دخترانی که گریه می کنند، معلمانی که اشک می ریزند و مجریان اخباری که نمی توانند جلو بغض شان را بگیرند. تصمیم طالبان به عدم گشایش مکاتب متوسطه و لیسه برای دختران، باعث شوک و عصبانیت جامعه جهانی شده است. در حالی که طالبان قبلا خبر برعکس آن را اعلام کرده بودند.
طالبان مردم افغانستان و جامعه بین المللی را ماه ها در انتظار نگه داشتند و گفتند که می خواهند شرایط لازم را برای تضمین امنیت دختران و زنان جوان ایجاد کنند. طالبان هم در گفتگوهای دوجانبه و هم در بیانیه هایی که در رسانه ها نشر می کردند، بارها ادعا کردند که دختران افغان به حق تحصیل دست می یابند.
دختران در افغانستان ۱۸۷ روز انتظار کشیدند. یک روز قبل از گشایش مکاتب، طالبان با نشر بیانیه ای اعلام کردند که مکاتب به روی همه باز خواهند بود. اما در روز بعد این حقیقت تلخ نشر شد که دختران افغان یک بار دیگر از حق آموزش محروم می شوند. طالبان گفتند که این تصمیم به خاطر مشکلات سازمان گرفته شده است، گویا هفت ماه برای سازمان دهی کافی نبوده است. چرا برگشت ۱۸۰ درجه از تصمیم قبلی؟
آیا طالبان به رسمیت بین المللی اهمیتی نمی دهند؟
بر هیچ کس پوشیده نیست که اهداف طالبان یا دست کم گروه های تندرو در میان آن ها همان هایی است که در سال های ۱۹۹۰ بوده است. با وجود اعتراض زنان افغان و انتقاد شدید جامعه بین المللی، به نظر نمی آید که طالبان بخواهند کوتاه بیایند. آن ها به جای آن سختگیری های بیشتری تصویب می کنند.
به طور مثال زنان بدون محرم مرد اجازه سفر به داخل یا خارج از کشور را ندارند. آن ها فقط می توانند در روزهای معینی به پارک های شهر بروند. مردان بدون لباس های سنتی افغانی دیگر اجازه ندارند در اداره های دولتی کار کنند. رسانه های ملی اجازه ندارند برنامه های رسانه های خارجی را نشر کنند. برنامه های دویچه وله نیز شامل این ممنوعیت است. طالبان ادعا می کنند که محتوای برنامه های تهیه شده در خارج از کشور برخلاف موازین اسلام و ارزش های جامعه افغانستان است.
بیشتر بخوانید: گروهی از زنان امریکایی در سفر به کابل خواستار بازگشایی مکاتب دخترانه شدند
به نظر می آید که طالبان اهمیتی به واکنش های جامعه بین المللی نمی دهند. در حالی که می دانند با نادیده گرفتن حقوق زنان در سطح بین المللی به رسمیت شناخته نمی شوند.
در واقع، به نظر می آید که این گزینه از روی میز برداشته شده است. طالبان بلافاصله به درخواست ها برای گشایش مکاتب دخترانه واکنش نشان ندادند. بلکه به جای آن اخیرا با نمایندگان بلندپایه کشورهای روسیه و چین در کابل دیدار داشتند. هر دو طرف به یکدیگر راجع به حمایت متقابل و روابط خوب اطمینان دادند. این دو شریک قوی طالبان بدشان نمی آید اگر که آن ها روابط شان را کاملا با غرب قطع کنند. روسیه و چین چشم به منابع معدنی افغانستان دوخته اند.
چین می خواهد استخراج مس را در معدن مس عینک شروع کند. این معدن در شرق افغانستان موقعیت دارد. این قرارداد در سال ۲۰۱۲ بسته شد، اما به خاطر شرایط امنیتی به اجرا در نیامده است. چین می خواهد با افغانستان واردات و صادرات داشته باشد که داد و ستودی با سود چند میلیون دالری برای طالبان است. رعایت حقوق زنان یا آزادی مطبوعات در این تعاملات جایگاهی ندارد.
ایران و پاکستان، سال ها است که به تمویل طالبان متهم شده اند. آن ها به این زودی خط مشی شان را تغییر نخواهند داد. دیگر در این وضعیت چه کسی به غرب نیاز دارد؟
غرب باید وارد عمل شود
پنجره فرصت اعمال نفوذ برای غرب تقریبا نه به صورت کامل، اما تقریباً بسته شده است. افزون بر این، اتحادیه اروپا و ایالات متحده امریکا باید به سرعت وارد عمل شوند و به صورت کارآمد از برگشتن افغانستان به شرایط ۲۰ سال پیش جلوگیری کنند.
بیشتر بخوانید: دیدگاه: زنان و دختران افغانستان شایسته مجازات دسته جمعی نیستند
تحریم ها علیه طالبان و خانواده های شان در قطر و پاکستان و محدودیت های مسافرت کمترین کاری است که مقام های غربی می توانند انجام دهند. کلمات میان خالی و اظهار تاسف کافی نیست.
کشورهای غربی شاید دیگر به افغانستان توجه نکنند، اما تاریخ نشان داده که نادیده گرفتن افغانستان به ضرر غرب تمام می شود. شبح‌های گذشته ممکن است که بازگردند و به سراغ کشورهای غربی بیایند. ترس از این که افغانستان بار دیگر به کانون تروریست‌ها تبدیل شود، بی اساس نیست. تروریسم مرز نمی شناسد و در برابر دروازهای اروپا توقف نخواهد کرد. پس از ۲۰ سال ماموریت در افغانستان غرب نباید اجازه دهد که تاریخ دوباره تکرار شود.
نویسنده: وصلت حسرت نظیمی