طیاره‌های حکومت قبلی به تاجیکستان و ازبکستان داده می‌شود؟
۱۴۰۱ شهریور ۳۰, چهارشنبه
سال گذشته هنگام تصرف قدرت توسط طالبان، پیلوت‌های قوای هوایی افغانستان حدود ۵۰ فروند هیلکوپتر و طیاره‌های سبک تهاجمی را به کشورهای همسایه تاجیکستان و ازبکستان پرواز دادند که تا حالا سرنوشت آنها معلوم نیست.
روزنامه امریکایی «پولیتیکو» گزارش داده است که مقام‌های امریکایی برای تحویل دادن این طیاره‌ها به ازبکستان و تاجیکستان در بدل همکاری این کشورها در مبارزه با تروریسم در حال مذاکره قرار دارند.
بیشتر بخوانید:طالبان خواستار پایان پرواز طیاره‌های بی‌سرنشین امریکا در فضای افغانستان شدند
روزنامه از قول یک مقام ارشد وزارت دفاع امریکا نگاشته است که مقامات این کشور بدون سروصدا در تلاش اند تا از این طیاره‌ها به عنوان اهرمی برای به دست آوردن جای پا در منطقه‌ای که نظامیان امریکا حضور ندارند، استفاده کنند.
مقام‌های طالبان به تکرار گفته اند که این طیاره‌ها متعلق به افغانستان اند و از کشورهای تاجیکستان و ازبکستان خواستار برگرداندن آنها شده اند. این دو کشور تا حالا به این خواست طالبان پاسخ مثبت نگفته اند.
حکومت ایالات متحده امریکا تا به حال به صورت رسمی در مورد این طیاره‌ها چیزی نگفته است.
جنرال مایکل کوریلا، فرمانده فرماندهی مرکزی ایالات متحده امریکا در دیداری از تاجیکستان در ماه جون گفته بود که این طیاره‌ها به افغانستان برگشت داده نمی‌شوند، «چونکه به طالبان تعلق ندارند.»
بیشتر بخوانید:طالبان: طیاره امریکایی از حریم هوایی پاکستان وارد افغانستان شده بود
او در آن زمان گفته بود که برای یافتن «بهترین راه استفاده و نگهداری موثر این هواپیماها»، با حکومت تاجیکستان گفتگو می‌کنند.
حکمت الله حکمت، آگاه مسایل امنیتی به دویچه وله گفت: «نظر به قراردادهای که حکومت پیشین افغانستان با امریکا داشت، به خصوص مطابق به پیمان امنیتی، این چرخبال‌ها ملکیت مردم افغانستان است و امریکا حق ندارد آنها را به کشور سومی بدهد.»
اما از آنجایی که حکومت طالبان در سطح بین‌المللی به رسمیت شناخته نشده است، از لحاظ حقوقی نیز ابهاماتی در این رابطه وجود دارد.
طارق فرهادی، آگاه مسایل سیاسی به دویچه وله گفت: «امریکایی‌ها می‌گویند که این تجهیزات را ما به دولت پیشین افغانستان کمک کردیم، نه به حکومت طالبان. شماری از مقامات طالبان هنوز در لیست تروریسم امریکا قرار دارند و حکومت آنان هنوز مشروعیت جهانی ندارد، به همین منظور چرخبال‌ها به طالبان داده نخواهد شد.»
کشورهای تاجیکستان و ازبکستان، اعضای اتحاد جماهیر شوروی سابق، از متحدان سنتی روسیه اند. روسیه یک پایگاه بزرگ نظامی در تاجیکستان دارد و این کشورها را عمدتاً «حیاط خلوت» خود می‌داند.
آقای حکمت تنش‌های سیاسی امریکا و روسیه را از جمله علت‌های می‌داند که امریکا را واداشته مساله تحویل‌دهی این هواپیماها به این دو کشور را مد نظر بگیرد.
حکمت افزود: «امریکایی‌ها طی سه جلسه با مقامات دولت تاجیکستان پیشنهاد (ایجاد) پایگاه به این کشور داده اند، اما نفوذ روسیه به این کشور سبب شد که تاجیک‌ها به این خواست امریکا موافقت نکنند.»
بیشتر بخوانید:تلاش ازبکستان برای جلوگیری از ورود مهاجران افغان
فرهادی نیز تنش‌های سیاسی امریکا و روسیه را یکی از دلایلی می‌داند که امریکا را وادشته تا به تسلیم‌دهی این هواپیماها به این دو کشور فکر کند.
ایالات متحده امریکا گفته است که بعد از خروج نیروهایش از افغانستان، اوضاع را زیر نظر دارد و در صورت نیاز، عملیات ضد تروریستی را از بیرون انجام می‌دهد. تحلیلگران می‌گویند که ایالات متحده امریکا برای پیش بردن عملیات‌های ضد تروریسم و نظارت از اوضاع در افغانستان، نیاز به پایگاهی در منطقه در نزدیکی افغانستان دارد.