انتخابات قزاقستان: امیدواری به دموکراسی؟

آسیه طلوشوا یکی از چهره های شناخته شده جمع فعلان محیط زیست است. او در آلماتا یکی از بزرگترین شهر های قزاقستان زندگی می کند و یکی از چهره های جنبش اپوزیسیون در قزاقستان نیز به شمار می رود.

طلوشوا می گوید: «هر گونه ابراز نظر و عقیده در قزاقستان از طریق دستگیری و یا جریمه سرکوب می شود و بسیاری از فعالان مجبور به خدمت در اردو می شوند.» او در ادامه می گوید که یکی از فعالان در همین تازگی ها به دلیل نشان دادن یک پوستر خالی بازداشت شد. طلوشوا توضیح می دهد که علاوه بر پروژه های هنری و کمپاین های رسانه های اجتماعی، "جنبش سبز" تنها راه برای مبارزان فعالان برای حمایت از حقوق شهروندی باقی مانده است: «آزادی سیاسی در قزاقستان وجود ندارد.»

یک جنبش اعتراضی کوچک

طلوشوا خود عدم موجودیت آزادی سیاسی در قزاقستان را تجربه کرده است. در پایان ماه اپریل او با 15 فعال دیگر بازداشت گردید، زیرا در جریان یک ماراتون در آلماتا پوسترهای با خود حمل می کردند که روی آنها نوشته شده بود: "شما نمیتوانید از حقیقت فرار کنید." در پایان این جمله علامت #  هشتک که انتخابات آزاد و عادلانه را تبلیغ می کند، جا داده شده بود. مقامات این حرکت را به عنوان یک حرکت غیر مجاز اعتراضی توصیف کردند. روز بعد یک تظاهرات نادر اعتراضی مردمی راه اندازی شده بود که در آن صدها نفر در شهرهای قزاقستان علیه "دیکتاتوری" مخالفت شان را ابراز داشتند و خواستار انتخابات آزاد شدند.

بعد از اینکه نورسلطان نظربایف در ماه مارچ امسال از مقام ریاست جمهوری استعفا داد، اکنون امروز یکشنبه (9 ماه جون 2019) انتخابات زودهنگام در قزاقستان برگزار می شود. او تقریبا 30 سال رئیس جمهور قزاقستان بود. نظربایف به عنوان رئیس جمهور موقت، قاسم جومارت توقایف یکی از نزدیکانش را به این مقام حمایت می کند. او چندین سال نخست وزیر و وزیرخارجه قزاقستان بود. او وعده داده است که انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری "عادلانه و شفاف" باشد. شش نامزد دیگر چهره های ناشناخته در قزقستان اند، بنابراین انتظار می رود که توقایف در این انتخابات پیروز شود.

نتیجه قابل پیش بینی؟

در شهرهای قزاقستان، ایستگاه های بس ها و جاده ها با پوسترهای تبلیغاتی آراسته شده اند. توقایف بی شرمانه با شعارها تبلیغ می کند که او را به عنوان جانشین "نظربایف" معرفی می کند: "تداوم، عدالت، پیشرفت" یک جفت جوان به دویچه وله می گوید که "پوسترهایش (توقایف) همه جا آویزان هستند. با برآمدن از خانه تبلیغات توقایف به چشم می خورد. حتی افرادی که او را نمی شناسند اکنون می دانند که او چه کسی است. احتمالا همه برای توقایف رای خواهند داد."

اما به رغم استعفا، نظربایف همواره در همه جا حضور دارد. بسیاری از جاده ها در قزاقستان به نام او نامگذاری شده و پایتخت آستانه اخیرا به نام او "نورسلطان" مسما گردیده است. ویدیوهای تبلیغاتی نشان می دهند که او توسط طرفدارانش احاطه شده است، عنوان رسمی او "رهبر ملت" است. همچنین صرف نظر از نتیجه انتخابات، رئیس جمهور سابق همچنان مسئولیت شورای امنیت ملی کشور را بر عهده خواهد داشت.

دیمیش السانوف، دانشمند علوم سیاسی به این باور است که از این طریق نظربایف "نظارت بر کشور" را حفظ خواهد کرد. احزاب مستقل و نامزدهای مستقل در این انتخابات وجود ندارد. "همه تحت کنترول کامل حکومت هستند." او در ادامه می گوید که این انتخابات بیشتر یک کار اداری است که حکومت برایش تعیین کرده است. او بر این عقیده است که مقامات سعی خواهند کرد که به یک نتیجه عالی برای "مشروعیت" شان دست یابند.

نشانه ای کوچکی از دموکراسی

تاکنون هیچ انتخاباتی در قزاقستان که ناظران بین المللی آن را آزاد و عادلانه توصیف کرده باشند، وجود نداشته است. اما اکنون چنان معلوم می شود که برای رای دهندگان ظاهرا نشان داده می شود که آنها می توانند آزادانه انتخاب کنند. با وجود این همه، در میان نامزدان ریاست جمهوری یک زن، دانیا یسپایوا، نیز موجود است. علاوه بر این، اولین باری است که یک سیاستمدار واقعا انتقادی در ده سال گذشته اجازه نامزد شدن در انتخابات را پیدا کرده است.

امیرسن کوزانوف یکی از سیاستمداران با تجربه اپوزیسیون در جریان مبارزات انتخاباتی از آزادی سیاسی و علیه بی عدالتی و فساد اجتماعی سخن گفته است. او شگفت زده شده است که نامزدی اش برای مقام ریاست جمهوری در انتخابات پذیرفته شده است. او می گوید که "ظاهرا حکومت می خواهد نشان دهد که گام های کوچکی در جهت آزاد سازی بر می دارد."

او در ادامه می گوید که مبارزات انتخاباتی برای ابراز انتقاد از حکومت و درک احساس مردم فرصتی خوبی است. کوزانوف امیدوار به دست آوردن آرای معترضین حکومت است. او از جلسات منظم رسانه های اجتماعی با رای دهندگان، این تصور را به دست آورده است که قزاق ها می خواهند نارضایتی خود را بیان کنند.

کوزانوف در ادامه می گوید: «شانس من خوب است، زیرا مردم ناراضی هستند. آنها می بینند که در کشورهای دیگر، حتی در کشورهای شوروی سابق، رؤسای جمهور می روند و دیگری جانشین اش می شود و این یک کار بدی نیست. چنین چیزی را مردم برای قزاقستان هم می خواهند.» بر اساس یک نظرسنجی، کوزانوف می تواند تقریبا هشت درصد از آرا را به دست آورد. یعنی بعد از توقایوف که 73 در صد آرا را دارد، در مقام دوم قرار دارد.

بسیاری از هواداران اپوزیسیون هراس دارند که در روز انتخابات همه چیز به طور قانونی پیش نخواهد رفت. آنها معتقدند که مقامات انتخاباتی بخشی از سیستم فاسد و کنترول شده حکومت هستند. آسیه طلوشوا می خواهد انتخابات را همراه با "خدمات اطلاعاتی جوانان قزاقستان" نظارت کند. او می گوید، او انتظاری از انتخابات ندارد. او در ادامه می گوید که "من فکر می کنم که سیستم ما چنین است که می توانیم اساسا همین حالا بگوییم چه کسی برنده خواهد شد." با این حال او معتقد است که در چنین روزی مهم است که از لحاظ سیاسی فعال باشد.

nka, si (Sherwin)