ترس هندوها و سیک‌ها از زندگی زیر حاکمیت طالبان
۱۴۰۰ شهریور ۲۵, پنجشنبه
اعضای اقلیت سیک‌ها و هندوهای افغانستان برای چند هفته به یک معبد سیک‌ها در منطقه کارته پروان کابل پناه برده بردند و حالا آن‌ها به خانه‌های شان به بخش‌های مختلف کشور رفته اند.
فروپاشی حکومت افغانستان و تصاحب قدرت توسط طالبان در این کشور بحرانی در ماه گذشته نظم زندگی اقلیت‌های دینی را در این کشور برهم زده است.
حدود ۲۵۰ هندو و سیک در افغانستان باقی مانده اند. قرار بود نزدیک به ۱۴۰ تن آن‌ها در یک پرواز تخلیه نظامی هندوستان از کشور خارج شوند، اما بعد از وقوع انفجار انتحاری در میدان هوایی کابل در جریان عملیات تخلیه، آن‌ها نتوانستند خود را به میدان هوایی برسانند.
حالا که پروازی برای تخلیه این هندوها و سیک‌ها از افغانستان وجود ندارد، آن‌ها خود را با یک آینده ناگوار تحت رژیم اسلامگرایان افراطی طالبان مواجه می‌بینند.
در جریان عملیات تخلیه، هندوستان نزدیک به ۶۰۰ تن را از کابل تخلیه کرد که ۶۷ تن آن‌ها را هندوها و سیک‌ها تشکیل می‌دادند، به شمول سناتور انارکلی هنریار و نرندر سینگ خالصه، نماینده این اقلیت در پارلمان.
آیا یک غیرمسلمان می‌تواند افغان باشد؟
اندرجیت سنگ، نویسنده کتاب «هندوها و سیک‌های افغانستان: تاریخ هزار ساله» توضیح می‌دهد که منشای سیک‌ها و هندوهای افغانستان به قرن‌ها قبل برمی‌گردد، حتی به پیش از زمان تشکیل این کشور.
سینگ به دویچه وله گفت: «تاریخ سیک‌ها در افغانستان مدرن امروزی، می‌تواند به زمان گورونانک (بنیانگذار آئین سیک) در منطقه برگردد که با ظهور این دین در قرن ۱۶ مصادف می‌باشد. ریشه‌های باور هندوها از این هم بیشتر قدمت دارد.»
اما قدرتمندان افغانستان، فارغ از نوعیت نظام، همواره سیک‌ها و هندوها را به عنوان بیگانه یا «خارجی» توصیف کرده‌اند و آن‌ها را در سرزمین اجدادی خود شان به طبقه درجه دوم تنزیل داده اند.
خانم پوجا کاور ماتا، انسان‌شناس سیک افغان که حالا در آلمان زندگی می‌کند، می‌گوید: «سیک‌ها و هندوها مردم بومی [افغانستان] هستند، نه خارجی.»
والدین او مانند بسیاری سیک‌ها و هندوهای دیگر ریشه در غزنی و کابل دارند و بعد از حاکم شدن طالبان در دهه ۱۹۹۰ به آلمان مهاجرت کردند. تعداد هندوها و سیک‌ها در افغانستان از ۶۰ هزار نفر در سال ۱۹۹۲، حالا به کمتر از ۳۰۰ نفر کاهش یافته است.
هراس از جداسازی و اذیت و آزار
این اقلیت‌های مذهبی که سال‌ها از تبعیض سیستماتیک و نهادینه شده رنج برده اند، در حکومت ناکام پیشین امیدوار بودند که به حقوق برابر دست یابند؛ اما دو حمله مرگبار در سال‌های ۲۰۱۸ و ۲۰۲۰ به این امیدواری آن‌ها نقطه پایان گذاشت.
پدر نرندر سینگ خالصه در حمله انتحاری نخست کشته شد و که شاخه محلی گروه داعش است، مسئولیت هر دو حمله را به عهده گرفت.
