آیا فاجعه لامپدوسا قانون مهاجرت اروپا را تغییر می دهد؟

مقامات اتحادیه اروپا با تاسف به مرگ بیش از 100 پناهجو در نزدیکی جزیره لامپدوسای ایتالیا واکنش نشان داده اند؛ اما اندکی پس از آن دوباره بحث درباره چگونگی برخورد با مسئله آوارگان آغاز شد.

دو نکته اصلی درباره مهاجران قابل بحث است: یکی این که، هر کشور اروپایی سیاست خاص خود را در قابل آوارگان و پناهجویان دارد. دوم این که، بیشتر کشورها تلاش می کنند تا آنجا که ممکن است با ایجاد ترس از ورود آوارگان جلوگیری کنند. به همین دلیل است که کشورهایی مانند ایتالیا و یونان که بیشتر مورد توجه مهاجران هستند، تقریبا تنها مانده اند.

اعضای اتحادیه اروپا بر سیاست جاری موافقت کرده اند که به موجب آن آوارگان باید درخواست پناهندگی خود را به کشوری بدهند که ابتدا به آنجا وارد می شوند. از نگاه قانونی، دیگر دولت های اتحادیه اروپا نیازی نیست تا در این مورد همبستگی نشان بدهند.

نظارت بیشتر بر کشتی های پناهجویان

سیسیلیا مالمستروم، کمیسار امور داخلی اتحادیه اروپا می گوید که این سیاست ادامه نخواهد یافت. او سال هاست خواستار یک سیاست واحد برای آوارگان در اتحادیه اروپا می باشد. از آنجایی که چنین قانونی وجود ندارد، تنها کاری که او می تواند انجام دهد این است که "به دولت ها اصرار کند تا شمار بیشتری از پناهجویان را که نیاز به حمایت دارند، بپذیرند".

میشله سرکون، سخنگوی کمیسار امور داخلی اتحادیه اروپا نیز می گوید که "پشت این تراژیدی و بسیاری دیگر از تراژدی ها، جنایتکاران و شبکه های تبهکار وجود دارند که از ناامیدی بشر سود می برند".

او افزود که قاچاق انسان جرم سودآوری برای شبکه های جنایتکار است؛ "بنابراین ما واقعا نیاز داریم تا تلاش خود را برای جنگ با چنین باندهایی به کار گیریم".

سرکون گفت که سیستم "نظارت مرزی هوشمند" با نام "یوروسور" وضعیت را بهبود خواهد بخشید. از ماه دسمبر سال روان، حتا کشف قایق های کوچک پناهجویان آسان تر خواهد بود. اما منتقدان می گویند که کشف کشتی و نجات سرنشینان آن راه چاره نیست؛ بلکه باید کاری کرد که این گونه کشتی ها از مقصد حرکت نکنند.

"اروپا وانمود می کند که ناراحت است"

گونتر بوکهارد، مدیر سازمان غیردولتی "پرو ازول" (حمایت از پناهجویان) می گوید که واکنش کمیسار امور داخلی اتحادیه اروپا به این واقعه شک برانگیز است. او می گوید: "اروپا مرزهایش را می بندد. و اتحادیه اروپا وانمود می کند که ناراحت است [به ویژه] وقتی که نتایج تقویت طولانی مدت دیوارهای این دژ، [این گونه] به چشم می آیند".

به گفته سازمان "پرو ازول" از هنگامی که مرزهای اتحادیه اروپا با ترکیه بسته شده اند، آوارگان به طور فزاینده تن به سفر پر خطر دریایی می دهند. کورنلیا ارنست، یک عضو پارلمان اروپا در بیانیه ای گفته است: "سیاست اروپا در قبال آوارگان متمرکز بر جرم پنداری مهاجران، اخراج و تبعیض متمرکز است. طبقه حاکم در دولت های اتحادیه اروپا برای دفاع از دارایی های خود در مقابل مردمی از کشورهای دیگر، کار بیهوده می کنند".

کمیسیون می خواهد درها باز شوند

در همین حال، کمیسار امور داخلی اتحادیه اروپا اصرار می ورزد که تمرکز بر دور نگهداشتن مهاجران از اتحادیه اروپا نبوده است. میشله سرکون، سخنگوی این کمیسیون در بروکسل گفت: "ما باید اطمینان بدهیم که راه های قانونی بیشتری برای آمدن به اروپا ایجاد می کنیم". او می افزاید که البته چنین اقدامی "شرایط دقیق و سختگیرانه ای" را می طلبد.

با این همه، سرکون از دولت های اتحادیه اروپا به خاطر تلقی کردن "مهاجرت غالبا به عنوان یک تهدید و یک مشکل" انتقاد می کند و می گوید که اروپای کهن به مهاجران نیاز دارد.

اما همه، حتا برخی در پارلمان اروپا، با این نظر موافق نیستند. مونیکا هولمایر، یک عضو پارلمان اروپا از حزب محافظه کار "سی. اس. یو" آلمان به دویچه وله گفت: "ما سالانه در واقع یک شهر کوچک را دریافت می کنیم". نادیا هیرش، همکار او ادامه می دهد: "این چیزی نیست که به شما در خانه (کشور اروپایی) کدام کمکی کند".

مهاجرت گسترده چیست؟

مارتین شولتس، رییس پارلمان اروپا از بی علاقگی دولت های عضو عصبانی است. او می گوید: "این یک مشکل اروپایی است. من قبول نمی کنم که برخی اعضا بگویند این مسئله به ما ربطی ندارد".

کمیته امور داخلی پارلمان اروپا که مسئول این مشکل است، در حال تدوین یک قطعنامه است که بر اساس آن اعضا از دولت های خود و کمیسیون می خواهند تا دوباره به طور شایسته در مورد این مسئله فکر کنند. این قطعنامه "حداقل استندرد برای ارائه حمایت موقت از مهاجرت گسترده افراد بیجا شده، و اقداماتی برای ارتقای تعادل بین پذیرش این افراد توسط دولت ها و عواقب آن" را تنظیم می کند.

اگر این قطعنامه تصویب شود، آوارگان خواهند توانست تا زمانی که نیاز به حمایت دارند، مجوز اقامت دریافت کنند. هفته آینده، این موضوع در جلسه پارلمان اروپا به بحث گرفته خواهد شد. وزیران داخله کشورهای عضو اتحادیه اروپا نیز روز دوشنبه در مورد این مسئله در لوکزامبورگ مشورت خواهند کرد. اما تا هنوز مشخص نیست که در این قطعنامه "مهاجرت گسترده" به چه معنا می باشد؟