بررسی جدید: فقر و مهاجرت در افغانستان افزایش یافته است

این بررسی و پژوهش در مورد ۲۰ شاخص اهداف انکشاف پایدار تهیه شده است. معلوماتی که در این سروی گنجانده شده از ۳۴ ولایت به شمول کوچی‌ها به دست آمده است. سروی در سال‌های ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷ انجام شده و اتحادیه اروپا تمویل کننده اصلی آن بوده است.

افزایش فقر

هرچند برخی آمار مانند دسترسی زنان به مراکز صحی نشان‌دهند پیشرفت در افغانستان است ولی آمار تکانده‌ای از افزایش فقر و بیکاری نیز در آن وجود دارد.

حسیب الله موحد، معین اداره احصاییه مرکزی روز یکشنبه هنگام اعلام این گزارش گفت: ‌«براساس تعریف ارایه شده از فقر، ۵۴.۵ درصد نفوس در سال ۱۳۹۵ زیر خط فقر زندگی می‌کنند. که نسبت به سال ۱۳۹۱ افزایش را نشان می‌دهد زیرا در سال ۱۳۹۱ بیش از ۳۸ درصد مردم افغانستان زیر خط فقر قرار داشتند».

براساس این گزارش، اگر یک فرد در یک ماه کمتر از ۲۰۶۴ افغانی مصرف کند، در خط فقر قرار دارد. در صورتی که یک فرد کمتر از ۲۰۶۴ افغانی مصرف نماید پایین تر از خط فقر ولی اگر بیشتر از آن را مصرف کند، بالاتر از خط فقر قرار می گیرد.

مسوولان اداره احصاییه گفتند که فقر در فصل زمستان کمتر است در حالی که در فصل زمستان و بهار بیشتر می‌شود. در این سروی به وضعیت خانواده ها نیز پرداخته شده چنانچه در هر خانواده افغانستان ۷.۷ نفر زندگی می‌کنند. ۵۰ درصد خانواده‌ها بیشتر از ۹ نفر عضو دارند و ۴۴ درصد جمعیت در خانه‌های مزدحم زندگی می‌کنند طوری که بیشتر از سه نفر در یک اتاق بودوباش دارند. براساس این سروی ۴۸ درصد جمعیت افغانستان پایین تر از سن ۱۵ سال هستند.

در همین حال مقامات حکومتی ‌می‌گویند که این سروی کمک می‌کند تا نهادهای دولتی و غیردولتی براساس این آمار برنامه‌های شان را برای افغانستان تنظیم کنند. مصطفی مستور، وزیر اقتصاد افغانستان در این نشست در رابطه با دلایل افزایش فقر گفت: «ناامنی، بی‌ثباتی سیاسی، پس لرزه‌های انتخاباتی که میزان سرمایه گذاری را متاثر ساخته، جزئی از دلایل اولی به شمار می‌روند».

بیکاری

براساس این پژوهش، اقتصاد افغانستان غیرمنظم، غیررسمی و غیرقانونی است. آقای موحد گفت: «کار در افغانستان وسیله امرار معیشت است. بیشتر کارهای فامیلی، غیرمنظم، مزد بسیار پایین و مولدین کار در افغانستان بسیار پایین است. مهاجرت‌ها برای کار موضوع دیگری است که در این سروی تحلیل شده است».

در این سروی میزان مشارکت نیروی کار نیز مشخص شده است چنانچه ۸۰.۶ درصد نیروی کار را مردان و ۲۶.۸ درصد نیروی کار را زنان تشکیل می‌دهند. براساس این سروی مشارکت زنان در نیروی کار بسیار پایین می‌باشد.

سروی نشان می‌دهد که ۲۴ درصد نیروی کار در افغانستان بیکارند چنانچه بیکاری در بین زنان ۴۱ درصد و در بین مردان ۱۸ درصد می‌باشد. بیکاری در فصل زمستان بیشتر است و در فصل تابستان کمر می‌شود چنانچه بیکاری در تابستان به حداقل می‌رسد.

بیشترین نیروی کار افغانستان در سکتور زراعت مصروف است چنانچه بیش از ۴۴ درصد در زراعت، ۱۹ درصد در خدمات، ۱۱ درصد در تجارت و رستورانت‌ها و ۰.۱ درصد در بخش نیروی برق و آب مصروف هستند.

در تحصیلات عالی در مجموع ۹.۷ درصد مردم حضور دارند که از این میان زنان ۴.۸ درصد و مردان ۱۴.۹ درصد می‌باشد. این سروی نشان می‌دهد که میزان حضور مردم در نهادهای تحصیلی افزایش یافته است و براساس اظهارات مسوولان اداره احصایه این یک خبر خوش است.

همچنین این سروی نشان می‌دهد که دسترسی زنان در هنگام ولادت به قابله‌ افزایش یافته؛ چنانچه این دسترسی در سال ۱۳۹۱ هفده درصد بود و در سال ۱۳۹۵ به ۵۳ درصد افزایش یافت.

این سروی نشان می‌دهد که کم آبی بزرگترین مشکل در سکتور زراعت می‌باشد. با وجودیکه در شانزده سال گذشته تلاش شده تا افغانستان از نظر مواد غذایی خودکفا شود اما آمار ارایه شده در این سروی نشان می‌دهد که مردم از کمبود غذا رنج می‌برند. آقای موحد گفت: «اگر ما براساس این تعریف مشاهده کنیم در مجموع ۴۴ درصد مردم افغانستان مصوونیت غذایی ندارند که از این میان ۱۳ درصد بسیار شدید است.»

در همین حال آقای مستور گفت که آمار این سروی به تحلیل نیاز دارد و وزارت اقتصادی به زودی این کار را انجام خواهد داد: «در این‌جا ما دیدیم که ۴۲ درصد جوانان نه در تحصیل مصروف هستند و نه در کار. این را پیدا کنیم که این‌ها در کجا هستند تا بتوانیم برای آن‌ها مصروفیت ایجاد کنیم. وزارت اقتصاد از این سند استقبال می‌کند و یک مرکز تحلیل اقتصادی را در مرکز این وزارت ایجاد خواهد کرد.»

سروی حاکی از آن است که ۱۳ درصد مردم افغانستان خانه شخصی ندارند. بیشتر از ۷۰ درصد مردم در شهرها در محلات نامناسب زندگی می‌کنند. ۴۴ درصد مردم در منازل مزدحم  که بیش از سه نفر در یک اتاق هستند، زندگی می‌کنند. در این بخش آمده است که ۴ درصد مردم افغانستان از انترنت استفاده می‌کنند.

این سروی همچنین نشان می دهد که مهاجرت‌های وسیع به سوی شهر کابل صورت گرفته است. دلیل این مهاجرت‌ها بیکاری، خشکسالی و ناامنی عنوان شده‌است. در همین حال آگاهان می‌گویند که دولت افغانستان با استفاده از این سروی باید برای تغییر وضعیت تلاش کند زیرا در سال‌های اخیر از یک سو جنگ و ناامنی و از سوی دیگر فقر وضعیت زندگی در این کشور را بدتر کرده است.