اینترنت ۳۰ ساله شد

سال ۱۹۸۹ سال انقلاب‌ها بود. در حالی که در آلمان دیوار برلین فرو می‌پاشید، یک تحول تاریخ‌ساز دیگر در ذهن مردی به نام تیم برنرز لی شکل گرفت.

صفحه اینستاگرام دویچه وله دری

برنرز لی که به عنوان فزیک‌دان در سازمان اروپایی پژوهش‌های هسته‌ای (سرن) در شهر ژنو سویس کار می‌کرد، از هرج و مرجی که در ارتباطات میان انستیتوت‌های مختلف و پروژه‌های این سازمان وجود داشت، به ستوه آمده بود.

این دانشمند ۳۴ ساله مختصری از ایده‌ای را که در ذهن داشت به عنوان راه حل این مشکل نوشت و به رئیس خود داد. وقتی رئیس‌اش این ایده را خواند، گفت: «مبهم، اما هیجان‌انگیز.»

ظاهراً در ابتدا این ایده بسیار مبهم بود و به همین دلیل اتفاق خاصی نیفتاد. اما برنرز لی به کار روی ایده خود ادامه داد. و به آهستگی عناصر جداگانه آنچه که بعداً «وب جهان‌گستر» (World Wide Web) خوانده شد، شکل گرفت. به این ترتیب یو آر ال (مکان‌یاف منبع یکسان) برای آدرس وب و «اچ تی ام ال» برای توصیف یا برنامه‌ریزی وب ایجاد شد. 

نتیجه این تلاش‌ها دقیقاً ۳۰ سال پیش به تاریخ ۳۰ اپریل ۱۹۹۳ برای عموم نشر شد. محققان در انستیتوت اروپایی پژوهش‌های هسته‌ای «وب جهان‌گستر» (World Wide Web) را راه اندازی کردند.

اینترنت زندگی را تغییر داد

امروزه من به دختر ۱۳ ساله‌ام باید توضیح بدهم که من در سن و سال تو اینترنت و گوشی هوشمند نداشتم. ما آن زمان برای خرید باید به مغازه می‌رفتیم، در حالی که امروزه با چند کلیک می‌توانیم تقریباً همه چیز را آنلاین خریداری کنیم.

دایره‌المعارف‌ها در قفسه کتاب‌های من گرد گرفته و مورد استفاده قرار نمی‌گیرند، در حالی که ویکی‌پیدیا به جایی تبدیل شده است که می‌توانیم هر گونه معلومات به شمول موضوع این گزارش یعنی اختراع اینترنت را در آن به سادگی پیدا کرد. نیاز نیست برای یافتن یک آپارتمان اعلانات چندین روزنامه را پیگیری کنیم، چون این کار را در اینترنت به سادگی و سریع‌تر می‌توانیم انجام دهیم. 

یکی از اثرات منفی شبکه دیجیتال این است که گاهی آدم احساس می‌کند خود را در میان انبوهی از معلومات گم کرده است. ایده اصلی در عقب اینترنت این است که دست کم در اصول همه بتوانند دیدگاه‌ها، ایده‌ها و تولیدات خود را در اینترنت معرفی و نشر کنند.

ماشین‌های جستجو مانند گوگل و داک‌داک‌گو تلاش می‌کنند در میان سیل بی‌پایان از داده‌ها و معلومات، درست را از نادرست مشخص سازند. اما مسئولان شرکت‌های بزرگ دیجیتال مانند گوگل، اپل، فیس‌بوک، آمازون و مایکروسافت پیش از همه در پی منفعت اقتصادی خود اند. و آن‌ها این کار را با استفاده از کنترول ساختار اینترنت انجام می‌دهند. این چیزی است که برنرز لی هرگز قصدش را نداشت. او می‌توانست حق امتیاز انحصاری اختراع (World Wide Web) را به نام خود ثبت کند، اما قصداً تصمیم گرفت که چنین کاری نکند، چون کسب منفعت اقتصادی از این اختراع در تناقض با دیدگاه‌اش در مورد تبادله آزادانه معلومات قرار داشت.

هوش مصنوعی

و حالا مرحله بعدی اینترنت در حال ظهور است: هوش مصنوعی (artificial intelligence).

همین چند ماه قبل چت‌بات هوش مصنوعی «چت‌جی‌پی‌تی» موجی از بحث‌ها و گفتگوها را به راه انداخت. با ۳۰ ساله شدن اینترنت، هوش مصنوعی آینده اینترنت را شکل خواهد داد. چت‌جی‌پی‌تی براساس هوش مصنوعی به سوال‌های کاربران پاسخ یافته و آن را ارائه می‌کند.

چت‌جی‌پی‌تی در پاسخ به سوال دویچه وله در مورد این که آیا هوش مصنوعی آینده اینترنت را شکل خواهد داد، گفت: «من نمی‌توانم بگویم که چت‌جی‌پی‌تی به عنوان مُدل زبان مبتنی بر هوش مصنوعی آینده اینترنت خواهد بود، زیر آینده اینترنت وابسته به عوامل زیادی است که همواره در حال تغییر اند.»

چت‌جی‌پی‌تی در پاسخ به دویچه وله ادامه داد: «با وجود این، برخی شاخصه‌های چت‌جی‌پی‌تی و مُدل‌های مشابه هوش مصنوعی وجود دارند که پوتانسیل تاثیرگذاری و تغییر اینترنت را دارند.»

هوش مصنوعی همچنین چالش‌های اخلاقی زیادی را در مورد حفاظت از داده‌ها، شفافیت و پاسخگویی ایجاد کرده است. چت‌جی‌پی‌تی بدون این که منابع خود را معرفی کند، متن‌های منسجم را در پاسخ به سوال‌های کاربران ارائه می‌دهد.