سوم می روز جهانی آزادی مطبوعات است. بسیار خوب است که چنین روزی وجود دارد. یعنی دست کم یک بار در سال از این حق بشری یادبود به عمل می آید. آزادی مطبوعات، یک موضوع شگفت انگیز برای اعتراف زبانی است. جهان در باقی ۳۶۴ روز سال آشکارا کمتر به این مساله توجه می کند. در اینجا چند نمونه:
سکوت به دلیل منافع اقتصادی
سیاستمداران دموکرات اروپایی در تلاش شان برای جلب نظر چین بیش از حد متواضعانه برخورد می کنند. این که آزادی مطبوعات در این کشور وجود ندارد و برنامه های مستقل دویچه وله و دیگر فرستنده ها در این کشور کاملاَ مسدود یا فلتر اند، در دیدار این سیاستمداران با مقام‌های چین مطرح نمی شود.
نمایندگان عرصه اقتصاد نیز در خصوص چین بیشتر به معامله بزرگ اقتصادی فکر می کنند تا به حقوق بشر. به این ترتیب آنها تسلیم خودسری و خواست‌های قدرت پکنگ می شوند. از همینجاست که اگر با سرمایه گذاران خارجی در چین رفتار آمرانه صورت بگیرد، کسی اعتراض نمی کند، چونکه در رسانه های چینی انتقاد دیده نمی شود.
یک تعداد زیاد سیاستمداران آلمانی و اروپایی در این راستا تلاش می کنند که باید ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه را درست درک کرد و نگرانی های او را از ناحیه ناتو و اتحادیه اروپا جدی گرفت. اما برعکس، هراس های خبرنگاران در روسیه از ناحیه ارعاب، آسیب بدنی و حتی قتل، خاطر این سیاستمداران را می آزارد و نادیده گرفته می شود. جای خوشی است که هایکو ماس وزیر خارجه جدید آلمان در این زمینه طور دیگر موضع می گیرد.
ایران نیز برنامه های دویچه وله و بسیاری فرستنده های دیگر را مسدود یا فلتر می کند و کارمندان آنها را به صورت سیستماتیک مورد آزار و اذیت قرار می دهد. از ۲۳ خبرنگار در زندان های شکنجه گران پاسداران انقلاب اسلامی، دیگر به ندرت کسی سخن می گوید. اما هستند سیاستمدارانی که خواب نزدیک شدن مناسبات با این کشور را می بینند، نزدیکی با رژیمی که می خواهد اسرائیل را نابود کند، تمام خاور میانه را بی ثبات سازد و ترور صادر کند.
فشار، خشونت و حملات هدفمندانه بر خبرنگاران
سربازان آلمانی بیش از ۱۵ سال است که در افغانستان مستقر اند تا در تامین ثبات، آزادی و صلح کمک کنند. اما در همین کشور روز دوشنبه این هفته ۱۰ خبرنگار زمانی کشته شدند که تروریست‌ها آنها را هدفمندانه مورد حمله قرار دادند.
از ولیعهد عربستان سعودی تمجید می شود، زیرا او به زنان اجازه رانندگی می دهد و درهای سینما را به روی آن ها باز می کند. درعین زمان رائف بدوی وبلاگ نویس تا هنوز در این کشور زندانی است، و تقصیرش چیزی نیست جز استفاده از بنیادی ترین حق بشر، یعنی حق آزادی بیان.
مستبدان افریقایی خواهان کمک های انکشافی بیشتر اند و مبالغ هنگفتی را دریافت نیز می کنند، اما آنها از خبرنگاران جوان و پویا مجال نفس کشیدن را می گیرند، خبرنگارانی که به خصوص در فرستنده های خصوصی تلاش می کنند از فرصت ها و امکانات شان به صورت صادقانه کار گیرند.
در بنگله دیش و پاکستان وبلاگ نویسان زندگی شان را به خطر می اندازند، زمانی که با دید انتقادی در باره اسلامگرایی که به صورت روز افزون تقویت می شود، گزارش دهند. حمایت موثر از خارج با وجود تلاش های بسیاری دیپلومات ها، متاسفانه یک امر نادر است.
مکسیکو در سال ۲۰۱۸ شریک نمایشگاه صنعتی هانوفر در آلمان بود. اما کار خبرنگاری در هیچ کشوری دیگری به اندازه مکسیکو خطرناک نیست، زیرا دولت نیز نمی تواند کارتل های مواد مخدر را مهار کند. در سال گذشته یازده خبرنگار در این کشور کشته شدند و فقط در سوریه تلفات بیشتر بوده است. در حالی که حکومت های غربی باید مسئولیت شان را درک کنند، زیرا بالاخره اکثر مصرف کنندگان مواد مخدر در کشور های شان زندگی می کنند.
به این ترتیب می توان به شمارش کشورهایی که در آنها خبرنگاران در ترس و خشونت زندگی می کنند، ادامه داد و خیلی سریع به ترکیه، کشور عضو ناتو، و پولند و مجارستان، اعضای اتحادیه اروپا، انگشت گذاشت. این یک لیست غم انگیز است. این خشونت ها و محدودیت ها نیازمند اقدامات بیشتر از اعتراف های لفظی در روز جهانی آزادی مطبوعات است.
حکومت های ما چه باید کنند؟
ما باید حکومت ها و سیاستمداران مان را براساس این معیار مورد سنجش قرار دهیم که آنها چه کارهایی انجام می دهند تا علیه حملات در حال گسترش بر آزادی مطبوعات اعتراض کنند. آیا آنها به دیکتاتورها به روشنی و آشکارا نشان می دهند که ارزش های ما چیست؟ در صورتی که این دیکتاتورها از این ارزش ها آشکارا تخطی کنند، آیا سیاستمداران ما آماده هستند از توافقات و معامله ها صرف نظر کنند؟
آیا آنها آمادگی به اعطای کمک های انکشافی را با وضعیت حقوق بشر و آزادی مطبوعات پیوند می دهند؟ دموکراسی در سطح جهانی از جانب دیکتاتورها، مستبدان وعوام گرایان تحت تهدید قرار دارد. دموکراسی فقط زمانی می تواند به حیات خود ادامه دهد که دموکرات ها قویاً از آن دفاع کنند.
امروز سوم می، سالروز تاسیس دویچه وله نیز است: از ۶۵ سال به این سو، ما به انسان ها در تمام جهان معلومات می دهیم، آزادانه و مستقلانه. ما در آینده نیز در راستای آزادی مطبوعات فعال می مانیم. ما واقعیت ها را بازگو می کنیم. وعده می دهیم!
نویسنده: پیتر لیمبورگ، رئیس عمومی دویچه وله