باز هم حدود 160 دانش آموز در تخار مسموم شدند

مقام های محلی روز سه شنبه (9 جوزای 1391/ 29 می 2012) گفتند که دانش آموزان مکتب دخترانه آهندره در تالقان، مرکز ولایت تخار بعد از استشمام گاز سمی، مریض شدند.

جان محمد نبی زاده، از مسوولان معارف این ولایت به خبرگزاری آلمان گفت: «این دانش آموزان به شفاخانه ولایتی و برخی دیگر تاسیسات صحی منتقل شده اند». قبلاً نیز دوبار دانش آموزان دختر در این ولایت مسموم شده بودند.

حفیظ الله صافی، مقام ریاست صحت ولایت تخار گفت که قضیه زیر تحقیق قرار دارد، اما افزود که هنوز معلوم نیست کسی در واقع گاز سمی در آنجا انتشار داده باشد. او افزود که اگر احیاناً چند تن از این دانش آموزان گاز سمی را اشتشمام کرده باشند، ممکن است دیگران از نظر روانی تحت تاثیر آنها قرار گرفته باشند.

علت نامعلوم است

در ولایت های مختلف جنوب، شرق، مرکز و شمال افغانستان دختران دچار مسمومیت و بیهوشی شده اند. در آخرین مورد روز یک شنبه در ولایت تخار حدود 40 دانش آموز مسموم شدند.

مقام های محلی بعد از وقوع این حوادث «دشمنان» افغانستان را عامل آن عنوان می کنند که اشاره ای به گروه طالبان است. اما گروه طالبان در بیانیه ای گفته است که در این حوادث دست ندارد.

مقام های صحی می گویند که دانش آموزان ابتدا دچار دلبدی، تخریش، ترس و اضطراب و اشک ریزی می شوند که نشانه هایی از مسمومیت است، اما بعد از این که به شفاخانه انتقال می یابند، با گرفتن ادویه و گاهی بدون ادویه شفا می یابند. ولی تاهنوز مشخص نشده است که این حادثه ناشی از سم یا دیگر مواد زهری باشد.

وزارت صحت عامه افغانستان از خون این دختران دانش آموز نمونه گیری کرده است، اما در نتیجه تحقیقات طبی، به جز یک مورد هیچ نشانه ای یافت نشده که نشان دهد مواد زهری منجر به این مریضی در میان دانش آموزان دختر شده است.

کارگر نوراوغلی، سخنگوی وزارت صحت عامه افغانستان به دویچه وله گفت: «در چندین مورد در گذشته، ما هیچ چیزی پیدا نکردیم. به جز یک مورد که پودر "ملتین" که به خاطر ازبین بردن موش ها معمولا استفاده می شود، پیدا شده بود».

وزارت صحت عامه افغانستان تجهیزات کافی برای آزمایش طبی نمونه های گرفته شده از مریضان را در دسترس ندارد تا به اسرع وقت عامل بیماری را تشخیص دهد. این کار حداقل دو هفته وقت می گیرد و نیروهای بین المللی مستقر در افغانستان نیز در آزمایش نمونه های گرفته شده، کمک می کنند.

سخنگوی نیروهای بین المللی تحت رهبری ناتو در افغانستان (آیساف) گفت بعد از این که 200 دانش آموز دختر در ولایت خوست مریض شدند، نمونه گیری صورت گرفت تا آزمایش های لابراتواری انجام شود.

جیمی کومینگز، سخنگوی آیساف به خبرگزاری فرانس پرس گفت آزمایش های مقدماتی لابراتوری نمونه های آب، هوا و دیگر مواد، هیچ گونه مواد زهری یا ترکیبات کیمیاوی را ثابت نمی کند. او گفت که آزمایش های بیشتر در جریان است، اما تا حالا مشخص نشده که این مریضی ناشی از عوامل بیرونی باشد.

در یک مورد، به تاریخ نهم ماه می حدود 30 تن از دانش آموزان دختر در مزار شریف بیهوش شدند، اما مقام ها همان زمان گفتند که هیچ گونه مسمومیتی در کار نبوده است بلکه نوعی تلقین روانی بوده است.

مشخص نشدن عوامل این مرض، این احتمال را به وجود آورده است که بیهوشی یا مریضی دسته جمعی دانش آموزان دختر در مکتب های افغانستان، یک نوع بیماری روانی یا مرض «هیستری» باشد. هیستری به نوعی اختلال روانی گفته می شود که شخص را در معرض تلقین پذیری قرار می دهد.

روبرت باردولومیو، روان شناس و نویسنده، به این باور است که ترس و هراس مسمومیت، همه نشانه های مریضی روانی «هیستری توده یی» را دارد. او که در زیلاند جدید است و 600 قضیه هیستری توده یی را در اروپا جمع آوری کرده است، می گوید که آنچه در افغانستان اتفاق افتاده با این مریضی شبیه است.

به گفته او، در گذشته قضایای مشابه در کشورهای در حال جنگ مانند مناطق فلسطینی، گرجستان و کوزوو نیز دیده شده است. او به این باور است که در افغانستان اما این حادثه «با هراس اجتماعی بیشتری همراه است، زیرا از ناحیه شورشیان طالبان هراس وجود دارد».

سخنگوی وزارت صحت عامه افغانستان چنین احتمالی را تایید می کند: «یکی از احتمالات همین است، که ما از نظر طبابت هیدیک روانی می گویم. این می تواند مثلا هوا گرم باشد، یکی دو دختر ضعف کند ... و بر روان دیگران تاثیر بگذارد».

بشیر احمد سروری، رییس بخش صحت روانی در افغانستان می گوید که نصف جمعیت افغانستان از فشارهای روانی ناشی از جنگ رنج می برند. زیرا این کشور بیشتر از سه دهه جنگ را تجربه کرده است.

او به خبرگزاری فرانس پرس گفت: «از هر چهار افغان، دو افغان از ضربه روحی، افسردگی و اضطراب رنج می برند... آنها به دلیل سه دهه جنگ، فقر، منازعات خانوادگی و مسایل مهاجرت، بیشتر از ضربه روانی رنج می برند».

عارف فرهمند (دویچه وله، فرانس پرس)

ویراستار: مهرنوش انتظاری