افزایش گداهای حرفه یی در افغانستان

در گرمای یک ظهر بهاری زنی در شهر غزنی زیر گرد و خاک در کنار جاده نشسته و دست گدایی دراز می کند. گرد و خاک چادر سیاه رنگ و خال های صورت این زن را پوشانیده است. در پاسخ به این که چرا گدایی می کنی، با لهجه پاکستانی می گوید: «مادر چهار طفل هستم. غریبم و مجبورم گدایی کنم».

هر عابری در یک لحظه گشت و گذار در شهرهای افغانستان صدای ناله کودکان و زنانی را می شنود که درخواست یک افغانی کمک می کنند. زنانی که کودکان چند ماهه شان را در کنار شان در روی سرک خوابانده اند تا به اصطلاح دل عابران را به رحم آورند.

تکدی گری بیشتر به عنوان یک مشکل اجتماعی ناشی از فقر دانسته می شود. یتیمان بی سرپرست، پیرسالان و زنانی که هیچ گونه منبع عایداتی ندارند، به دلیل نبود امکانات حمایتی دست به تکدی گری می زنند تا از مرگ نجات یابند. اما حالا در افغانستان ابعاد گسترده به خود گرفته و "گداهای حرفه یی و مهاجر" بر تکدی گران عادی افزوده شده اند.

شکریه فقیرزاده، رئیس تنظیم و تامینات وزارت کار و امور اجتماعی، شهدا و معلولین می گوید شمار زیادی از گداهای پاکستانی در شهرهای افغانستان تکدی گری می کنند.

توقف برنامه جمع آوری گداها

پنج سال قبل شورای وزیران برنامه جمع آوری گداها را تصویب کرد. در این برنامه در کابل و برخی ولایت های درجه اول، به گفته مقام های وزارت کار و امور اجتماعی، 4000 گدا جمع آوری شدند. از این میان، 1100 تن زن، 2564 مرد و باقی کودک بودند.

مقام های وزارت کار و امور اجتماعی می گویند که برنامه جمع آوری گداها از سه سال به این سو به دلیل نبود بودجه و تصویب نشدن قانون حمایت اجتماعی متوقف شده است. برای جلوگیری از گدایی به فرمان حامد کرزی یک کمیسیون تشکیل شده بود. کمیسیون منع گدایی قانون "افراد و اشخاص بی بضاعت" را تدوین کرد که اخیراً قانون حمایت اجتماعی نام گذاری شده است. اما این قانون هنوز از سوی پارلمان تصویب نشده است.

گدایی به مثابه یک تجارت

همه گداها در شهرهای افغانستان افراد بی بضاعت و فقیر نیستند. این مساله را حتی شهروندان افغانستان درک می کنند. یک شهروند افغانستان به نام عبدالله می گوید: « بعضی کسانی هستند که از سوی بعضی حلقات سازماندهی می شوند و از سوی آنها کارهای خلاف هم صورت می گیرد. ما کسانی را می شناسیم که موتر، خانه و همه چیز دارند اما گدایی می کند».

مقام های وزارت کار و امور اجتماعی می گویند که افراد استفاده جو از کودکان فقیر و بی سرپرست سوء استفاده می کنند. خانم فقیرزاده می گوید: «گداهایی که حرفه یی هستند و از اطفال در عمل گدایی استفاده می کنند، تعداد شان بیشتر است و بیشتر از اطفال کم سن و سال در گدایی استفاده می کنند».

در حکم رئیس جمهور در سال 1387 گفته شده است که هیچ کس نمی تواند گدایی کند. در قانون جدید کشاندن به گدایی نیز جرم شمرده شده و گفته شده است کسانی که اطفال را به زور به گدایی می کشانند، با جزای نقدی و حبس کوتاه مدت مجازات خواهند شد.