آیا امریکا و پاکستان بر علیه طالبان متحد می‌شوند؟

پاکستان در سال گذشته شاهد افزایش شدید حملات تروریستی بوده است، به خصوص از زمانی که گروه تحریک طالبان پاکستان «تی تی پی» یک آتش‌بس چندین ماهه با حکومت این کشور را پایان داد.

این حملات که بسیاری از آن‌ها توسط «تی تی پی» انجام می‌شود، نه فقط اردو، پولیس و سازمان‌های استخباراتی پاکستان را هدف قرار داده است، بلکه کارمندان مسئول تطبیق واکسین فلج اطفال و غیرنظامیان دیگر نیز از آن در امان مانده اند.

بیشتر بخوانید: دیپلومات ایرانی: طالبان پاکستانی به عمق استراتژیک در افغانستان دست یافته است

طالبان پاکستانی متشکل از ملیشه‌هایی است که از متحدان نزدیک طالبان افغانستان به شمار می‌آیند.

از زمانی که طالبان قدرت را در افغانستان به دست گرفتند، حرکت طالبان پاکستانی بسیار جسورتر شده است.  بسیاری از رهبران «تی تی پی» و جنگجویانشان در افغانستان پناه جسته اند و آشکارا در این کشور زندگی می‌کنند.

نهادهای دولتی پاکستان می‌گویند که «تی تی پی» حملاتش را از خاک افغانستان انجام می‌دهد و وعده مقابله شدیدتر با این گروه را داده اند.

رانا ثناالله خان، وزیر داخله پاکستان اخیراً تلاش کرد به مردم اطمینان خاطر بدهد که نیروهای امنیتی با «تی تی پی» مقابله می‌کنند، و همزمان تلاش‌ها برای کشاندن این گروه ملیشه‌ای بر سر میز مذاکره جریان دارد. او گفت که طالبان پاکستانی نخست باید سلاح‌های شان را به زمین بگذارند.

بیشتر بخوانید: وزیر خارجه پاکستان: طالبان افغان یک حقیقت و طالبان پاکستانی فتنه اند

حفظ روابط خوب با کابل

رهبری طالبان در کابل بیانیه‌های اسلام آباد را که در آن‌ها طالبان افغانستان مقصر شناخته می‌شوند، «تحریک آمیز» خواند.

عمران خان، نخست وزیر پیشین پاکستان که پیوسته با سرسختی از تصرف افغانستان توسط طالبان طرفداری کرده است، به اسلام آباد هشدار داده است که طالبان افغانستان را تحریک نکند. او که روز سه شنبه در یک سمینار سخنرانی می‌کرد، گفت: «اگر ما نتوانیم روابط خوبمان را با افغانستان حفظ کنیم، جنگ جدید ضدتروریستی برای ما به یک نفرین تبدیل خواهد شد.»

حزب عمران خان، تحریک انصاف، می‌گوید که حکومت نخست وزیر شهباز شریف قصد دارد به بهانه حملات طالبان پاکستانی به ایالات متحده امریکا اجازه بدهد که از خاک این کشور برای انجام حملات هواپیماهای بی‌سرنشین در افغانستان استفاده کند.

جمشید اقبال چیمه، مشاور پیشین عمران خان به دویچه وله گفت: «آن‌ها شاید بگویند از آن جایی که طالبان افغانستان نتوانستند جلوی حملات تی تی پی را در پاکستان بگیرند، امریکا باید با هواپیماهای بی‌سرنشین به پایگاه‌های طالبان پاکستانی در افغانستان حمله کند.»

ارتباطات نزدیک طالبان پاکستانی با القاعده

در این میان ایالات متحده امریکا تحریک طالبان پاکستان و  شاخه القاعده آن را به لیست «تروریست‌های جهانی» شامل کرده است. با این تصمیم، اقدامات تعزیری بر علیه این گروه‌ها به جریان می‌افتد.

وزارت خارجه امریکا با نشر یک بیانیه در ماه دسمبر گفت که واشنگتن برای مقابله با تهدیدهایی که از جانب این گروه‌ها وجود دارد، به استفاده از همه ابزار و امکانات متعهد است تا به این وسیله نگذارد که از افغانستان به عنوان یک «پلتفورم برای تروریسم بین المللی» استفاده شود.

ایالات متحده امریکا همچنین نام‌های رهبران القاعده در شبه قاره هند را شامل «تروریست‌های جهانی» کرد که شامل این افراد می‌شود: اسامه محمود رئیس شاخه القاعده، عاطف یحیی غوری معاون رئیس شاخه القاعده و محمد معروف که مسئول جلب و جذب اعضای جدید است. قاری امجد، رهبر تحریک طالبان پاکستان نیز که بر حملات شبه نظامیان در شمال غرب این کشور نظارت دارد، در لیست «تروریست‌های جهانی» قرار گرفته است.

به عقیده سمیع یوسف‌زی، کارشناس طالبان افغانستان و پاکستان، ایالات متحده امریکا به خاطر افزایش حملات طالبان پاکستانی نگران است.

او گفت: «طالبان پاکستانی روابط بسیار نزدیکی با القاعده دارند.» او افزود که تقویت این گروه «می‌تواند باعث شود که گروه‌های تروریستی دیگر نیز (به انجام حملات) تشویق شوند و این می‌تواند یک چالش جدی برای امنیت امریکا باشد.»

بیشتر بخوانید:طالبان افغان میان دو انتخاب: حکومت پاکستان یا «تی تی پی»؟

یک تصمیم دشوار برای اسلام آباد

نور فاطمه، تحلیلگر مستقر در اسلام آباد به این نظر است که همگرایی منافع امنیتی می‌تواند نیروهای پاکستانی و ایالات متحده را در جنگ علیه طالبان با هم متحد کند. 

او گفت: «پاکستان باید اعتراض‌های احتمالی احزاب مذهبی را نادیده بگیرد، زیرا هدف قرار دادن ملیشه‌های طالبان پاکستانی به نفع این کشورها است. اگر اسلام آباد مبجور شود که برای رسیدن به این هدف نیروهایش را با امریکا متحد کند، نباید از آن اکراه داشته باشد.» 

ضیا الرحمان، یک پژوهشگر پاکستانی در مورد حملات شبه نظامیان، نظر مشابهی دارد.

اما هرگونه همکاری بین ایالات متحده امریکا و پاکستان می‌تواند در کشوری که احساسات ضدامریکایی در آن بسیار قوی است، باعث اعتراض‌های گسترده شود. به خصوص پس از این که عمران خان واشنگتن را متهم کرد که برای براندازی او از مسند قدرت توطئه کرده است.

به گفته رحمان، همکاری امنیتی با ایالات متحده امریکا تحت شرایط کنونی می‌تواند برای اسلام آباد یک تصمیم دشوار باشد. او تاکید کرد که همکاری در این زمینه می‌تواند به بدتر شدن روابط پاکستان با أفغانستان زیر کنترول طالبان بیانجامد.

طلعت وزارت، رئیس پیشین بخش روابط بین الملل در دانشگاه کراچی با این نظر موافق است. او به دویچه وله گفت: «هرگاهی که پاکستان به ایالات متحده امریکا نزدیک‌تر شده است، پایش به جنگ کشیده شده است.»

طلعت وزارت افزود: «اگر پاکستان به ایالات متحده امریکا اجازه دهد که هواپیماهای بی‌سرنشین امریکایی حملاتی را به داخل خاک افغانستان انجام دهند، خشم طالبان افغانستان برانگیخته می‌شود و آن‌ها شاید چشم‌های شان را به روی فعالیت‌های تروریستی طالبان پاکستانی ببندند.»