آیا حکومت ائتلافی آلمان از هم فرو می پاشد؟

یک نقل قول، نشان می دهد که چقدر اختلافات بین هر دو حزب محافظه کار "دموکرات مسیحی" و "سوسیال مسیحی" بایرن عمیق است. دنیل گرونتر، نخست وزیر یکی از ایالت های شمالی آلمان از حزب "دموکرات مسیحی" در یک مصاحبه رادیویی گفته است که اختلاف فقط بر سر رد کردن مهاجران در مرزهای آلمان نیست، بلکه در این مورد است که این احزاب چقدر به "جناح راست و در تضاد با اروپا" گرایش پیدا می کنند.

اما منظور گونتر کدام اروپا می باشد؟ این دیگر آن اروپایی نیست که در آغاز هزاره سوم توسط احزاب محافظه کار و سوسیال دموکرات ها مشخص گردید. حالا در مرکز اروپا، شمال اروپا، در اتریش و حتی ایتالیا نیز دست راستی های عوامگرا یا دور میز حکومت ها نشسته اند و یا هم دولت تشکیل داده اند. یک راه حل اروپایی در بحث مهاجرت، آنچنان که به نظر می رسد، احتمالا به مثابه بحث موازنه قدرت به حساب خواهد آمد.

مذاکرات در سطح اروپا در حال چرخش هستند. سران دولت اتریش روز پنج شنبه با سختگیرانه ترین سیاست های پناهندگی در اروپای مرکزی و شرقی توافق کردند. ایتالیایی ها در حال حاضر درگیرند و از تعهدات بیشتر کنار می کشند. قبل از نشست رسمی اتحادیه اروپا در آخر هفته بعدی، فردا روز یکشنبه، یک نشست نیمه رسمی اتحادیه اروپا در بروکسل برگزار می شود که نتیجه آن موقت خواهد بود. وضعیت در اتحادیه اروپا بسیار غیر قابل کنترول است و اختلاف میان اعضای اتحادیه بیشتر شده است.

تغییر جهت به راست در آلمان؟

مرکل هنوز هم می تواند در عرصه سیاست، کشورش را غافلگیر کند. مثلا در مباحث خلع سلاح هسته ای، لغو خدمت سربازی و یا نجات یونان وی ۱۸۰ درجه عقایدش را تغییر داده و خودش را با شرایط سازگار ساخته است. اینهمه به خاطر آن است که وی دیگر منزوی ساخته نشود، حتی در داخل حزب خودش. در جریان بحران مهاجرت سیاست او به سمت چپ مایل شد و فضای بیشتری را برای احزاب راستگرا فراهم کرد؛ فایده اش را هم حزب دست راستی عوامگرای بدیل برای آلمان "آ اف دی" برد.

اما هورست زیهوفر، وزیر داخله آلمان از حزب سوسیال مسیحی بایرن "سی اس یو" که شریک ائتلافی حزب مرکل می باشد، حالا به حریف وی تبدیل شده و دیگر نمی خواهد این وضع را بپذیرد. براساس قوانین حزب سوسیال مسیحی، حزب مرکل حق اشتراک در انتخابات در ایالت بایرن را ندارد. حزب سوسیال مسیحی نیز باید تنها در ایالت بایرن می ماند و در سراسر کشور دخالتی نکند. به این ترتیب حزب سوسیال مسیحی بایرن با حزب دموکرات مسیحی مرکل در یک فراکسیون مشترک پارلمانی، به عنوان یک ویژگی در سیستم حزبی آلمان باقی می ماند.

نقش ویژه بایرن در برلین

در چنین توافقی، ظرفیت تهدیدهای فعلی نهفته است. از آنجایی که فراکسیون ائتلافی می تواند از هم بپاشد، مرکل باید راه حلی اروپایی پیدا کند. بیشتر از همه راه حلی برای سیاست مهاجرتی مطرح می باشد. اگر چنین نشود، زیهوفر اقدامات خودش را عملی می کند و ممکن است سرپرستی مرکل را رد کند. در برابر هم مرکل ممکن است او را از مقامش برکنار کند. زیهوفر که هم وزیر داخله آلمان و هم رئیس حزب سوسیال مسیحی بایرن است، در مصاحبه با یک روزنامه گفت: «چنین برکناری می تواند در سطح "جهانی برجسته" شود. ما در کجای دنیا قرار داریم؟» این همه در حالی اتفاق می افتد که انگلا مرکل صدراعظم آلمان در یک سفر از قبل برنامه ریزی شده کاری در خاورمیانه است.

وضعیت و خلق و خوی بسیاری از افراد در ایالت محافظه کار بایرن بسیار متورم شده و دائم بدتر می شود. سیاستمداران حزب حاکم این ایالت همواره می گویند مرکل دیگر قابل اعتماد نیست. از آنجایی که انتخابات ماه اکتوبر در بایرن بسیار مهم است، چنین به نظر می رسد که برخی به دنبال کنار رفتن از ائتلاف و سرنگونی مرکل هستند تا با به دست آوردن اکثریت مطلق، به تنهایی حکومت کنند.

کای الکساندر شولس/ر.ش