تاجران افغان از سهولت‌های سازمان بین المللی جاده محروم‌اند
۱۳۹۶ اردیبهشت ۲۰, چهارشنبه
سازمان بین المللی جاده (Transports Internationaux Routiers) برای افغانستان که محاط به خشکه است اهمیت زیادی دارد. در حال حاضر بیشترین حمل و نقل از طریق جاده صورت می‌گیرد و خط آهن هنوز جایش را در عرصه ترانزیت باز نکرده است. تاجران افغان تلاش دارند تا با تطبیق معیارهای مربوط به این سازمان، زمینه تجارت آسان با کشورهای آسیای میانه و سایر کشورهای همسایه افغانستان فراهم شود.
کنفرانس ملی سازمان بین المللی جاده (تیر) روز چهارشنبه در کابل برگزار شد و اتاق تجارت و صنایع بر تطبیق اصول و معیارهای این سازمان از سوی حکومت افغانستان تاکید کرد.
یونس مومند سرپرست و معاون تجارتی اتاق تجارت و صنایع در این کنفرانس گفت: «ادارات ذیربط از سوی حکومت مکلف به تطبیق سیستم «تیر» شوند و تسهیلات لازم برای وسایطی فراهم آید که از کشورهای دیگر به افغانستان می‌آید.»
معیارهایی که عملی نمی‌شوند
اتاق تجارت و صنایع می‌گوید میوه‌های افغانستان که باید در فصل خاصی به کشورهای دیگر صادر شود، ولی به دلیل نبود هماهنگی میان افغانستان و کشورهای دیگر عضو «تیر»، لاری‌های میوه نمی‌توانند میوه‌های تازه را به کشورهای عضو این سازمان انتقال دهند.
عدم همکاری ادارات دولتی در تطبیق سیستم سازمان بین المللی جاده چالش دیگری است که تاجران افغان از آن رنج می‌برند؛ زیرا پالیسی‌های مشخصی که ادارات دولتی را وادار به همکاری کند، وجود ندارد.
تاجران گفتند براساس مقررات مربوطه به سازمان بین المللی جاده، تاجران باید بتوانند به سادگی ویزای سفر به کشورهای عضو را به دست آورند؛ ولی چنین چیزی تاکنون میسر نیست. اتاق تجارت می‌گوید چون افغانستان عضو «تیر» است باید جلو اخاذی‌های گوناگون در شاهراه‌ها را بگیرد ولی حکومت در این راستا ضعیف عمل کرده است.
در همین حال وزارت مالیه تعهد کرد که به منظور تطبیق معیارهای مربوط به سازمان بین المللی جاده، اقداماتی را روی دست خواهد گرفت. شفیق الله قادری زاده معین وزارت مالیه افغانستان در این کنفرانس گفت: «وزارت مالیه یک سلسله اقداماتی را روی دست گرفته است. گمرک‌های سرحدی تورخم، حیرتان، آقینه، شیرخان بندر و برخی از گمرک‌های دیگر برای سازمان بین المللی جاده تشخیص و معرفی شده‌اند.»
آقای قادری پذیرفت که دو چالش اصلی در برابر تطبیق معیارهای تیر هنوز پابرجاست: «وزارت مالیه در بخش گمرکات دو چالش عمده دارد. یکی نبود پارکینگ برای وسایط مربوط به «تیر» و دوم عدم آگاهی مامورین ادارات ذیربط از مقررات مربوط به «تیر»، به خصوص مامورینی که در شاهراه‌ها توظیف هستند.»
سازمان بین‌المللی جاده سهولت‌های ترانسپورتی و گمرکی را برای کشورهای عضو فراهم می‌کند؛ اما عضویت در این سازمان برای کشورهای فقیری چون افغانستان ضررهایی هم دارد.
افغانستان نتوانسته است توازن را در صادرات و واردات برقرار سازد؛ چنانچه براساس آمار اتاق تجارت، از سال ۲۰۱۳ تاکنون ۱۱۲۵ لاری از کشورهای ترکیه، تاجیکستان، قزاقستان، ازبیکستان، بلاروس، روسیه، ایران و لیتوانیا به افغانستان وارد شده؛ در حالی که افغانستان تنها توانسته ۱۷ لاری را به کشورهای دیگر صادر کند.
جلوگیری از تردد وسایط بلند تناژ
سازمان بین المللی «تیر» به منظور تسهیل ترانسپورت تشکیل شده و افغانستان نیز در سال ۲۰۰۳ عضویت آن را حاصل کرد. در مجموع ۶۹ کشور عضویت این سازمان را دارند.
آقای مومند گفت که با استفاده از معیارهای «تیر» افغانستان باید بکوشد تا جلو تردد وسایط بلندتناژ در جاده‌ها را بگیرد. ساخت شاهراه‌های برای افغانستان هزینه زیادی داشته اما به دلیل بار بیش از اندازه وسایط باربری، بیشتر قسمت‌های این جاده‌ها تخریب شده و ساخت دوباره این شاهراه‌ها برای افغانستان کار ساده‌ای نیست.
حسین سیرت، کابل