نشست سه جانبه سران روسیه، ترکیه و ایران در مورد سوریه

سران روسیه، ترکیه و ایران ملاقات می کنند تا یک استراتژی نظامی و سیاسی برای سوریه تدوین کنند. این رویداد هنگامی صورت می گیرد که نیروهای مخالف حکومت سوریه در ریاض مباحثه دارند.

ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه روز چهارشنبه با رهبران ایران و ترکیه، دو قدرت منطقوی در جهت یافتن یک راه حل برای مشکل قابل فهم دیپلوماتیک در منازعه سوریه، زمانی ملاقات می کنند که جنگ علیه "دولت اسلامی" یا داعش و شورشیان در آن کشور در حال فروکش کردن است. 

ملاقات با با حسن روحانی رئیس جمهور ایران و رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه در شهر سوچی واقع در ساحل بحیره سیاه، جناح های مخالف حکومت سوریه در این جنگ را در آستانه مذاکرات صلح ژنیو مورد حمایت ملل متحد که در اواخر این ماه برگزار می شود، گردهم آورد.

ترکیه یکی از عمده ترین حامیان مخالفان حکومت سوریه بوده است، در حالیکه حمایت روسیه و ایران از بشار اسد، جنگ داخلی شش ساله را به سود رژیم وی چرخاند.

سوریه از سال ۲۰۱۱ به اینسو، پس از آنکه بشار اسد کنترول را بر بخش های گسترده این کشور در مقابل چندین گروه شورشی از دست داد، در یک جنگ داخلی ویرانگر فرو رفته است. از آن زمان به بعد این منازعه پای قدرت های خارجی را به میان کشید و برای اکثریت مردم ملکی بینوایی و مرگ را به بار آورد.

اما همان قدر که رژیم سوریه در میدان جنگ دست برتر می یافت، ترکیه به سوی موفقیت هایی متمرکز می شد که نیروهای کردی تحت حمایت ایالات متحد امریکا به دست می آوردند و تا حد زیادی داعش را شکست دادند و اکنون ۲۵ درصد قلمرو سوریه را در کنترول شان دارند.

ترکیه، ایران و روسیه حامیان مشترک مذاکرات صلح موازی استند که در آستانه مرکز قزاقستان صورت گرفت و بخش هایی از اپوزسیون یا نیروهای مخالف سیاسی و نظامی سوریه را نیز بدانجا جلب کردند.

 این مذاکرات منجر به ایجاد به اصطلاح چهار منطقه وخامت زدایی شده به شمول ادلیب شد. ادلیب بیشتر توسط نیروهای مرتبط به القاعده کنترول می شد که جانب مذاکره نبودند. این مناطق وخامت زدایی شده خشونت را کاهش داد، اما جنگ هنوز ادامه دارد.

مذاکره آستانه برای آن طراحی شده است تا از مذاکرات مورد حمایت ملل متحد پشتیبانی نماید، اما منتقدان می گویند که این به معنای آنست تا به روسیه اجازه داده شود که یک راه حل سیاسی را بدون دخالت بزرگ ایالات متحد امریکا رهبری کند.

اسد در روسیه

این مذاکرات سه جانبه یک روز پس آن صورت می گیرد که اسد یک دیدار غیرمنتظره از سوچی به عمل آورد. این اولین مذاکره وی با پوتین از سال ۲۰۱۵ به اینسو، یعنی از هنگامی می باشد که روسیه برای تقویت رژیم سوریه در آن کشور مداخله نظامی کرد. در عین روز در سوچی، روسای نظامی ایران، ترکیه و روسیه برای همآهنگ سازی استراتژی نظامی شان مذاکره کردند.

پوتین با استفاده از این دیدار اسد خواست موفقیت های نظامی روسیه را علیه داعش و شورشیانی که از خارج حمایت می شوند، اعلام دارد، به عین ترتیب در اعلامیه مشابهی روحانی گفته است که "دولت اسلامی" یا داعش شکست خورده است.

پوتین ضمن اظهاراتی که به روز سه شنبه انتشار یافته است، گفته است: «تا جایی که مربوط به کار مشترک مان در جنگ علیه تروریسم در سوریه می شود، این عملیات نظامی رو به پایان است.» پوتین افزوده است: «به لطف اردوی روسیه، سوریه به مثابه یک دولت حفظ شد. کار زیادی برای باثبات گردانیدن اوضاع در سویه صورت گرفته است.»