همین گروه مسئول حمله انتحاری اخیر در میدان هوایی کابل نیز بود که به کشته شدن دست کم ۱۸۲ نفر منجر شد.
حالا سیک‌ها و هندوها هراس از وضعیتی مشابه دوره قبلی حاکمیت طالبان دارند. اعضای این اقلیت در آن زمان مجبور بودند شال‌های زردرنگ بپوشند تا از مسلمانان تفکیک شوند.
خانم کاور می‌گوید: «سیک‌ها و هندوها به دلیل باورهای شان هدف قرار گرفتند. یک نسل از کودکان آن‌ها نتوانستند از ترس آزار و اذیت به مکتب بروند. آن‌ها حتی نتوانسته بدون ترس و هراس از سنگ‌باران شدن در ملاء عام، به رسم دینی شان مرده‌های شان را بسوزانند.»
وطن جایی است که به انسان احساس آرامش و ثبات می‌دهد، چیزی که هندوها و سیک‌های افغانستان مدت‌هاست از دست داده اند.
سیاست متناقض هندوستان
در حالی که هندوستان می‌خواهد از سیک‌ها و هندوهای افغانستان استقبال کند، اما سیاست نامشخص این کشور در برابر متقاضیان پناهندگی و مهاجران، صدها تن را در سرگمیو به حال خود شان رها کرده است.
سیاست حکومت هندوستان در برابر متقاضیان پناهندگی با در نظر داشت کشور مبدای پناهجویان و ملاحظات سیاسی داخلی، متفاوت است. دهلی نو ماه گذشته اعلام کرد که حمایت‌اش به هندوها و سیک‌های افغانستان محدود نمی‌شود، بلکه به دیگر افغان‌ها نیز پناهندگی می‌دهد. اما آنچه حکومت می‌گوید بازتاب‌دهنده چیزی نیست که در عمل صورت می‌گیرد. این کشور سیاست پناهندگی ندارد و بنابراین شفافیتی هم وجود ندارد که به چه کسانی پناهندگی داده می‌شود.
برعلاوه ابهام در مورد وضعیت مهاجران، زندگی در هند نیز آسان نیست. در دهلی، جایی که اکثریت افغان‌های مهاجر به سر می‌برند، هزینه زندگی بسیار زیاد است. اکثریت افغان‌ها در اینجا اجازه کار ندارند. ادامه زندگی با اعانه و کمک‌های خیریه ممکن نیست.
رؤیای زندگی با ثبات
سیک‌ها و هندوها به این امید از افغانستان فرار می‌کنند که یک زندگی نو را آغاز کنند، زندگی با ثبات و امن و آینده‌ای روشن برای اطفال.
خانم کاور ماتا که حالا ۲۹ ساله است، کودک بود که والدین‌اش تصمیم به ترک کردن افغانستان گرفتند و به این‌ترتیب جهانی از امکانات برایش گشوده شد. حالا او می‌خواهد مردم را به گفتگو در مورد این اقلیت ترغیب کند.
با وجود آن که شمار بزرگ سیک‌ها و هندوها افغانستان را ترک کرده اند، اما بعضی از خانواده‌ها تصمیم گرفتند که در کشور بمانند تا از معبدهای باقی‌مانده شان حفاظت کنند.
کاور ماتا می‌گوید: «ما وطنی نداریم. در افغانستان به ما گویند هندی‌ها. در هند به ما گویند افغان‌ها.»
او افزود: «همه آنچه ما می‌خواهیم، جای امنی است که بتوانیم در آن بدون ترس زندگی کنیم؛ جایی که ما بتوانیم شعایر دینی مان را انجام دهیم، سنت‌های مان را عملی کنیم، کار داشته باشیم، کودکان مان را بدون ترس از تعقیب و آزار بزرگ کنیم.»
سیرت چابا/ ح.م.