یک سال پس از کودتای نافرجام ترکیه؛ سرکوب هنوز ادامه دارد

قصه مرت یکی از دوسیه های مشابه بسیاری است که در شرایط حاضر در ترکیه رخ می دهد. او در یک نشست جمعی دست به انتقاد می زند، اما به جای آن که انتقاد او یک مخالفت شخصی تلقی شود، رئیسش او را متهم به ارتباط با یک سازمان تروریستی می کند. مرت، ۳۷ ساله، می گوید که او به خاطر پرسش از مافوق خود، خزان سال گذشته، کارش را در یکی از وزارتخانه های ترکیه از دست داد و بیکار شد.

مرت به دویچه وله گفت: «آنها به من گفتند که گولنیست هستم». منظور از گولنیست، فتح الله گولن منتقد سرسخت اردوغان است که در امریکا زندگی می کند. حکومت ترکیه او را متهم می کند که پشت کودتای نافرجام سال گذشته قرار داشته است. مرت گفت: «چنین ادعایی علیه من خنده دار است چون او می دانست که اشتباه است. او فقط می خواست من را بیرون بیندازد».

از آن زمان تاکنون، مرت بیکار است و پاسپورتش نیز گرفته شده است. مانند بیش از ۱۵۰ هزار نفری که از کار خود معلق یا اخراج شده اند، مرت نیز بیکار است و نمی تواند جای دیگری کار کند. او می گوید: «من تحریم شده ام و این وضعیت وحشتناکتر از آن چیزی است که می توانید تصور کنید».

یک سال پس از کودتای نافرجام که سبب پاکسازی سراسری افراد مظنون در کشور شد، سرکوب حکومت ترکیه حالا ابعاد دیگری یافته و پا فراتر از هواداران فتح الله گولن گذاشته است. حکومت حالا با گروه های اپوزیسیون، رسانه ها، سازمان های حقوق بشری برخورد می کند و به عبارتی هرگونه نارضایتی را به طور موثری وادار به سکوت می کند.

آمار وزارت عدلیه ترکیه نشان می دهد که حدود ۵۰ هزار هوادار مظنون گولن از هنگام کودتا تاکنون زندانی شده اند. در این مدت، ۱۱۰ رسانه نیز تعطیل و بیش از ۱۰۰ خبرنگار از جمله خبرنگار آلمانی – ترک، دنیس یوچل بندی شده اند. به گزارش سازمان "خبرنگاران بدون مرز"، حالا ترکیه بیشترین خبرنگاران زندانی را در جهان دارد.

علاوه بر این، شماری از نمایندگان پارلمان متعلق به دومین حزب بزرگ اپوزیسیون موسوم به "حزب دموکراتیک خلق کردها" نیز دستگیر یا از اخراج شده اند. از جمله می توان از صلاح الدین دمیرتاش و فیگن یوکسکداگ نام برد.

سرکوب حکومت به گروه های حقوق بشری هم رسیده است

به نظر نمی رسد که وضعیت سرکوب به پایان برسد، چرا که رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه امکان برداشتن وضعیت اضطراری را که سال گذشته پس از کودتا وضع شد، رد کرده است.

طی چند روز اخیر، ده ها اکادمیسین از دانشگاه های "بوگزاجی" و "مدنیت" استانبول بازداشته شده اند. علاوه براین، بیش از ۱۰۰ متخصص کمپیوتر نیز دستگیر شده اند. حکم جلب ۵۱ تن دیگر نیز به شمول ۳۴ کارمند سابق تلویزیون ملی روزجمعه صادر شد. در همین حال، ۷۵۰۰ تن دیگر نیز از کار خود برکنار شده اند.

هفته گذشته، سرکوب کارکنان بخش حقوق بشر را نیز در بر گرفت. ۱۰ فعال حقوق بشر به اتهام ارتباط با تروریسم دستگیر شدند. در جمع دستگیر شدگان، عدل اثیر، مدیر سازمان عفو بین الملل نیز شامل است.

اثیر دومین عضو دفتر "سازمان عفو بین الملل" در ترکیه است که طی یک ماه دستگیر می شود. در ماه جون، تانر کلیج، به اتهام مشابهی بازداشت شد. اندرو گاردنر، پژوهشگر در "عفو بین الملل" ترکیه می گوید که هرچند در گذشته نیز برخی از اعضای این سازمان دستگیر شده بودند، اما دستگیری همزمان دو تن از مدیران این سازمان، غیرمعمول است.

گاردنر به دویچه وله گفت: «این بوته آزمایش است». او توضیح داد: «اگر ۱۰ حامی حقوق بشر در زندان باشند، هیچ تضمینی وجود ندارد که دفعه بعد نوبت من یا یکی از اعضای "دیده بان حقوق بشر" یا "انجمن حقوق بشر" نباشد. هیچ امنیتی برای افراد وجود ندارد».

"نوعی شکنجه"

به گفته شبنم کرور فینکانجی، رئیس "بنیاد حقوق بشر ترکیه" (TIHV)، سرکوبی که پس از کودتای نافرجام شروع شد، به تدریج تشدید گردید.

در حالی که وضعیت حقوق بشر در ترکیه همواره باعث نگرانی جامعه جهانی بوده است، خانم فینکانجی می گوید آنچه او را بیش از همه نگران می کند، بدتر شدن وضعیت در زندان هایی است که افراد مظنون به طراحی کودتا آنجا بندی هستند.

طی سال گذشته، خانم فینکانجی می گوید که گزارش هایی را دریافت کرده که افزایش زندان های انفرادی، جستجوی بدن، و همزمان خشونت فیزیکی را نشان می دهند.

به گفته رئیس "بنیاد حقوق بشر ترکیه" روش های بازداشت افراد مظنون نیز خشن تر شده است. او به عنوان مثال به زنانی اشاره می کند که فقط چند روز پس از زایمان در شفاخانه دستگیر شده اند.

فینکانجی می گوید که دشواترین وجهه اوضاع سیاسی ترکیه این است که نفر بعدی که هدف قرار می گیرد، مشخص نیست. او توضیح می دهد: «اتفاقی است؛ کاملا تصادفی. همه چیز بر حسب اتفاق رخ می دهد».

خانم فینکانجی که همچنان عضو علمی دانشگاه استانبول است، می گوید: «پیشبینی می کنم که من هم بیکار می شوم چون یکی از متقاضیان صلح هستم؛ اما آنها هنوز برکناری و سبکدوشی را در دانشگاه استانبول شروع نکرده اند. هیچ کس نمی داند که چه وقت آنها ما را از کارمان برکنار می کنند».

او در ادامه می افزاید: «این که بتوانی بفهمی بعد از این چه اتفاقی می افتد و آینده نامطمئن آزاردهنده ترین وضعیت است».

دویچه وله / ع. ح.