یمن: جنگ با سلاح‌های اروپایی

در واقع ویدیویی که القاعده در ماه جنوری سال ۲۰۱۶ در اینترنت نشر کرده است، قدرت این جنگجویان را در یمن به تصویر می کشد. این سازمان تروریستی به طور سیستماتیک از اوضاع آشفته جنگ داخلی برای نشان دادن حضور خود در این کشور واقع در شبه جزیره عرب استفاده می کند. اما در این ویدیو چیزهای دیگری نیز دیده می شود: جنگ افزارهای شگفت آور جنگجویان. در این ویدیو شبه نظامیان از جمله با سلاح های خودکار و مسلسل های مدل جی۳ و جی ۳۶، ام جی ۳ و ام جی ۴ تولید شده در عربستان سعودی با مجوز شرکت اسلحه سازی «هکلر و کخ» آلمان مجهز اند.

مطابق با قوانین بین المللی اسلحه، هرگز نباید تروریستان به این سلاح ها دسترسی پیدا کنند. با وجود آن چگونه این اتفاق افتاده است؟ و چگونه سلاح های بسیاری از کشورهای اروپایی دیگر در یمن در دسترس این جنگجویان قرار گرفته است؟ این موضوعی است که «گزارشگران عرب برای ژورنالیسم تحقیقی» برای دویچه وله آن را با تحلیل اسناد نشر شده به زبان عربی، به بررسی گرفته است.

بسیاری از سلاح های ساخته شده توسط کشورهای اروپایی در یمن توسط گروه هایی استفاده می شوند که هرگز برای آنها در نظر گرفته نشده است. بنا بر قوانین بین المللی، دریافت کنندگان این سلاح ها اکیدا تعهد می کنند که به هیچ صورتی نباید این سلاح ها در دسترس گروه سوم قرار گیرد.

تدارک نیازمندی های نظامی از بازار سیاه

چگونه القاعده موفق به دسترسی به این سلاح ها شده است؟ برید جنرال محمد المحمودی، فرمانده واحدهای منظم اردوی یمن در شهر تعز می گوید که این سلاح ها در ابتدا به واحدهایی صادر می شد که به طرفداری از عبد ربه منصور هادی، رئیس جمهور یمن مبارزه می کردند. او می گوید مشکل این است که این نیروها اغلبا مزد ناچیز و آنهم به صورت نامنظم دریافت می کنند و به این خاطر بعضی از این سربازان سلاح و مهمات شان را به فروش می رسانند. به گفته او، مستقیم یا از راه غیرمستقیم از طریق اشخاص سومی بعدا این سلاح ها در دست القاعده و دیگر گروه های تروریستی قرار می گیرد.

پرسش های "گزارشگران عرب برای ژورنالیسم تحقیقی" از شرکت اسلحه سازی «هکلر و کخ» بی پاسخ مانده است. وزارت قتصاد و انرژی آلمان فدرال در پاسخ به این سوال گفته است که شواهد قابل اعتمادی وجود ندارد که سلاح های تولید شده در آلمان در جنگ یمن استفاده شده باشد. این وزارت گفته است که اما اگر چنین چیزی صورت گرفته باشد، بر طبق شواهد بسیار جدی با آن برخورد می شود.

احمد هیمیش، هماهنگ یک کمسیون کارشناسان شورای امنیت سازمان ملل متحد می گوید که تجارت اسلحه در یمن یک عمل رایج است و گروه هایی وجود دارند که تحت کنترول حکومت یمن نیستند. چنانچه هیمیش می گوید: «این گروه ها حمایت های نظامی به دست می آورند که شامل اسلحه نیز می شود. این سلاح ها در نهایت به بازار سیاه وارد شده یا در دسترس واحدهایی قرار می گیرد که با تحریم مواجه اند.»

سلاح هایی از سراسر اروپا

یکی از گروه های جهادی واحد «ابوالعباس»، یک سازمان شریک القاعده است. این واحد سلاح های دیگری را نیز در اختیار دارد، مانند سلاح های لیزری "آر پی جی ۳۲"، که در اردن در همکاری با یک شرکت روسی تولید شده است.

در اینترنت ویدیوهای بی شماری در گردش است که عمدتا توسط طرفین درگیر جنگ تهیه شده است. تجزیه و تحلیل سلاح هایی که در اینترنت دیده شده، تولیدات اروپایی را نشان می دهند. در این ویدیوها سلاح ها و تجهیزات نظامی شرکت بلجیمی "اف ان هرستال" دیده می شود، یا نارنجک های دستی نوع "اچ جی ۸۵" که برای اردوی سوئیس توسعه داده شده است. در حالی که حکومت بلجیم به مصاحبه حاضر نشد، سوئیس گفته است که معلومات ارائه شده از سوی "گزارشگران عرب برای ژورنالیسم تحقیقی" را مورد بررسی قرار می دهد. سلاح های تولید شده در اسپانیا نیز در یمن توسط گروه های غیر قانونی استفاده می شود. تولید کنندگان و حکومت اسپانیا به سئوال "گزارشگران عرب برای ژورنالیسم تحقیقی" هیچ واکنشی نشان ندادند.

اسناد و مدارک نشان می دهد که بسیاری از سلاح ها در ابتدا از عربستان سعودی یا امارات متحده عربی به این مناطق عرضه شده است. بعضی دیگر برعکس از ایران وارد شده اند. احمد هیمیش، هماهنگ کننده گروهی از کارشناسان شورای امنیت سازمان ملل متحد می گوید: «اینها شامل هواپیماهای بدون سرنشین و سوخت موشک نیز می شود.» او گفت: «اینها از چهار یا پنج کشور خریداری شده و بعداَ به ایران صادر شده است». 

اروپا: معیارهای مختلف

در کنار سلاح های کشورهای اروپای غربی در یمن همچنین سلاح های کشورهای جنوب شرق اروپا و تولید صربستان و بلغاریا نیز یافت می شود. لورنس مرزوق، سردبیر شبکه گزارش های تحقیقاتی بالقان "بی آی آر ان" در مورد شمار بالای چنین سلاح ها یک دلیل ساده دارد: «اگر سلاح ها از بریتانیا یا از ایالات متحده امریکا در دست سازمان های تروریستی مانند داعش بیافتد، برای این کشورها یک دردسر بزرگ ایجاد می شود. اما برای صربستان و بلغاریا یا دیگر کشورهای اروپای شرقی این کار بسیار کمتر مشکل ساز است.»

نتیجه گیری این است که جنگ یمن ادامه می یابد، چرا که تدارک اسلحه مورد ضرورت جنگ که از جمله تولید کشورهای اروپایی نیز است، متوقف نمی شود.

Knipp,Kersten/ pa/af