برخورد غیرمحتاطانه حکومت ترکیه در برابر داعش در مقاطع زمانی، حتی برای مردم ترکیه خیلی خطرناک تمام شده است. به عنوان نمونه، خاطرات غم انگیز حملات تروریستی در سال ۲۰۱۵ که توسط هواداران داعش در ترکیه انجام شد، هنوز در اذهان باقی است. و یا حمله انتحاری سوروج در مرز ترکیه با سوریه که ۳۴ جوان را کشت. همچنان حمله ماه اکتوبر ۲۰۱۵ که یکی از شدیدترین حملات در تاریخ معاصر ترکیه به شمار می رود. در این حمله مهاجمان انتحاری در مقابل ایستگاه مرکزی وسایط نقلیه در انقره جان حدود ۱۰۰ تن را گرفتند. همچنان حمله بر میدان هوایی اتاترک در استانبول در سال ۲۰۱۶ نیز از جمله این حوادث تلخ به شمار می رود.
در ادامه آن، حمله بر کلوب شبانه راینه در شب تحویل سال ۲۰۱۷ و حملات زیاد دیگر که در دوره زمانی میان ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۷ صورت گرفته اند، خاطرات سیاهی از فعالیت های داعش در درون خاک ترکیه است.
منتقدان به شمول نورای اوزدوگان، عضو کمیسیون وکلای انقره به این باور اند که شماری از این حملات قابل جلوگیری بوده اند. او می گوید: «از حمله انقره با دست کم ۱۰۰ قربانی احتمالاً جلوگیری می شد، اگر حمله سوروج را با دقت مورد بررسی قرار می دادند.»
این وکیل مدافع ادامه می دهد: «در ۶۶ گزارش استخبارات ترکیه از مهاجمان حمله انقره هشدار داده شده بود؛ اما با آنهم جلو این مهاجمان گرفته نشد.»
اوزدوگان می گوید: «پس از حملات داعش بر شهرهای سوروج و دیار بکر، وکلا خواهان بررسی این حملات و بررسی احتمال دخیل بودن حکومت ترکیه در این حملات گردیده بودند، اما این درخواست وکلا رد گردید.»
به گفته اوزدوگان از آنجایی که پولیس و استخبارات ترکیه معلومات را بیرون نمی دهند، اسناد و شواهد زیادی در مورد همدستی حکومت ترکیه در این حملات نیز افشا نشده اند.
اما در حال حاضر چنین به نظر می رسد که احتمالاً مقامات ترکیه با امکانات بیشتری در برابر داعش قرار دارند؛ زیرا دست کم عملیات های پولیس ترکیه در ماه های اخیر علیه این گروه این مورد را ثابت می نماید، عملیات هایی که اخیراً سرخط خبرها را ساخته اند.
Unker, Pelin / Bellut, Daniel/ NF/ AF