آیا پاکستان برای به رسمیت شناختن طالبان پیشقدم خواهد شد؟

معید یوسف، مشاور امنیت ملی پاکستان روز شنبه (۲۹ جنوری) در رآس یک هیئت عالی رتبه وارد افغانستان شد. خبر ورود این هیئت پاکستانی پس از دیدار با سرپرست وزارت امور خارجه طالبان به رسانه ها درز کرد.

منابع به دویچه وله می گویند که برخلاف آنچه انتظار می رفت، طالبان از سفر این هیئت پاکستانی استقبال گرمی نکردند و تنها منصور احمد خان، سفیر پاکستان در أافغانستان به استقبال مشاور امنیت ملی پاکستان و هیئت همراه اش به میدان هوایی رفته بود و هیچ مقام طالبان حضور داشت.

بیشتر بخوانید: چهار نیروی امنیتی در پاکستان بر اثر انفجار ماین کشته شدند

پاکستان هدف سفر این هیئت را به أفغانستان چگونگی تسریع کمک های بشری عنوان کرده است و طالبان گفته اند که هدف این سفر ایجاد سهولت های بازرگانی و ترانزیتی میان دو کشور بوده است.

اما هدف اصلی سفر مشاور امنیت ملی پاکستان که گفتگو درباره تنش های اخیر در امتداد خط دیورند گفته شده بود، ظاهرآ بحثی دراین باره نشده است.

توافق روی تسهیلات رفت و آمد میان دو کشور

وزارت خارجه طالبان اعلام کرده که مشاور امنیت ملی پاکستان با هیئت همراه اش با امیر خان متقی، سرپرست وزارت خارجه اداره طالبان روی موضوعات اقتصادی میان دو کشور دیدار و گفتگو کرده است.

عبدالقهار بلخی، سخنگوی وزارت خارجه طالبان در صفحه توییترش نگاشته است که دو طرف روی تسهیلات تجارتی و رفت و آمد از مرز تورخم و چمن بحث و گفتگو کردند.

 وی نگاشته است که دو طرف توافق کردند که برای رشد بیشتر تجارت کمیته مشترکی ایجاد گردد تا موانع تجارتی میان دو کشور برداشته شده و تجارت گسترش یابد. اما درباره موضوعات سیاسی مورد بحث میان دو طرف اشاره نکرده است.

بیشتر بخوانید: ده سرباز پاکستان در حمله‌ای در بلوچستان کشته شدند

مشاور امنیت ملی پاکستان با مولوی عبدالسلام حنفی، معاون ریاست الوزرای حکومت سرپرست طالبان نیز دیدار و گفتگو کرده است.

 انعام الله سمنگانی، یکی از سخنگویان طالبان می گوید که دو طرف درباره گسترش روابط دو کشور از جمله تجارت و تطبیق پروژه های بزرگ و نیز مهاجرین افغان مقیم پاکستان گفتگو کرده است.

 معاون اداره طالبان تاکید کرده است: «پالیسی امارت اسلامی این است که به هیچ کسی اجازه نمی دهد که از خاک أفغانستان بر ضد همسایه ها و سایر کشور ها استفاده کند و خواهان عمل بالمثل در این باره است.»

سمنگانی در ادامه نوشته است که معید یوسف، مشاور امنیت ملی پاکستان تعهد کرده است که پاکستان به حمایتش از أفغانستان ادامه خواهد داد.

وی تصریح کرده است که صلح وثبات بدون تعمیق روابط اقتصاد به میان نمی آید و پاکستان بر تطبیق پروژه های بزرگ منطقوی متعهد است.

آیا سفر مشاور امنیت ملی پاکستان تنها جنبه اقتصادی دارد؟

شماری از آگاهان امور به این باورند که هرچند ظاهرآ سفر معید یوسف، مشاور امنیت ملی پاکستان با هیئت همراهش بحث روی موضوع اقتصادی و کمک های بشری عنوان شده است، اما هدف این سفر موضوع سیاسی از جمله میانجیگری طالبان میان اسلام آباد و تحریک طالبان پاکستانی بوده است.

