اردوغان می خواهد کنترول نیروهای امنیتی را به دست بگیرد

رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه به رسانۀ خبری خصوصی ترکی "خبر" گفته است که برای این اقدام "بستۀ کوچکی" را شامل پیشنهاد‌هایی در مورد تغییرات در قانون اساسی به پارلمان کشور ارائه می‌کند. اردوغان همزمان بستن همه اکادمی های نظامی را اعلام کرد. او گفت که در آینده یک دانشگاه برای دفاع ملی باید مسئول آموزش نیروهای ارتش باشد. به قول رئیس جمهور ترکیه افزون بر آن فرماندهان اردو و نیرو‌های هوایی و بحری باید مستقیماً به وزیر دفاع گزارش بدهند.

هدف از این بازسازی و تغییرات، کنترول کامل ارتش از سوی مقامات ملکی است. اردوغان همچنان تأکید کرده است که وضعیت اضطراری سه ماهه پس از کودتای ناکام، احتمالاً تمدید خواهد شد.

برای وارد ساختن تغییرات در قانون اساسی ترکیه به دو سوم آرای پارلمان نیاز است. از همین‌رو اردوغان برای تحقق بخشیدن این طرحش به همکاری احزاب اپوزیسیون در پارلمان نیز وابسته است.

حدود دو هفته پیش بخشی از اردوی ترکیه برای برانداختن حکومت تلاش بیهوده کردند. رئیس جمهور اردوغان، فتح الله گولن واعظ مذهبی ترکیه مقیم ایالات متحدۀ امریکا را مسئول این کودتای ناکام می‌داند. حکومت انقره از آن زمان به بعد به اقدامات شدیدی علیه طرفداران و نهاد‌های متعلق به گولن در ترکیه دست زده است. در دو هفتۀ اخیر حدود ۱۸۷۰۰ تن در ترکیه بازداشت شده اند. به قول اردوغان در این میان علیه ۱۰۱۴۰ تن آنها حکم حبس صادر شده است.

گولن - آلۀ دست یک "طراح اصلی"؟

گولن ۷۵ ساله هرگونه دست داشتن در تلاش برای برانداختن حکومت انقره را رد کرده و این کودتا را شدیداً محکوم کرده است. اردوغان روز شنبه گولن را شخصیتی عنوان کرد که آلۀ دست یک طراح اصلی قرار گرفته است. او همزمان یادآور شد که قدرت های بزرگ در پشت این کودتای نظامی قرار داشته اند. همچو اظهارات اردوغان اشاره به تمام کشورهای غربی، به ویژه ایالات متحدۀ امریکا، پنداشته می‌شود. ایالات متحده نیز مانند گولن هرگونه سهم خود در این کودتا را رد کرده است.

استخبارات ملی ترکیه در حال حاضر تحت کنترول نخست وزیر قرار دارد. ارتش این کشور، از زمان آتاترک بنیان‌گذار جمهوری ترکیه، در ساختار قانون اساسی از استقلال زیادی برخوردار است. تاکنون یک حکومت ملکی با مشکل توانسته است که برخلاف خواست اردو به صورت دوامدار باقی بماند. افزون بر آن، اردو به صورت سنتی خود را متضمن جدایی دولت از دین دانسته و از همین لحاظ قبلاً در تخالف با موضعگیری اردوغان، که بیشتر طرفدار یک اسلام محافظه کار است، قرار گرفته است.

الیجک اتهامات را رد می‌کند

در حال حاضر نازلی الیجک خبرنگار ترکی و منتقد معروف حکومت هرگونه ارتباطش با مسئولان کودتای ناکام را رد می‌کند. این مطلب را خبرگزاری ترکی "دوغان" گزارش داده است. به اساس این گزارش، این خبرنگار و نمایندۀ پیشین پارلمان، که در بازداشت بسر می برد، به سارنوال گفته است که "هیچگونه ارتباطی" با طرفداران گولن نیز ندارد. یک سارنوال روز جمعۀ گذشته حبس ۲۱ خبرنگار بازداشت شده را تقاضا کرد و یک محکمه علیه ۱۷ تن آنها، به شمول الیجک، حکم حبس را صادر کرد. به قول خبرگزاری اناتولی آنها به داشتن عضویت یک "سازمان تروریستی" متهم اند.

چهار خبرنگار، از جمله بولنت مومای، خبرنگار پیشین روزنامۀ "حریت"، پس از بازجویی دوباره آزاد شده اند. علیه ده‌ها کارمند دیگر رسانه ها حکم تعقیب و پیگرد صادر شده است. الیجک در پایان سال ۲۰۱۳، پس از آنکه در چارچوب تحقیقات فساد اداری خواستار استعفای چندین وزیر از حزب حاکم عدالت و توسعه گردید، از ادارۀ روزنامۀ "صباح" که طرفدار حکومت است، اخراج شد. حکومت در آن زمان از این تحقیقات فساد اداری به عنوان یک توطئۀ گولن انتقاد کرده بود.