ترس از "دولت اسلامی" یا داعش سابق در افغانستان

گل محمد با حالت آشفته در مورد این جنگجویان گزارش می دهد که « مردانی با بیرق های سیاه و لباس های سیاه اند. من دیده ام که سلاح های ثقیل در اختیار دارند و موترهای لوکسی را می رانند». گفته می شود که آن ها یک روز در ولسوالی شیندند ولایت هرات دیده شده اند. از آن پس شایعات افزایش یافته اند. این امر در بین مردم ترس را به وجود آورده است». گل محمد که دراین ولسوالی زندگی می کند می افزاید: « ما از آن ها بیشتر از طالبان می ترسیم». تا حال آن ها به کار ما کاری نداشته اند، اما این وضع می تواند به زودی تغییر کند. اینکه این مردان مظنون واقعاً جنگجویان "دولت اسلامی" یا داعش سابق از عراق اند، گل محمد چیزی نمی گوید.

اینکه آیا گروه " دولت اسلامی" یا داعش سابق اکنون در افغانستان جاپایی باز کرده است یا نه، هنوز معلوم نیست. رسماً در این مورد چیزی گفته نشده است. گفته می شود که یک تعداد جنگجویان افغان در چند بخش این کشور گفته اند که بخشی از این جنبش می باشند. در ولایت فراه واقع درغرب افغانستان، در هلمند واقع در جنوب افغانستان و در زابل واقع در شرق افغانستان گزارش هایی از مردان سیاه پوشی است که به زبان طالبان حرف نمی زنند، از نگاه مالی مستقل اند و بیرق های گروه "دولت اسلامی" یا داعش سابق را حمل می کنند. چندین مقام افغانستان نگرانی شان را از این انکشاف ابراز داشته اند.

آیا جنگ جبهه ای در پیش است؟

اسماعیل خان جنگسالار پیشین افغانستان که تا همین اواخر وزیر انرژی و آب بود، در یک کنفرانس مطبوعاتی در اواسط ماه جنوری گفت که « افراد بیگانه در ولسوالی شیندند ملیشه ها را استخدام کرده و به آن ها آموزش می دهند. با فرا رسیدن بهار جنگ ها شروع می شوند. حکومت باید برای این منظور آماده باشد». این منطقه در 150 کیلومتری شهر هرات در مرز ایران قرار دارد. در عین زمان او اعتراف کرده است که گفته نمی تواند که این خارجیان، جنگجویان " دولت اسلامی" یا داعش اند.

در حالیکه حامد کرزی رئیس جمهور پیشین افغانستان در برابر بی بی سی، از یک خطر داعش طفره رفت، برداشت حکومت کنونی افغانستان از این موضوع توام با نگرانی است. عبدالله عبدالله رئیس اجرایی حکومت افغانستان روز سه شنبه با محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران مشترکاً خاطر نشان کردند که به موضوع " دولت اسلامی" یا داعش سابق نباید کم بها داده شود. عبدالله گفت :« مشکل داعش ایجاب همکاری بهتر و جدی تر بین دوکشور را می کند». در هفته های اخیر گزارش ها و اظهارات مقامات افغانستان این مطلب را تایید می کند.

یک خطر قریب الوقوع نیست

اما کارشناسان در این نگرانی ها شریک نیستند. برهان عثمان از شبکه تحلیلگران افغانستان با نظر انتقادی نسبت به گزارش ها در مورد "دولت اسلامی" یا داعش سابق در افغانستان می نگرد. عثمان می گوید:« اکنون پیش از وقت است که حکم کنیم آیا داعش در افغانستان جای پا یافته است. داعش کدام خطر قریب الوقع نیست. بیشتر اختلافات در درون حلقه رهبری طالبان اخیراً طالبان را برآن واداشته است متفرق گردند و ملیشه های خود شان را تشکیل دهند. برخی از آن ها به مثابه علامت جدایی البسه دیگری می پوشند و پرچم های دیگری را حمل می کنند. عبدالخالق نورزی، ولسوال ولسوالی خاک سفید ولایت فراه بارها گفته است که جنگجویانی را با بیرق های گروه "دولت اسلامی" یا داعش سابق دیده است. درعین زمان او افزوده است که این گروه جنگجویان بعد از یک مناقشه بین دو قوماندان طالبان از آن ها جدا شده است. نورزی گفته است:« بعد از این مناقشه یکی از دو گروه، یک پایگاه مجاهدین سابق را متصرف شد وبعد از آن به ملیشه های خودش آموزش داد. بر خیمه های آن ها بیرق های سیاه نصب است». این امر اظهارات عثمان را تایید می کند که گسترش گروه " دولت اسلامی" یا داعش سابق در افغانستان غیر محتمل می باشد. او می گوید:« گروه "دولت اسلامی" یا داعش شاید برخی جنگجویان را در منطقه الهام بدهد، اما حضور اصلی داعش در نقطه محراقی اصلی اش در سوریه وعراق باقی می ماند».

وحید مژده تحلیلگر و کارشناس طالبان موجودیت گروه "دولت اسلامی" یا داعش سابق را در افغانستان رد می کند. او افواهات در مورد دولت اسلامی را مایه سراسیمگی می داند. مژده می گوید : « مهم آنست که نقش استخبارات را به نظر آوریم». از نگاه او « استخبارات افغانستان در مورد خطرات مبالغه می کند تا بعد از سال 2016 نیز نیروهای خارجی در افغانستان بمانند و و کمک ها دو باره افزایش یابند». به گفته مژده باید ترس به وجود آید تا افغانستان از نگاه بین المللی فراموش نشود. متاسفانه این ترس البته بر مردم تاثیر می کند. برعکس حکومت گذشته که همواره می کوشید از طالبان یک چهره انسانی معرفی کند، اکنون ترس گسترش می یابد.

آیا طالبان کمتر موذی اند؟

برای بسیاری از افغان ها جنگجویان گروه " دولت اسلامی" یا داعش سابق یک سناریو یا طرح دهشت انگیز اند. با توجه به اینکه افغان ها از ده ها سال به اینسو از دهشت طالبان رنج می برند، این یک امر غیر منتظره است. برهان عثمان می گوید: « این ظاهراً باور کردنی است که اکنون طالبان به طور مقایسه یی معتدل و انطباق پذیر پنداشته شوند ».

عثمان می گوید: تقاوت بین گروه "دولت اسلامی" و یا داعش سابق و طالبان بسیار بزرگ است. افغانستان وپاکستان گروه های پیکار جوی خود شان را دارند که آن ها بر مبنای پویایی های محلی سمت وسو گرفته اند و خود را محدود به مناطق مرزی این کشورها ساخته اند. این از گروه "دولت اسلامی" یا داعش سابق فرق دارد که قصد ایجاد یک خلافت جهانی را دارد.« در کل گروه های جهادی "دولت اسلامی" و طالبان مشترکات اندکی دارند».