۱۷ سالگی حمله امریکا به افغانستان؛ دست آوردها چه بوده اند؟
۱۳۹۷ مهر ۱۵, یکشنبه
به دنبال حادثه یازدهم سپتامبر و حمله بر مرکز تجارت جهانی در نیویورک، ایتلاف جهانی مبارره با تروریسم به رهبری ایالات متحده امریکا حمله بر افغانستان را آغاز کرد. رژیم طالبان که پیروز میدان جنگ افغانستان بود، در چند هفته پس از آغاز حمله نظامی امریکا سقوط کرد.
حمله امریکا به افغانستان صفحه جدیدی در تاریخ این کشور گشود. میلیون‌ها کودک به مکتب رفتند، دختران از حق تعلیم برخوردار شدند، حقوق زنان به رسمیت شناخته شد و قانون اساسی حق همه افغان‌ها را برابر دانست.
نوید یک باشنده شهر کابل می‌گوید طالبان جز وحشت و تاریکی چیزی برای مردم نداشتند: «به نظرم حضور امریکایی ها در سال‌های اخیر خوبی‌هایی داشته است. در این مدت آموزش رشد کرد، زنان دوباره از حق برابر با مردان برخوردار شدند و بازسازی نیز آغاز شد.»
صنم دختری که مصروف تحصیل است می‌گوید در زمان طالبان مکتب‌های دخترانه مسدود شدند: «در آن زمان وضعیت خیلی خراب بود. ما حتا نمی‌توانستیم از خانه براییم و به مکتب برویم اما وقتی امریکایی‌ها آمدند، ما دوباره مکتب رفتیم، مکتب را خلاص کردیم و حالا به دانشگاه می‌رویم.»
از نظر اقتصادی با حضور امریکا و جامعه جهانی، وضعیت مردم افغانستان دگرگون شد. میلیاردها دالر کمک جهان به این کشور سرازیر شد. بازسازی بخش‌های ویران شده آغاز گردید و صدها موسسه در کابل و ولایات در بخش‌های مختلف به فعالیت آغاز کردند.
با خروج نیروهای جنگی ائتلاف بین المللی در سال ۲۰۱۴ کمک‌ها نیز کاهش یافت و رشد سریع اقتصادی در این کشور روبه زوال رفت. شرکت‌ها و کارخانه‌ها ورشکست شدند، هزاران افغان که با قراردادی‌ها کار می‌کردند به جمع بیکاران پیوستند و دیگر نشانی از پول و بازسازی وجود نداشت.
نوید می‌گوید: «این دوره بدی‌هایی هم داشت چون فساد بسیار گسترده شد. موسساتی که فعالیت می‌کرد پول‌های کمک شده را دوباره با خود بردند و افغانستان نتوانست از این پول‌ها به درستی استفاده کنند.»
برگشت دوباره طالبان
یکی از اهداف اصلی ایالات متحده امریکا از حمله بر افغانستان، سرنگون کردن رژیم طالبان بود؛ زیرا این گروه از شبکه تروریستی القاعده حمایت می‌کرد. شبکه‌ای که در آن زمان متهم اصلی حمله بر برج‌های تجارت جهانی بود. نیروهای ویژه امریکایی بالاخره پس از یک دهه جنگ در افغانستان توانستند اسامه بن لادن رهبر این شبکه را در مخفیگاهش در ابیت آباد پاکستان بکشند.
۱۷ سال پس از حمله امریکا به افغانستان، طالبان بار دیگر به دروازه‌های کابل رسیده‌اند، جنگجویان این گروه در ولسوالی‌های کابل حضور دارند و حالا می‌توانند شهرها را سقوط دهند و شاهراه‌ها را مسدود کنند.
ولی الله شاهین کارشناس مسائل سیاسی می‌گوید مردم فکر می‌کردند که با حضور امریکا امنیت در افغانستان تامین می‌شود، ولی این برداشت نادرست بود: «در آن زمان وعده‌هایی برای مردم داده شده بود. اما متاسفانه آن وعده‌ها دروغ بود و حالا مردم در قریه‌ها بمباران می‌شوند.»
حساسیت همسایه‌ها
۱۷ سال پیش هنگامی که ایالات متحده امریکا به افغانستان حمله کرد، جهان و همسایه‌های افغانستان به شمول روسیه از این اقدام حمایت کردند. ولی حالا قضیه طور دیگری است. پاکستان، ایران و روسیه نسبت به حضور امریکا در افغانستان بدبین هستند.
محمد جبران لاروند آگاه مسایل سیاسی می‌گوید حضور امریکا در افغانستان کشورهای منطقه را حساس کرده و حالا این کشورها برای مقابله با داعش طالبان را تقویت می‌کنند.
به باور آقای لاروند، بی‌اعتمادی همسایه‌ها نسبت به حضور ایالات متحده امریکا در افغانستان سبب شده است تا طالبان حامیان بیشتری در منطقه پیدا کنند و جنگ افغانستان قربانی‌های بیشتری از مردم این کشور بگیرد.
ح، همراز/کابل