جوشوا لاندیس، یک کارشناس سوریه و رئیس مرکز مطالعات خاور میانه در دانشگاه اوکلاهوما به دویچه وله گفت که پوتین می خواند یک پیام بفرستد که روسیه و ایران به طور گسترده ای داعش و نیروهای اپوزسیون مورد حمایت خارج را شکست داده اند.

او گفت: «کار زیادی برای تحکیم موفقیت های آن ها باقی می ماند، اما آن ها می خواهند موقعیت شان با این امید به رسمیت شناخته شود که افکار عامه جامعه جهانی پیروزی شان را به حیث یک واقعیت انکار ناپذیر قبول کند و هرگونه مخالفت با آن ها را از طریق حمایت از اعضای اپوزسیون با تسلیح گروه های جنگجو در سوریه و یا وضع تحریم های جدید از بین ببرد.»

دیمتری پسکوف سخنگوی پوتین گفته است که پوتین به رهبران ترکیه و ایران اطمینان داده است: «روسیه با زعامت سوریه در جهت تدارک کار اساسی برای رسیدن به تفاهمی کار می کند که شاید به روز چهار شنبه روی آن توافق صورت گیرد و اطمینان بدهد که، توافقاتی که حاصل می شوند، قابل اعتمادند.»

اما اینکه اسد در آینده سوریه چه نقشی بازی خواهد کرد غیرواضح باقی می ماند، و این یک مانع گیچ کننده است که مکرراً تلاش ها برای یافتن یک راه حل سیاسی را با ناکامی قرین ساخته است.

روسیه امور اصلی دیپلوماتیک را هدایت می کند

کارزار دیپلوماتیک پوتین همچنان شامل تلفون به دونالد ترامپ رئیس جمهور ایالات متحد امریکا و رهبران عربستان سعود، مصر و اسرائیل می باشد. طبق گزارش کرملین، پوتین به ترامپ گفته است که "رهبر سوریه تعهدش را در مورد پروسه سیاسی و راه اندازی اصلاحات در قانون اساسی و انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی تائید نموده است."

کاخ سفید گفته است که پوتین و ترامپ روی اهمیت "حمایت از پروسه راه حل صلح آمیز در جنگ سوریه، پایان دادن به بحران بشری، اجازه دادن به سوریایی های بیجا شده برای برگشت شان به وطن و تامین ثبات یک سوریه متحد، آزاد از مداخله و پناهگاه های امن تروریست ها" تاکید نموده اند.

اسرائیل نگران آنست که ایران و متحدش حزب الله لبنان پایگاه های دائمی در جنوب سوریه ایجاد می کنند که این اسرائیل را تهدید می کند. عربستان سعودی نگرانی های مشابهی دارد که اسرائیل در مورد نفوذ ایران در سوریه ابراز می کند.

اپوزسیون سوریه می خواهد بر اختلافات غلبه کنند

اوج فعالیت های دیپلوماتیک هنگامی شروع شد که اپوزسیون بسیار متفرق سیاسی و نظامی سوریه روز چهارشنبه در عربستان سعودی گردهم آمدند، تا در آستانه مذاکرات ملل متحد در ژنیو به تاریخ ۲۸ نوامبر، پلی بین دیدگاه های مخالف شان ایجاد کنند.

این گفت و گوها بین جناح های رقیب اپوزسیون رژیم سوریه است، که شامل ائتلاف ملی سوریه مقیم ترکیه، کمیه عالی مذاکرات تشکیل شده در عربستان سعودی و گروه های مقیم قاهره و مسکو می باشند.

پیش از نشست ده ها تن از شخصیت های کمیته عالی مذاکرات و رئیس آن ریاض حجاب، در اعتراض به آنچه آن ها فشار برای قبولی اسد در قدرت خوانده اند، استعفا دادند. در مذاکرات  قبلی مورد حمایت ملل متحد، کمیته عالی مذاکرات نشست اپوزسیون را با نمایندگان حکومت سوریه رهبری می کرد.

جنگ درونی بین اپوزسیون رژیم سوریه و شکست پیهم آن ها در میدان جنگ منجر به آن شد که کشورهای حوزه خلیج، ترکیه و ایالات متحد امریکا از آن ها تقاضا کنند تا از برخی خواست های ماگزیمالیست یا حداعظم گرایانه شان بگذرند.

cw/rt (AFP, AP, dpa, Reuters)