 احمد سعیدی، دیپلومات پیشین افغانستان در پاکستان به دویچه وله می گوید: «این که در میدان هوایی کابل تنها سفیر و سکرتر اول سفارت پاکستان در افغانستان از مشاور امنیت ملی پاکستان استقبال کرد و هیچ طالب بلندرتبه ای به استقبال او نرفته بود، بیانگر آن است که روابط حکومت طالبان با پاکستان، طوری که پاکسان آروز دارد، ‌حسنه نیست.»

برخی از تحلیلگران امور سیاسی می گویند که معید یوسف، مشاور امنیت ملی پاکستان در حالی به افغانستان سفر کرده است که در داخل آن کشو مقام های پاکستانی از سوی پارلمان و مردم بعد از حملات شدید طالبان پاکستانی و جنبش آزادیخواه بلوچ زیر فشار جدی قرار دارند.

سمیع یوسفزی، خبرنگار و تحلیلگر امور سیاسی پاکستان و افغانستان به دویچه وله می گوید: «پیش از به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان، اردو و استخبارات پاکستان به مردم پاکستان به نوحی تشریح کرده بودند که با به قدرت رسیدن طالبان تمامی مشکلات در پاکستان حل خواهدشد،‌ اما با به قدرت رسیدن طالبان مشکلات پاکستان بیشتر شده است.»

وی تصریح می کند مشکلات داخلی سبب تاخیر سفر این مقام پاکستانی که قرار بود در اویل ماه روان میلادی به افغانستان بیاید نیز گردیده بود.

او با اشاره تمایل پاکستان به میانجیگیر اداره طالبان میان حکومت پاکستان و طالبان پاکستانی می افزاید: «طالبان در این سفر از پاکستان تقاضا خواهند کرد که اگر می خواهند که دولت طالبان مثل یک دولت با پاکستان روابط داشته باشد، پیش از میانجیگری برای مذاکرات، پاکستان باید حکومت طالبان را به رسمیت بشناسد.»

آگاهان امور به این باورند که اکنون پاکستان زیر فشار جدید و شدید قرار گرفته است و طالبان افغان با این بازی های سیاسی می دانند که چگونه پاکستان را ودار سازند، تا حکومت طالبان را به رسمیت بشناسد.

اندکی پس از به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان، امیر خان متقی، سرپرست وزارت خارجه طالبان به پاکستان سفر کرد و با پا در میانی طالبان پاکستانی با مقام های حکومت پاکستان مذاکره کردند.

سمیع یوسف زی در این باره می گوید: «طالبان خطاب به پاکستان گفته اند که ما به خواست شما میانجیگری کردیم که حتی رهبر تحریک طالبان پاکستانی با یک جنرال چهار ستاره ارتش پاکستان دیدار کرد و دو طرف به یک آتش بس یک ماهه توافق کردند.اما دولت پاکستان به وعده هایش به تحریک طالبان پاکستانی عمل نکرد.»

وی می افزاید که حکومت طالبان به پاکستان به گونه روشن گفته اند "ما آنان را حاضر به مذاکره با شما ساختیم اما شما اهمیت ندادید."

 این آگاهان خاطر نشان می کنند که اکنون حکومت طالبان برای پادرمیانی میان اسلام آباد و تحریک طالبان پاکستانی، ‌خواستار به رسمیت شناخته شدن به عنوان یک دولت از سوی پاکستان است.

قرار بود مشاور امنیت ملی پاکستان با هیئت همراه اش پس از تنش های مرزی در امتداد خط دیورند با طالبان به تاریخ هژدهم ماه جنوری به کابل بیاید، اما سفرش بر دلایل نا معلومی لغو شد.

بیشتر بخوانید: مشاور امنیت ملی پاکستان در رأس یک هیئت عالی‌رتبه به کابل سفر می‌کند

معید یوسف سومین مقام بلندپایه حکومت پاکستان است که از زمان تصرف قدرت توسط طالبان به افغانستان سفر می‌کند. پیش از این در ماه اکتوبر سال۲۰۲۱ میلادی شاه محمود قریشی وزیر خارجه پاکستان و جنرال فیض حمید، رئیس سازمان استخبارات پاکستان نیز به افغانستان سفر کرده بودند.

با آنکه پاکستان طالبان را به رسمیت نشناخته است، اما با حکومت طالبان تعامل دارد و رفت و آمد مقام‌ها میان دو کشور جریان دارد. امیر خان متقی، سرپرست وزارت خارجه طالبان نیز تاکنون دوباره به پاکستان سفر کرده است.