آتش بس در روزهای عید؛ آغازی برای گفتگوهای صلح؟
۱۳۹۷ خرداد ۱۹, شنبه
اعلام آتش بس از سوی حکومت و طالبان به باور شورای عالی صلح افغانستان «آغاز روند اعتمادسازی» است و این شورا امیدوار است که آتش بس میان دو طرف به گفتگوهای صلح بینجامد.
گروه طالبان نیز در سه روز عید آتش بس اعلام کرده و به جنگجویان این گروه دستور داده است آن عده از نظامیان افغان که نزد این گروه زندانی است در صورتی که بار دیگر با طالبان نجنگند، از زندان‌های این گروه آزاد خواهند شد. هرچند زمان مشخص آتش بس از سوی حکومت و طالبان متفاوت است، چنانچه دوره زمانی حکومت برای آتش بس هشت روز و از طالبان سه روز است، اما با آن‌هم این امیدواری به وجود آمده که نخستین قدم‌ها برای صلح برداشته شده است.
هارون چخانسوری سخنگوی رییس جمهور غنی روز شنبه در یک کنفرانس خبری در کابل از اعلام آتش بس توسط طالبان استقبال کرد؛ اما گفت این آتش بس تنها با طالبان افغان اعلام شده است: «آتش بسی را که حکومت اعلام کرد، صرف با طالبان افغان بود. علیه داعش، القاعده و دیگر گروه‌های تروریستی که در افغانستان فعالیت دارند، عملیات نیروهای افغان جریان دارد و شدت بخشیده می‌شود. در صورتی که به مردم و نیرهای دولتی حمله می‌شود، نیروهای دولتی آماده دفاع و سرکوب هستند.» چخانسوری از طالبان خواست که به جنگ پایان دهند و برای یک آینده صلح آمیز به میز گفتگو باز گردند.
در همین حال شماری از چهره‌های سیاسی از اعلام آتش بس دولت با طالبان ابراز نگرانی کرده و گفته است که این اقدام زمینه را برای کشتار نیروهای دولتی فراهم می‌کند و طالبان با دست بازتر دست به کشتار مردم و نیروهای طرفدار دولت خواهند زد.
ولی آقای چخانسوری این نگرانی‌ها را بی‌بنیاد خواند و گفت که هیچ نیت بدی در پشت اعلام آتش بس با طالبان وجود ندارد: «از اعلام آتش بس علمای افغانستان، ناتو، امریکا، جرمنی و انگلستان کردند. آیا ستون پنجم همین‌ها هستند یا کدام چیز خیالی دیگر است. در مسایل ملی باید این‌ها اتفاق داشته باشند و عقده‌های شخصی را کنار بگذارند.»
آگاهان مسایل سیاسی نیز به این باورند که طالبان بدون توافق قبلی تنها به دلیل فشاری که از سوی مردم افغانستان و جامعه جهانی بر این گروه وارد شده، حاضر شده است تا یک آتش بس سه روزه را اعلام کند. طالبان پیش از این هرگونه درخواست صلح و مذاکره با دولت افغانستان را رد کرده بود.
دشواری‌های آتش بس
در جنگ افغانستان حکومت تنها با گروه طالبان نمی‌جنگد. مخالفینی که علیه دولت سلاح به دست گرفته‌اند به گروه‌ها و دسته‌های مختلف تروریستی مربوط اند و بعضا زیر نام طالبان می‌جنگند.
براساس ادعای حکومت افغانستان در حال حاضر بیش از ۲۰ گروه تروریستی در این کشور می‌جنگند. در صورتی که چنین باشد، آتش با طالبان به معنی توقف جنگ به صورت مجموعی نیست؛ بلکه گروه‌های جنگ طلب دیگری نیز وجود دارد که ممکن است در روزهای آتش بس دست به حملات علیه نیروهای دولتی بزنند.
در کنار طالبان، گروه داعش نیز فعال شده و دست به حملات خونبار در افغانستان می‌زند. حکومت افغانستان اعلام کرده است که حملات تهاجمی نیروهای دولتی در روزهای آتش بس علیه گروه‌های داعش و القاعده ادامه خواهد یافت.
نظر محمد مطمئن، تحلیلگر مسایل سیاسی به این باور است که در حال حاضر مانع عمده در برابر صلح افغانستان حضور نظامیان خارجی در این کشور است و در صورتی که طرف‌های جنگ در این مورد به توافق برسند، احتمال توافق صلح در افغانستان وجود دارد.
در همین حال غرزی خواخوژی؛ یک تحلیلگر نظامی می‌گوید این نخستین عید است که مردم افغانستان در سال‌های اخیر آن را به آرامی تجلیل خواهند کرد: «در عیدهای قبلی مردم آن را با خوف و خطر آغاز می‌کردند اما در این عید آتش بس اعلام شده و مردم می‌توانند که روزهای عید را در امن و آرامی سپری کنند.»
در همین حال شورای عالی صلح افغانستان از این اقدام حکومت و طالبان استقبال کرد. مولوی عبدالخبیر یک عضو شورای عالی صلح به دویچه وله گفت که این آتش بس آغاز خوبی برای گفتگوهای بعدی است.
آقای عبدالخبیر گفت: «امیدواری وجود دارد که کارهای شورای عالی صلح هم تا جایی پیش رفته است و حسن نیت‌هایی که از دو جانب درگیر نشان داده می‌شود، نشانه‌هایی از تلاش‌های شورای عالی صلح افغانستان است.»
این عضو شورای عالی صلح گفت تلاش‌ها هم در داخل و هم در خارج از افغانستان برای کشاندن طالبان به پشت میز مذاکره جریان دارد. او گفت که جامعه جهانی نیز از هر اقدامی برای تامین صلح در افغانستان استقبال می‌کند و از این تلاش‌ها حمایت خواهد کرد.
حسین همراز/ کابل