نقش ایران در مبارزه با "دولت اسلامی" در عراق

محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران چند روز پیش ضمن یک گفتگو با تلویزیون دولتی این کشور با تاکید، گروه تروریستی "دولت اسلامی" را خطری برای تمام مناطق شرق نزدیک خواند و گفت که حکومت جدید عراق باید در مبارزه با این گروه تروریستی حمایت گردد. اما او همکاری با ایالات متحده در مبارزه با تروریست های دولت اسلامی را کاملاً رد نکرد.

با توجه به مساعی ایالات متحده امریکا برای جلب متحدین بیشتر در مبارزه با این گروه در اروپا و شرق نزدیک، می توان حدس زد که این گفتگو یک رویداد کاملاً تصادفی نبوده است.

با آنکه بارک اوباما، رئیس جمهور ایالات متحده امریکا تا اکنون به صراحت از همکاری با ایران چیزی نگفته است؛ اما به گفته هوشنگ حسن یاری استاد علوم سیاسی در کالج نظامی سلطنتی کانادا، این گفتگوها بطور غیر رسمی از دیر زمانی آغاز شده است و به گفته او "واشنگتن از هرنوع فعالیت ایران در عراق آگاهی دارد". او افزود: «با آنکه ایران نیازی به مجوز امریکا برای فعالیت در عراق ندارد، اما با آنهم تهران قبل از مطلع ساختن ایالات متحده در این زمینه، وارد عمل در عراق نخواهد شد».

به گفته حسن یاری هردو کشور امریکا و ایران هدف مشترک دارند، «یعنی غلبه بر شبه نظامیان تروریست دولت اسلامی».

ارسال تسلیحات و واحد های ویژه نظامی

ایران نیز از مدتی به اینسو به کردهای شمال عراق تسلیحات می فرستد. در همین ارتباط مسعود برزانی رئیس حکومت خودمختار کردستان در شمال عراق نیز به روز 27 ماه آگست با تائید این مطلب گفت که ایران حتی اولین کشوریست که برای آنان تجهیزات نظامی در دفاع و مبارزه با تروریست های دولت اسلامی در شمال عراق فرستاده است.

این درحالیست که از چندین دهه به اینسو تحریم های تسلیحاتی ایالات متحده امریکا، صدور اسلحه از ایران و وارد کردن تسلیحات به ایران را منع قرار داده است. اما ایران تاحال فرستادن تسلیحات به عراق را بطور رسمی تائید نکرده است.

درهمین حال رسانه های عربی وایالت متحده از حضور جنگجویان ایران در کنار واحدهای نظامی کردها در جنگ با تندروان "دولت اسلامی" گزارش می دهند و براساس این گزارش ها عملیات مذکور توسط قاسم سلیمانی شخصاً رهبری می گردد.

قاسم سلیمانی فرمانده نیروهای ویژه قدس می باشد، که یکی از واحد های خاص پاسداران انقلاب ایران است نیروهاییکه مسوولیت جنگهای خارجی را به عهده دارد.

با آنهم ایران مکرراً حضور سربازان کشورش در جنگ علیه تروریست های افراطی "دولت اسلامی" را تکذیب کرده است.

با توجه به این پیشروی تروریست های شدیداً افراطی سنی مذهب "دولت اسلامی" در شمال عراق و این واقعیت که آنها حتی تا مرز ایران را تحت تسلط خویش درآورده اند، هوشنگ حسن یاری ادعای ایران را دررد کردن حضور سربازان کشورش در کنار کردها غیر قابل باور دانسته و به این عقیده است: «شبه نظامیان "دولت اسلامی" تهدید بزرگی برای ایران می باشد. این گروه قصد تسلط بر مناطق بیشتر را دارد؛ بنابرین همچنان تسلط بر بخشی از ایران نیز جزء برنامه های آنان است. با آنهم ایران هیچگاهی حضوریک چنین نیروهای خاص کشورش را در جنگِ خارج از ایران تائید نخواهد کرد».

