افغانستان: رونق انرژی خورشیدی در مناطق محروم از شبکه برق

ولایت فراه از جمله ولایت‌های گرمسیر است که در اکثر ماه‌های سال تابش نور خورشید و در تابستان دمای بالای ۴۰ درجه سانتی‌گراد دارد. عدم دسترسی مردم به برق شهری باعث شده است خانواده‌هایی که توانایی مالی دارند، به برق خورشیدی روی بیاورند.

نوید احمد، باشنده ناحیه دوم شهر فراه می‌گوید: «در اوایل به دلیل نداشتن برق شهری ما مجبور بودیم از جنراتور برای تولید برق استفاده کنیم که مصرف آن زیاد بود و اکثر اوقات ما توانایی روشن کردن آن را نداشتیم، اما از زمانی که سولرهای آفتابی به بازار آمده برای ما سهولت شده و واقعاَ خوشحال هستیم که می‌توانیم خانه‌های خود را توسط انرژی آفتابی روشن بسازیم.»

البته همه خانواده‌ها توانایی مالی خریداری صفحات سولر برای تولید انرژی خورشیدی را ندارند. احمد از سهولت‌هایی صحبت می‌کند که انرژی خورشیدی برای خانواده‌اش فراهم ساخته است: «ما تقریباَ شش تخته سولر در بالای پشت بام خود داریم و یک باتری که برق را ذخیره می‌کند. ۲۴ ساعت از این برق استفاده می‌کنیم و چون در فراه درجه هوا بسیار بالا است، کولرهای برقی ماه همیشه روشن است. واقعاَ برای مردم فراه سولر سهولت زیادی ایجاد کرده است.»

مردم در دیگر ولایت‌های افغانستان نیز از انرژی آفتابی استفاده می‌کنند، اما استفاده از انرژی آفتابی در ولایت فراه که یک ولایت گرمسیر با فصل‌های آفتابی بیشتر می‌باشد، تقریباَ شکل عام گرفته است، طوری که روی بام بسیاری خانه‌ها صفحات سولر به چشم می‌خورد.

مرتبط: گفته های ضد و نقیض در مورد تهیه خانه و برق آفتابی به بیجا شدگان کندز

امید، فروشنده تجهیزات انرژی خورشیدی در شهر فراه می‌گوید: «فروش سولرها در ولایت فراه بازار گرمی دارد. ما چندین سال است که (تجهیزات آن را) می‌فروشیم و مردم همه روزه از ولسوالی‌ها، قریه جات و مرکز فراه از ما صفحات سولر خریداری می‌کنند.»

او در مورد قیمت تجهیزات انرژی خورشیدی می‌افزاید: «یک دستگاه برق سولری از سه هزار شروع تا ۱۰ هزار افغانی قیمت دارد که تقریباَ به صرفه است و ظرفیت برق ۲۴ ساعته را دارد.»

قبلا تنها شش ناحیه مرکز شهر فراه برق دولتی داشت و هر کیلووات ابتدا ۴۰ افغانی و بعدها ۱۷ افغانی بود. هزینه برق دولتی برای مردم گزاف بود و بسیاری مردم توان پرداخت بل برق را نداشتند. پس از سقوط نظام جمهوریت، اداره طالبان شرکت برق برشنا را در ولایت فراه بستند و اکنون مردم تنها از برق خورشیدی استفاده می‌کنند.

جاوید، باشنده ناحیه چهارم شهر فراه می‌گوید: «ما قبلاَ برق شهری داشتیم که هر ماه مجبور بودیم مقدار زیادی برای بل برق بپردازیم. با وجودی که در آن وقت نیز در کنار استفاده از برق شهری از برق سولری هم استفاده می‌کردیم. باز هم خوشحال بودیم از داشتن برق شهری چون برق واقعاَ یک ضرورت جدی است. ولی اکنون که برق شهری قطع گردیده است ما تنها از برق سولری استفاده می‌کنیم.»

استفاده از برق آفتابی در بخش زراعت

هرچند اکثر مردم صرفاَ برای مصرف روزمره خانه‌های شان از برق خورشیدی استفاده می‌کنند، اما تعداد محدودی در بخش زراعت نیز از این برق مستفید شده اند.

عارف، یک تن از کشاورزان ولسوالی پشت رود ولایت فراه از جمله دهقانانی است که از برق خورشیدی استفاده می‌کند: «ما قبلاَ برای کشت و زراعت از جنراتورها استفاده می‌کردیم که مصرف تیل واقعاَ بسیار زیاد بود و اکثر اوقات نمی‌توانستیم جنراتور روشن کنیم و کشت ما درست حاصل نمی‌داد و زحمات ما بیهوده می‌شد. اما از زمانی که سولرها به بازار آمده باعث شده تا کار ما دهقانان نیز راحت‌تر شود و بتوانیم منظم توسط انرژی آفتابی آب کشیده و کشت و کار خود را آبیاری کنیم.»

مرتبط: سرمایه گذاری ۴۰۰ میلیون دالری شرکت چینی روی تولید برق در افغانستان

چاه‌های عمیق به رشد زراعت در فراه کمک زیادی کرده اند، اما کشیدن آب بی‌رویه با استفاده از انرژی آفتابی، نگرانی‌هایی را نیز خلق کرده است؛ زیرا سطح آب‌های زیرزمینی همواره افت می‌کند.

قاسم، یکی دیگر از باشندگان فراه از قریه رج ولسوالی پشت رود می‌گوید: «الحمدالله کشت و زراعت ما نتیجه خوبی داشته و یکی از دلایل آن استفاده از انرژی آفتابی است که توسط آن آب به زمین‌های ما جاری می‌شود و هیچ مصرفی هم در قبال ندارد.»

او می‌افزاید: «ما بیشتر محصولات خود مانند بادرنگ‌های گل‌خانه‌ای و انواع سبزیجات و میوه جات دیگر را به ولایت هرات، کابل و حتی خارج از افغانستان صادر می‌کنیم و بخشی را نیز به مرکز فراه به فروش می‌رسانیم که از نظر اقتصادی نیز تاثیر بسیار مثبتی بر زندگی و حاصلات ما داشته است.»

فراه در گذشته به انبار غله جات افغانستان معروف بود، اما حالا به انبار سبزیجات شهرت یافته است. محصولات زراعتی فراه بازارهای چندین ولایت را تسخیر نموده است.

در همین حال دهقانان فراه امیدوارند که بالاخره بند بخش آباد این ولایت ساخته شود تا دیگر مجبور به خرید صفحات سولری نشوند. این بند یکی از بندهای بزرگ برق افغانستان می‌باشد که در منطقه بالابلوک این ولایت موقعیت دارد، بندی که در کنار مدیریت آب فراهرود می‌تواند برق هم برای این ولایت تولید کند.