کشور سودان جنوبی را جنگ داخلی تهدید می کند

سودان جنوبی که به تازگی استقلال یافته و یکی از فقیرترین کشورهای جهان است، در صورت ادامۀ خشونت ها، درگیر یک جنگ داخلی تازه خواهد شد. دلیل ناآرامی ها در این کشور، جنگ بر سر قدرت میان رئیس جمهور و معاون پیشین او است. در هفته های اخیر صدها نفر در سودان جنوبی کشته شده و هزاران تن از مناطق شان فرار کرده اند. حکومت سودان جنوبی بعد از دو هفته جنگ با شورشیان، آمادگی خود به آتش بس را اعلام کرده است. در عین زمان نیروهای اضافی حافظ صلح ملل متحد به ماموریت خود در این کشور شروع کرده اند.

از ده ها سال به این طرف گروه های مختلف قومی در سودان در برابر هم می جنگیدند. این کشور افریقایی 50 سال درگیر جنگ داخلی بود، تا بالاخره در سال 2005 یک پیمان صلح به امضاء رسید. تا آن زمان بیشتر از 2 میلیون انسان در منازعات جان خود را از دست داده بودند. گروه های شورشی در جنوب سودان همواره با حکومت شمال کشور مخالفت نشان می دادند. از دهۀ هشتاد قرن گذشتۀ میلادی، به ویژه سازمان موسوم به "اردوی آزادی بخش مردم سودان" به رهبری جان گرنگ، در برابر حکومت می جنگید.

شورشیان پیشین، سیاست مداران کنونی

مهمترین سیاستمداران سودان جنوبی در آن زمان فرماندهان شورشیان بودند. سلوا کییر رئیس جمهور کنونی این کشور نیز در جناح گرنگ می جنگید. اما در سال 1990 ریک مشار که بعدها معاون رئیس جمهور شد، سازمان "اردوی آزادی بخش مردم سودان" را منشعب ساخت. گرنگ خواهان اصلاحات در سراسر سودان بود، اما مشار طرفدار یک ادارۀ خودمختار در جنوب کشور بود.

کییر و مشار، دو مخالف سرسخت، از اقوام مختلف نمایندگی می کنند. کییر از حمایت قوم "دینکا" که تقریباً 40 درصد جمعیت 9 میلیونی سودان جنوبی را می سازد، برخوردار است. مشار که در حال حاضر کییر او را به تلاش به کودتا متهم می سازد، از قوم "نویر" است که 20 درصد جمعیت کشور را می سازد.

مرایکه شومیروس، کارشناس امور سودان جنوبی در دانشگاه اقتصاد و علوم سیاسی لندن می گوید:"این گروه های قومی و بسیاری از شاخه های آنها بسیج می شوند، وسیله قرار می گیرند و هویت قومی آنها در بسیاری از موارد ساخته می شوند."

تجزیه و آغاز نو

شورشیان "اردوی آزادی بخش مردم سودان" و حکومت سودان سال های زیادی برای یافتن یک راه حل سیاسی منازعه، با هم مذاکره می کردند. توافقات در زمینه های مختلف بالاخره در سال 2005 به امضای یک پیمان صلح انجامید. در این پیمان از جمله مشخص گردید که جنوب سودان، که اکثریت جمعیت آن را مسیحیان می سازند، تا شش سال بعد در مورد کسب استقلال خود از بخش مسلمان نشین شمال سودان، رأی گیری کند.

در سال 2011 تقریباً همه باشندگان جنوب سودان به طرفداری استقلال خود از شمال کشور رأی دادند. اما این استقلال اختلافات تازه ای را با خود آورد و منازعات قبلی را بیشتر مشتعل ساخت.

انتظارات نابجا؟

ناآرامی های کنونی در سودان جنوبی ناشی از خصومت ها میان جنبش های شورشی است، که هنوز هم وجود دارند. دامنۀ خشونت روز به روز گسترده تر می شود. تنها در جوبا بیشتر از 500 انسان کشته شده اند. مرایکه شومیروس، کارشناس امور سودان جنوبی در دانشگاه اقتصاد و علوم سیاسی لندن می گوید: "اکثریت مردم در سودان جنوبی از آن خساره مند نشده اند. اما استقلال بر روی آنچه واقعاً گذشته است، پرده کشیده است." شومیروس می افزاید که این استقلال بسیاری از مشکلات را از نظر پنهان نگهداشت.

دو نیم سال پس از استقلال سودان جنوبی، جهان بازهم متوجه این کشور شده است. سخنرانی اخیر سلوا کییر در رابطه با عید کریسمس، با وجود همه مشکلات، امیدوارکننده بود. کییر در این سخنرانی گفت: "من آمادگی خود را برای یک دیالوگ با ریک مشار، و رفع مسالمت آمیز اختلافات ما اعلام کردم، تا این ملت تازه تشکیل به صلح دست یابد".