آیا استفاده از موبایل به مغز انسان آسیب می زند؟

دانش ما درباره تلفون های هوشمند و تاثیرات آن هنوز تکمیل نشده است. سرطان مغز، آسیب عصب ها و چندین نوع تومور تاکنون به عنوان نتایج احتمالی استفاده همیشگی از موبایل خوانده شده اند؛ اما این مسئله هنوز مشخص نیست.

با این حال، نداشتن شواهد مستدل و عینی درباره خطر موبایل، نمی تواند به این معنا باشد که هیچ نگرانی نداشته باشیم.

امواج مخابراتی چه تاثیراتی دارند؟

نگرانی های زیادی درباره سلامت و خطرات احتمالی تلفون موبایل به خاطر امواج مخابراتی آن است. دستگاه موبایل انرژی فرکانس رادیویی یا اصطلاحا امواج رادیویی تولید می کند که ممکن است توسط بافت های بدن جذب شوند. در گذشته، تحقیقات موبایل را با بروز تمورهای مغزی بسیار مرتبط می دانستند.

مارتین روسلی، رئیس "واحد تاثیرات محیطی و سلامت" در "انستیتوت صحت عامه" در سویس می گوید که هیچ نگرانی درباره امواج رادیویی تولید شده توسط دستگاه موبایل وجود ندارد. به گفته او این امواج انرژی رادیویی بسیار اندکی هستند، همانند آنچه که در تلویزیون و رادیو تولید می شود.

روسلی در مصاحبه با دویچه وله گفت: «این امواج، امواج غیر یونی هستند بنابراین آنها رادیواکتیف یا اشعه ایکس نیستند». او توضیح داده است: «این گونه امواج نمی توانند مستقیما به ساختمان "دی. ان. ای" آسیب وارد کنند. این مسئله غیرممکن است».

روسلی درباره ارتباط این امواج با سرطان می گوید که او "چنین چیزی را نمی بیند". این دانشمند می گوید که غالبا تحقیقاتی در این باره، "گذشته نگر" (استوار بر رخدادهای گذشته) هستند و مبتنی بر اظهارات افرادی هستند که تومور دارند و می گویند که قبلا از موبایل استفاده می کردند.

روسلی توضیح می دهد: «ما شاهد افزایش در شمار مبتلایان به سرطان طی دو دهه گذشته نبوده ایم. اگر خطر بزرگی در استفاده از تلفون موبایل می بود، یقینا انتظار می رفت که این شمار افزایش یابد».

فرانک دی ووخت از مرکز "بیماری های مسری و صحت عامه" دانشگاه بریستول می گوید که بعید است که بتوانیم خطرات تلفون موبایل را به این سادگی مورد بررسی قرار بدهیم. او می گوید: «اگر استفاده از تلفون های موبایل خطر برخی چیزها مانند سرطان را افزایش می داد، این مسئله تاکنون به روشنی با روش های علمی مان فهمیده می شد؛ به عنوان مثال، آنچنان که خطر تنباکو برای سرطان ریه کشف شد».

با این همه، نمی توان گفت که امواج تلفون موبایل هیچ تاثیری بر مغز ندارد. تحقیقات پیشین شواهدی را یافته اند که نشان می دهد این امواج، امواج مغزی ما را می توانند تغییر بدهند. یک پژوهش جدید نیز نشان می دهد که بین تلفون موبایل و تاثیرات مضر بر حافظه افراد جوان، ارتباط وجود دارد.

پژوهشگران سویسی ۷۰۰ نفر بین سن های ۱۲ تا ۱۷ ساله را مورد تحقیق قرار داده اند و میزان استفاده آنها از موبایل و قدرت حافظه شان را بررسی کرده اند. طی یک سال، از این افراد خواسته شد تا پرسشنامه ای را پر کنند و بگویند هرچند وقت از موبایل استفاده می کنند. در این پرسشنامه سوالاتی درباره وضعیت صحت فیزیکی و روانی آنها نیز وجود داشته است.

این پژوهش که در مجله "صحت محیطی" منتشر شده، نشان داده است که یک سال استفاده از تلفون موبایل تاثیر منفی بر رشد حافظه در منطقه خاصی از مغز داشته است. استفاده از موبایل، در این تحقیق به معنی "مکالمه صوتی" در نظر گرفته شده است.

روسلی می گوید: «۸۰ درصد از جذب امواج رادیویی موبایل از طریق نگهداشتن آن در گوش، انجام می شود». پژوهشگران به طور شگفت انگیزی دریافته اند که کارکرد حافظه بسیار از امواج رادیویی موبایل آسیب پذیر است، وقتی که موبایل در سمت راست سر خود (گوش راست) گرفته شود. سمت راست سر، جایی است که بخش مربوط به حافظه در مغز قرار دارد.

روسلی توضیح می دهد: «اساسا آنچه را که ما دیدیم این است که هر قدر که جذب امواج رادیویی توسط مغز طی یک سال زیاد بود، به همان اندازه رشد بخش حافظه خوب نبود». با این حال، پژوهش بیشتری نیاز است تا دلیل این مسئله کاملا روشن شود.

دیگر کارهای تلفون موبایل مانند فرستادن پیام تصویری، عکس گرفتن، استفاده از اپلیکیشن، "تقریبا هیچ موج رادیویی را جذب مغز نمی کند".

چه تغییری در استفاد از موبایل بیاوریم؟

با وجود تاثرات منفی که یاد شد، روسلی آن را "بسیار ضعیف" توصیف می کند و می گوید: «اگر شما نسبت به این مسئله نگران هستید، دانشمندان می گویند که تاثیرات موج موبایل "بسیار کم می شود" اگر آن را در گوش چپ خود بگیرید یا این که از بلندگوی آن و یا گوشکی استفاده کنید. به ویژه وقتی که "کیفیت شبکه مخابراتی پایین است"».

دی ووخت می گوید: «این پژوهش نشان می دهد که هرچند احتمالا موبایل بر حافظه تاثیر دارد، اما این تاثیر نسبتا کوچک و خرد است». او می افزاید: «به نظر من، مهمترین نکته همه این تحقیقات این است که استفاده از تلفون موبایل آنچنان که بسیاری از مردم می گویند، بسیار خطرناک نیست».

با این حال، این دانشمندان غیر از تاثیرات بیولوژیکی به تاثیرات روانشناختی استفاده زیاد از موبایل اشاره می کنند. دی ووخت می گوید: «شواهد مستدلی وجود دارد که نشان می دهند "اعتیاد به تلفون موبایل" تاثیرات منفی بر تعامل اجتماعی، سلامت روانی و تندرستی دارد».

چارلی شیلد/ ع. ح.