انقلاب خونین در یمن

در عین زمان شورشیان حوثی که عمدتاً شیعه مذهب می باشند، جنگ پر قساوت شان را علیه دولت یمن ادامه می دهند. آنها روز جمعه، پس از حمله تروریستی علیه نمازگزاران هم مذهب شان، به محل اقامت عبد ربهُ منصور هادی رئیس جمهور یمن حمله کردند که در پایان ماه جنوری فرار کرده است.

هادی اندکی پیش از آن، عدن را به حیث پایتخت جدید کشور اعلام کرده بود. در عین زمان حوثی ها بازهم به طرف جنوب پیشروی می کنند. در اخیر هفته آن ها شهر تعز را گرفتند. اکنون آن ها می خواهند بیشتر به سوی عدن پیشروی کنند.

پس از سوریه و لبنان، اکنون به نظر می رسد یمن سومین کشوری باشد که به دنبال انقلاب سال 2011 به اغتشاش و انارشی فرو می رود.

زد و خوردهای که برای توازن جدید قدرت شروع شد، به منازعه تبدیل شده و جناح های درگیر پیوسته ادعاهای جدید را تدوین می کنند و کمتر برای سازش آمادگی نشان می دهند.

فرصت های از دست رفته

پس از وحدت مجدد یمن در سال 1990، بخشی از قبایل شیعه در شمال این کشور باهم متحد شدند تا خود را در برابر نفوذ فزاینده حکومت مرکزی مطرح گردانند که در آن سنی ها موضع مسلط دارند. در سال 2011 آن ها از انقلاب علیه علی عبدالله صالح، رئیس جمهور وقت حمایت کردند.

بعد از سقوط صالح، در مذاکرات ملی برای تشکیل یک حکومت جدید، حوثی ها بیرون گذاشته شدند. همین که در تابستان 2014 ، مشخصات قانون اساسی جدید اعلام شد، حوثی ها قیام کردند. آن ها قبل از همه مخالف ساختار فدرالی مطرح شده در این قانون بودند که در آن برای شان یک ولایت بدون دسترسی به بحر پیش بینی شده بود.

در آن موقع حوثی ها از جانب علی عبدالله صالح رئیس جمهور سرنگون شده حمایت می شدند. او امیدوار بود از طریق اتحاد با حوثی ها رئیس جمهور جانشین اش را برکنار کند و دوباره به کاخ ریاست جمهوری برگردد.

همچنان اعضای حرکت که یک جنبش سنی می باشد و زمانی مهمترین نیروی مخالف حوثی ها بود، از شرکت در مذاکرات ملی بیرون گذاشته شده بود. حرکت، جنبش منسوب به سنی هایی است که در جنوب یمن زندگی می کنند. آن ها نیز مانند حوثی ها خود را بازنده وحدت مجدد یمن می دانند. آن ها احساس می کنند که در ساختار فدرالی جدید کشور شان به طور متناسبی نمایندگی نشده اند و بنابراین، روی جدایی ایالت شان تاکید می کنند.

ملل متحد نفوذی ندارد

شورای امنیت ملل متحد در پایان جنوری حمایتش را از هادی رئیس جمهور یمن ابراز داشت که از دست حوثی ها به عدن فرار کرده است. در عین زمان جمال بن عمر، فرستاده خاص ملل متحد برای یمن از خشونت های بیشتر در این کشور هشدار داد.

اما سوال این است که آیا ملل متحد می تواند بر جناح های در حال منازعه اِعمال نفوذ کند. مرایکه ترانسفلد از بنیاد علم و سیاست در برلین نوشته است که جامعه بین المللی دیگر نفوذی بر نقش پردازان در یمن ندارد.

مرایکه می گوید: «بحران سیاسی در یمن را در نهایت می توان صرف توسط نقش پردازان یمنی از طریق توافقات سیاسی پایدار حل کرد. مداخلات نظامی خارجی، با توجه به شبکه پیچیده نقش پردازان یمنی، تنها اوضاع را خرابتر خواهد گردانید.»

همچنان طبق برآورد یک نویسنده به نام عزمی بشاره، کلید صلح در خود یمن قرار دارد. البته حوثی ها در موقعیتی نیستند که این کشور را با توانایی خود شان اداره کنند. اما برعکس مخالفان شان، که پیوسته ائتلاف های در حال تغییر تشکیل می دهند، خود را به مثابه قدرت قوی تثبیت کرده اند که دیگر هیچ کس نمی تواند از آن ها چشم پوشی کند.

بشاره در صفحه انترنتی موسوم به "العربی الجدید" می نویسد: «آن ها باید در مذاکرات ملل داخل ساخته شوند و در آنجا همچون نیروی ملی عمل کنند. به این ترتیب آن ها باید کثرت گرایی در کشور را قبول کنند و از تحمیل اراده خود بر دیگران خودداری کنند.»

دولت تهدید به ناکامی می شود

ناکامی دولت می تواند در برابر حوثی ها مقاومت بخش بزرگ مردم را برانگیزد. بعد از اعتراضات سال 2011 یک حالت درجازدگی به وجود آمد، اکنون بسیاری فکر می کنند که فرصت آن فرا رسیده است تا آن را از سر گیرند. الجزیره از یک مرد جوان نقل قول کرده است که می گوید: «انقلاب ادامه دارد و البته با اهداف خودش». این شخص با شمار زیادی دیگر علیه حوثی ها در جاده ها اعتراض می کرد.

علاوه بر آن موضوع بر سر آن است که حوثی ها چگونه خطر جهادی های سنی را ارزیابی می کنند. این افراط گرایان سنی با گروه " القاعده در شبه جزیره عربی"، از مدت ها پیش به اینسو، در یمن حضور دارند. اکنون به نظر می رسد که "دولت اسلامی" یا داعش نیز در یمن جای پا یافته است. شاید این گروه بخواهد نفوذش را به بهای گروه "القاعده در شبه جزیره عربی" گسترش دهد.