نگرانیها از بابت اقلیت سنی مذهب در ایران

ثبات کشور عراق با اکثریت مطلق شیعه مذهب برای ایران نه تنها فقط برای اینکه هرسال هزاران نفر از ایران برای زیارت به کربلا و نجف می روند، با اهمیت و مهم است، بلکه نگرانی در رابطه به اقلیت بزرگ سنی مذهب ایران یکی دیگر از دلایل توجه ایران برای ثبات در عراق محسوب می شود؛ جمعیتی بزرگی که مخصوصاً در مناطق مرزی ایران و عراق در فاصله 1500 کیلومتر مرزمیان دو کشور زندگی می کنند. افزون براین درکنار اینکه در شمال ایران کردهای سنی مذهب زندگی می کنند، همچنان در نواحی نفت خیز جنوب این کشور نیز اقلیت عرب تبار این کشور زندگی می کنند.

این اقلیت های قومی از سالها به اینسو شاکی اند که از جانب حکومت ایران مورد تبعیض قرار می گیرند. آنها در کنار اینکه خواهان حقوق بیشتر در امور زبان و فرهنگ خویش اند، همچنان خواهان سهم بیشتر در درآمد های مفاد نفت نیز می باشند.

در برابر کرد های شمال ایران در آرزوی ایجاد یک حکومت مستقل می باشند، حکومتی که بخشهای از ترکیه، عراق، سوریه و ایران را احتوا خواهد کرد.

حکومت ایران همچنان با توجه به همین معضل در پایان ماه جولای، نیروهای خاص مرزی کشورش را درحالت آماده باش درآورد.

حسن هاشمیان کارشناس مسایل شرق نزدیک به این نظر است که حمایت از کردها در شمال عراق همچنان یک تصمیم استراتیژیک می باشد او می گوید: «ایران در نظر دارد تا در مبارزه با تروریست های حکومت اسلامی ائتلاف منحصر به خودرا تشکیل بدهد و می خواهد تا کردها را متقاعد به این بسازد که حکومت مرکزی تهران از آنها برابرو به سطح کشورهای غربی حمایت و پشتیبانی می کند».

هاشمیان افزود: «اکنون این سوال مطرح می شود که سنی مذهبان عرب تبار ایران و حکومت های عربی در منطقه تا چه حدی از این ائتلاف حمایت می کنند و آنرا می پذیرند».

نفوذ ایران در بغداد

در رابطه به این موارد نقش مهمی همچنان حکومت جدید عراق به رهبری نخست وزیر حیدر العبادی بازی خواهد کرد که هفته گذشته در پارلمان این کشور ادای سوگند نمود.

هاشمیان با اشاره به نقش ونفوذ گسترده ایران در عراق با تردید یادآور گردید که حکومت جدید ممکن انتظار کشورهای عربی را در رابطه به تغییرات در عراق برآورده نکند.

به گفته او احتمالاً ایران در تشکیل حکومت عراق از نفوذ بیشتری استفاده کرده است.

پیش از این المالکی نخست وزیر پیشین عراق نیز متهم به داشتن روابط نزدیک با ایران بود با وجود آن او اکنون به سمت معاون رئیس جمهور عراق هنوز هم نقش مهمی در حکومت دارد. افزون براین گفته می شود که ایران در تعیین ایاد علوی نخست وزیر پیشین حکومت انتقالی عراق برای کرسی وزارت خارجه ممانعت کرده و در عوض ابراهیم جعفری نامزدی از جانب ایران به عنوان نخست وزیر انتخاب گردیده است.

به گفته هاشمیان «جعفری نیز سیاست های خارجی المالکی را ادامه داده و این کشور در آینده همچنان از موقف سیاستهای خارجی ایران نمایندگی خواهد کرد. بنابرین در این ارتباط هیچ تغیری نخواهد آمد».