پس از ترور داعش: انتظار جانکاه و بی‌سرنوشتی ایزدی ها
۱۴۰۲ تیر ۱۸, یکشنبه
تقریباً یک دهه از زمانی می‌گذرد که جنگجویان گروه تروریستی «دولت اسلامی» یا داعش بر منطقه کوهستانی سنجار در عراق تسلط یافتند و ایزدی های ساکن آنجا را به گونه ظالمانه به بردگی گرفتند، مورد تجاوز جنسی قرار دادند و به قتل رساندند. آنهایی که می‌توانستند، از آنجا فرار کردند.
اما هنوز هم حدود ۳۰۰ هزار تن از بازماندگان ترور داعش در اردوگاه های آوارگان در اطراف شهر کردنشین دهوک در شمال عراق بسر می‌برند. کانتینرهای مسکونی و خیمه های چسبیده به هم آنها، که برای یک دوره انتقالی و بود و باش موقت در نظر گرفته شده بودند، به اقامتگاه های دایمی آنها مبدل گردیده اند. هر خانواده فقط چند متر مربع برای زندگی در اختیار دارد.
به صفحه اینستاگرام دویچه وله بپیوندید
یان ایلهان قزلهان، متخصص روانشناسی فرافرهنگی، که به عنوان درمانگر تراوما با بازماندگان دوران حاکمیت ترور کار می‌کند، می‌گوید: «بازگشت به مناطق اصلی در کوهستان سنجار، برای اکثریت خانواده ها هنوز یک گزینه نیست. تعداد کمی بازگشته اند، زیرا ادامه زندگی در اردوگاه ها را غیر قابل تحمل می‌دانند.» به قول وی، در این اردوگاه ها موارد تلاش به خودکشی، اختلالات اضطرابی و افسردگی روانی به شدت افزایش یافته است.
مرتبط:پارلمان آلمان کشتار ایزدی‌ها را «نسل کشی» درجه بندی می‌کند
اما کسانی که به کوهستان سنجار بر می‌گردند، با یک وضعیت ناپایدار امنیتی، ساختمان ها و مزارع ماین گذاری شده، کمبود خدمات صحی و فرصت های آموزشی مواجه می‌شوند. به همین دلیل، اکثر ایزدی ها از ۹ سال به این طرف در بی سرنوشتی کامل در کمپ ها منتظر مانده اند.
به اساس گزارش سازمان ملل متحد، در نسل کشی که در ۳ آگست ۲۰۱۴ آغاز شد، دست کم ۱۰ هزار ایزدی کشته شدند. رقم دقیق قربانیان این نسل کشی در آن زمان و در سال های بعد از آن، تا امروز هم روشن نیست، زیرا هنوز گورهای دسته جمعی بازنشده وجود دارند. حدود ۲۷۰۰ نفر مفقودالاثر اند.
تروریست های داعش زنان و دختران را به بردگی می‌گرفتند و پسران نوجوان را به طور سیستماتیک شستشوی مغزی کرده برای سربازی آموزش می‌دادند.
این نسل کشی، که در ماه جنوری امسال از سوی پارلمان آلمان فدرال نیز به همین عنوان به رسمیت شناخته شد، اثرات عمیقی بر اقلیت قومی-مذهبی ایزدی بر جای گذاشته است.
عراق این قتل عام ایزدی ها را تا هنوز به عنوان «نسل کشی» به رسمیت نشناخته است. اما لااقل یک قانون جدید در این کشور جبران خساره مالی را به قربانیان ترور داعش وعده می‌دهد. قزلهان می‌گوید که این حمایت اولتر از همه مربوط به زنان زنده مانده ای می‌شود که در قید داعشی ها بوده اند: «همه آنها باید کمک مالی شبیه حقوق بازنشستگی یک بیوه را دریافت کنند. این حمایت فرصت کاریابی و همچنان استفاده از امکانات توانبخشی و درمان سلامت روانی را به آنها میسر خواهد ساخت.»
اما روند اجرای این قانون متوقف شده است. سازمان دیده بان حقوق بشر نیز در یک گزارش خود از کمبودی ها در روند جبران خسارت و تأخیر در پرداخت پول انتقاد کرده است. به قول این سازمان، این حمایت مالی برای بسیاری از خانواده ها، سنگ بنای مهم برای بازسازی و بازگشت به مناطق شان است. به اساس تصمیم اخیر حکومت عراق، برای دریافت این حمایت، نخست باید به یک محکمه مراجعه شود. دیده بان حقوق بشر در اعتراض به آن گفته است که «این تصمیم منافع بازماندگان را در نظر نمی‌گیرد»، زیرا در روند بوروکراتیک، بازماندگان اغلب در معرض آزار و اذیت قرار گرفته و بدنام می‌شوند.
ویدیوهای معلوماتی را در یوتیوب دویچه وله دری ببینید
سازمان نام برده گفته است که تصویب قانون حمایت از بازماندگان ایزدی یک گام بزرگ و ارزنده بود، و اکنون مهم است که این قانون به گونه ای عملی گردد و رفاه و حقوق بازماندگان محترم شمرده شود. قزلهان نیز این قانون را اساساً گامی در یک مسیر درست خوانده است. اما او می افزاید: «این اولین قانونی نیست که به تصویب رسیده ولی عملی نشده است، زیرا اراده سیاسی وجود نداشته است.»
تردید و ناباوری در میان ایزدی ها نیز در همین رابطه زیاد است. قزلهان می‌گوید: «به هر اندازه که اجرای این قانون بیشتر طول بکشد، به همان پیمانه بی اعتمادی بیشتر می‌گردد.» به قول وی، در نتیجه شمار هرچه بیشتری، به امید یک آینده بهتر، کشور را ترک کرده و به خارج پناه می‌برند. قزلهان تأکید می‌کند که گام های مانند قانون حمایت از بازماندگان ترور داعش، که جبران خسارت را وعده می‌دهد، مهم است، اما مهمتر از همه حمایت از بازسازی، محو ماین ها و خودمختاری سیاسی و تعیین سرنوشت خودی است.
(epd) / si, aj