ارقام سرشماری در افغانستان علامت قدرت پنداشته می شود

رضایی یک مسئول سرشماری است که در شهر کابل خانه به خانه می رود. او می خواهد در نخستین تحقیق پاسخ ها را در مورد تعداد و ترکیب جمعیت افغانستان از سال 1979 به این سو جمع آوری کند.

در کشور چندین قومی افغانستان، این سرشماری با چالش های متعددی از جمله شورشگری خونین اسلامیستی، فرهنگ محافظه کاری که از بیان امور خصوصی خود داری می کند و شکایات جدی مقام افغان که یافته های این سرشماری را رد می کنند، رو به رو می باشد.

این وظیفه چنان حساس است که شاید مهم ترین سوال این سروی یعنی اینکه شما به کدام گروه قومی متعلق می باشید، مسکوت گذاشته شود.

با وجود چنین موانعی، این پروژه پنج ساله که قرار است در سال 2016 تکمیل گردد، بخشی از تلاش های بین المللی برای روی کار آمدن یک حکومت کارآ در افغانستان است که به دلیل جنگ تقریباً متداوم از سال 1979 به این سو تحقیق نیافته است.

در یکی از صبح ها، رضایی در محله دشت برچی دروازه یکی از خانه ها را کوبید، تا این که صالحه یک خانم خانه با حالت عصبانی در مدخل ظاهر شد.

رضایی کارت اداره احصائیه مرکزی اش را به وی نشان داد و پس از کمی ترغیب ها صالحه توافق کرد تا به سوال هایی پاسخ گوید که در این سروی مطرح شده اند.

صالحه گفت که 25 سال دارد و با همسراش که میوه می فروشد و دو فرزند سه ساله ویک ساله اش یکجا زندگی می کند.

این خانواده ماهانه 2500 افغانی (35 دالر امریکایی) کرایه خانه می دهد. رضایی با دقت این پاسخ ها را ثبت می کرد.

رضایی که از جمله 4000 کارمند ویژه سرشماری است، او فارغ التحصیل علوم اجتماعی است این سروی را در ولایت کابل انجام می دهد. رضایی می گوید: «مردان صبح ها به کار می روند و ما باید به جای آن ها با زنان مصاحبه کنیم».

«زنان در پاسخ گفتن به ما بی میل اند، اما ما می کوشیم یک مصاحبه چهل دقیقه یی انجام دهیم، از تعداد اعضای خانواده، عمر و تحصیل آن ها و همچنان این که آیا گاهی از کشور مهاجرت کرده اند وخانه شان چند اتاق دارد، پرسان می کنیم».

آیا قومیت، رای دهندگان را از هم دور می سازد؟

کارزار های انتخاباتی جاری نشان می دهند که چه سان آن نخبگان گروه های قومی که برای قدرت و پول رقابت می کنند، همواره مدعی اند که کمتر از استحقاق در دولت نمایندگی می شوند.

اما این سروی می خواهد روشن گرداند که دقیقاً چه تعداد پشتون ها، تاجیک ها، ازبیک ها و یا هزاره ها در این کشور وجود دارند.

برای محمد سمیع نبی، رئیس عملیات ساحوی اداره احصائیه مرکزی، پرسیدن سوال های قومی، این سروی را ناممکن خواهد ساخت و حتا احتمال دارد به خشونت بیانجامد.

سمیع نبی به خبرگزاری فرانس پرس گفت: «چنین معلوماتی مشکل آفرین است. هرکس خواهد گفت که فلان قومیت بهمان تعداد را دارد».

«هرگاه شما در سروی چیزی دیگری پیدا کنید، در آن صورت برای مردم قابل قبول نخواهد بود. این چیزی است که ما می خواهیم از آن خود داری کنیم».

در کار زارهای تبلیغاتی که برای انتخابات ریاست جمهوری افغانستان در 5 اپریل صورت می گیرند، نامزدان ریاست جمهوری می کوشند از طریق انتخاب معاونان قومی شان جبهه انتخاباتی شان را تقویت کنند. این اقدامی است که از جانب برخی مردم که از برگشت حوادث قومگرایانه جنگ های 1992 تا 1996 ترس دارند، مورد استقبال قرار می گیرد.

نتایج سرشماری «غلط است»

حتا در ولایت مرکزی بامیان که یک منطقه درحال صلح و عمدتاً هزاره نشین می باشد و در آن جا تنش های قومی اندک است نتایج سرشماری مورد مناقشه قرار گرفته است و گفته می شود در محاسبات، شمار جمعیت کمتر از آنچه انتظار می رفت ذکر شده است.

نتایج سرشماری منجر به عصبانیت مقام های محلی شده است که ترس از آن دارند که مبادا با چنین نتایجی میزان پولی کاهش یابد که ولایت نامبرده ازحکومت مرکزی به دست می آورد.

هدایت الله رهایی سناتور ولایت بامیان در مشرانو جرگه افغانستان می گوید: «کارمندان سرشماری بی تجربه اند و فقدان معلومات آن ها درمورد بامیان منجر به آن شده است که گزارش غلطی در مورد جمعیت بدهند».

«من با این یافته ها موافق نیستم و هرگاه حکومت پروژهای انکشافی اش را برمبنای این ارقام تدوین کند، تاثیر منفی برای مردم می داشته باشد».

رقیه اقبال زاده یک عضو شورای ولایتی بامیان گفت که او فکر می کند این سرشماری وقتی که می گوید تعداد نفوس بامیان 300 هزار نفر است، تنها نصف جمعیت را شمارش کرده است.

او به خبرگزاری فرانس پرس گفت: «این سرشماری امتیاز ولایت بامیان را بیشتر از پیشتر کاهش می دهد».

مادامی که این سرشماری در بامیان با چنین مشکلاتی همراه هست، به راه انداختن آن در ولایت های نا آرام جنوب افغانستان مانند قندهار، هلمند و غزنی تیره به نظر می رسد.

اما انیته ساکس رابرتسن، رئیس صندوق جمعیت ملل متحد برای افغانستان گفت که این سرشماری با ارزش است ونقش اساسی ای در افغانستانی بازی می کند که عمدتاً متکی به کمک ها می باشد.

یک تلاش برای سرشماری در سال 2008 به علت شدت جنگ ها صورت نگرفت و بر مبنای احصائیه های ناقص ملیارد ها دالر برای کلینیک های صحی، مکاتب و جاده ها اختصاص داده شده بود.

درحال حاضر جمعیت افغانستان بین 26 تا 32 ملیون نفر تخمین می شود.

رفتن به خانه ها و انجام دادن مصاحبه ها با کسانی چون صالحه سرانجام موضوع را روشن تر خواهد ساخت.