افزایش استخراج زغال سنگ افغانستان و انتقال آن به پاکستان

در افغانستان ده‌ها معدن زغال سنگ وجود دارد. روزانه صدها لاری زغال سنگ از ولسوالی‌های بلخاب، دره صوف، کهمرد، و تاله و برفک که در ولایات سرپل، منگان، بغلان و بامیان موقعیت دارد، استخراج شده و به پاکستان انتقال داده می‌شود.

حسین، یکی از تاجران محلی زغال سنگ در ولایت بامیان می‌گوید روزانه صدها تن زغال سنگ را از مناطق مرکزی خریداری کرده و به کابل انتقال می‌دهد. او می‌گوید که استخراج زغال سنگ و قیمت آن نسبت به سال‌های گذشته دو برابر افزایش یافته است.

حسین افزود: «هر تن زغال را شش هزار افغانی از مردم محل خریداری می‌کنیم. ۳۶۰۰ افغانی مالیه، پنج هزار افغانی کرایه موتر و ۲۵۰ افغانی دیگر کرایه ترازو پرداخت می‌کنیم و به کابل انتقال می‌دهیم و به تاجران فی تن ۱۵ هزار افغانی می‌فروشیم.»

این تاجر محلی می‌گوید که روزانه بین ۴۰۰ الی ۶۰۰ لاری زغال سنگ تنها از مسیر بامیان به کابل و سپس از آنجا به پاکستان صادر می‌شود و یا هم قاچاق می گردد. او گفت: «تجاران افغان و پاکستانی، این زغال سنگ را از ده سبز کابل خریداری می‌کنند و هم به شکل قانونی و هم به شکل غیرقانونی به پاکستان انتقال می‌دهند.»

احمد حسین یکی دیگر از تاجران زغال سنگ در شهر مزار شریف به دویچه وله گفت که روزانه ۱۰۰ الی ۱۵۰ لاری زغال سنگ از بلخاب و دره صوف از طریق سالنگ به پاکستان انتقال می‌یابد. او افزود: «تجاران هر تن زغال سنگ را در پاکستان تا ۶۰ هزار کلدار و یا ۳۰ هزار افغانی به فروش می‌رسانند.»

مقام‌های طالبان در وزارت معادن و پطرولیم می‌گویند که در ۸۰ منطقه این کشور معادن بزرگ زغال سنگ وجود دارد که از ۱۷ ساحه آن استخراج جریان دارد.

مفتی برهان، سخنگوی طالبان در وزارت معادن و پطرولیم به دویچه وله گفت که روزانه بین ۱۰ الی ۱۵ هزار تن زغال سنگ به پاکستان صادر می‌گردد. او افزود: «ما با پاکستان و یا کدام کشور دیگر در مورد استخراج زغال سنگ قرارداد نداریم، اما به سکتور خصوصی می‌فروشیم، این که آنان در کجا مصرف می‌کنند و انتقال می‌دهند، مربوط به خود شان می گردد.»

مقام‌های حکومت طالبان از افزایش استخراج معادن به عنوان یک پیشرفت استقبال می‌کنند. مفتی برهان افزود:« در هشت ماه گذشته ما از استخراج معادن مختلف در کشور بیش از ۱۲ میلیارد افغانی عواید بدست آوردیم.»

اما کارشناسان و باشنده‌های محل از استخراج بی‌رویه و غیرمعیاری زغال سنگ انتقاد می‌کنند.

محمد آصف مبلغ، کارشناس امور اقتصادی به دویچه وله گفت که طالبان به خاطر تامین مالی خود و ایجاد زمینه کار، استخراج زغال سنگ را افزایش داده اند، اما پیامدهای منفی آن بیشتر از فواید آن می‌باشد.

او افزود: «قاچاق زغال سنگ به کشورهای همسایه سبب حیف و میل سرمایه ملی می‌گردد و عواید منظم برای مردم افغانستان و حکومت به وجود نمی‌آید».

رانندگان می‌گویند که برخی لاری‌ها را بیش از ۳۰ تن زغال سنگ بار می‌کنند و به کابل انتقال می‌دهند که سبب تخریب سرک‌های قیرریزی شده در مسیر بامیان ـ کابل و سمت شمال می‌گردد.

یک کارمند وزارت فواید عامه طالبان گفت که در ۱۰ ماه گذشته اکثر جاده‌های معیاری این ولایت به خاطر تردد موترهای باربری و زغال سنگ تخریب شده است.

قاری حقمل، رئیس معادن بامیان تخریب سرک‌ها را تائید می‌کند اما دلیل آن را کهنه شدن این سرک‌ها عنوان می‌کند: «از عمر سرک‌ها ۱۰ الی ۱۲ سال می‌گذرد و به خاطر کهنه شدن، سرک‌ها کم کم خراب شده است. به خاطر نبود بودجه ما دوباره ترمیم نتوانستیم. اما موترهای باربری را کنترول می‌کنیم.»

افغانستان یک کشور کوهستانی می باشد که دارای معادن مختلف از جمله زغال سنگ می باشد که شماری از کشور های بزرگ جهان مانند چین، ایران و پاکستان به آن چشم دوخته است. اما از زمانیکه طالبان به قدرت رسیده است، شماری از معادن کشور به شکل غیر قانونی و غیر معیاری استخراج و قاچاق می گردد.