شک و تردید در مورد اسلام در حال افزایش است

کریستیان یوپکه، از شورای مشورتی کارشناسان موسسه آلمانی ادغام و مهاجرت در مصاحبه با دویچه وله به این باور است که "فضا آگنده از دشواری است و جامعه تقسیم شده است". بر اساس گزارش سالانه این موسسه، اکثریت آلمانی ها به این نظر اند که اسلام به آلمان تعلق ندارد. به ویژه گروهی از افرادی که بدون پس زمینه مهاجرت اند به هم این نظر اند. پاسخ دهندگان با پیشینه مهاجرت، با اکثریت روشنی نظر مثبتی نسبت به اسلام دارند. این یکی از نتایج حاصله از نظر سنجی در قبال ادغام است که در نیمه اول سال 2015 با بیش از 5000 نفر مصاحبه صورت گرفته است. همزمان بااین اکثریت طرفداری شان را از آموزش اسلام به عنوان یک مضمون انتخابی و اعمار مساجد ابراز کرده اند.

تصویر دوگانه

کریستینی لانگنفلد، رئیس شورای مشورتی کارشناسان موسسه آلمانی ادغام و مهاجرت در ارائه گزارش سالانه از یک "تصویر دوگانه" سخن گفته است که در قبال اسلام تبارز می کند. اما این کمیته کارشناسان بدون اینکه خودشان خواسته باشند و یا هم ممکن است عمدی باشد، خود نیز در این تصویر دوگانه تجلی می کند. از یک طرف این کمیته مدعی است که فضا ادغام در آلمان "بطور مداوم ثابت" است. از سوی دیگر اعضای این کمیته متوجه این موضوع نیز گردیده اند که فضای عمومی در برابر پناهجویان و مهاجران از دوره که بررسی آغاز گردیده یعنی از ماه مارچ تا آگست 2015 بدتر شده است. این کارشناسان به صراحت بیان می دارند که تفاهم در جامعه در برابر مهاجران "کاهش" پیدا کرده است.

برای کریستیان یوپکه یکی از اعضای این کمیته و استاد جامعه شناسی در دانشگاه برن، این انکشاف تعجب آور نیست. او می گوید که "این طبیعی است که یک جامعه که یک میلیون مهاجر تازه وارد را می پذیرد، به سوء برداشت ها بیانجامد." اما برای او و دیگر کارشناسان این کمیته بیشتر این مسأله تعجب آور است که چگونه در جامعه این " سوء برداشت ها" بسیار اندک است. آلمانی ها، بر اساس اظهارات اعضای این کمیسیون، بیشتر منطقی و با محاسبه با چالش موج پناهجویان برخورد می کنند.

جامعه ای که مهاجران دارای توانایی های کاری وفنی را می پذیرد

در برابر این پرسش که چه برای ادغام موفق در یک جامعه مهم است، کارشناسان به یک شناسایی تعجب آوری دست یافته اند. اکثریت پرسش شوندگان داشتن شغل را در ادغام موفق مهاجران نهایت مهم و تعیین کننده خوانده اند. وابستگی مذهبی و یا تولد در آلمان از اهمیت کمتری برای ادغام موفق در جامعه برخوردار است. برای رئیس این کمیته کارشناسان، لانگنفلد این یک نتیجه دلگرم کننده به حساب می آید که از این طریق فرصت های جدید برای ادغام می تواند ایجاد گردد. او در ادامه می گوید: "برای ادغام در آلمان می توان کار کرد و به آن نایل آمد." بنابراین آلمانی ها در یک جامعه مهاجر پذیر اند که مهاجران دارای توانایی های فنی و کاری را ترجیح می دهند.

برای آلمان در مجموع این کمیته کارشناسان دو گرایش متضاد را شناسایی کرده است: جامعه آلمان هر چه بیشتر به سوی سکولاریزم روان است. در جریان سالهای 1970، 95 درصد از آلمانی ها عضویت عمدتا کلیسا های مسیحی را داشته اند، در حال حاضر تنها 65 درصد این عضویت را دارند. همزمان، تنوع مذهبی به دلیل گسترش مهاجرت ها بیشتر گردیده است. در اینجا بیشتر به ویژه اسلام مطرح است.

اسلام با قانون اساسی مطابقت دارد

از آزادی ادیان در قانون اساسی تمام ادیان از جمله اسلام، بهره می برند. لانگنفلد با این جمله در برابر بحث سیاسی فعلی که حزب بدیل برای آلمان (ای. اف. دی.) اسلام را "خلاف قانون اساسی" عنوان کرده است، موضع می گیرد. لانگنفلد می گوید که برخورد دوستانه با ادیان که در قانون اساسی درج می باشد، موثر واقع گردیده است. با این حال عملکرد "مسلمانان " در حال حاضر مطرح است. بنابراین، در درجه اول تساوی نهادی اسلام با دیگر ادیان در جامعه مطرح است. به عنوان مثال می توان از آموزش مذهبی اسلامی در مکاتب دولتی و یا تدریس الهیات اسلامی در دانشگاه ها یاد کرد. دولت و سیاست پیشنهادهای شان را در این مورد کرده اند. اما از جانب مسلمانان "پیش شرط های نهادی" برآورده نشده است. به عنوان مثال، در میان مسلمانان عضویت در دین چون در بین یهودیان و مسیحیان وجود ندارد. علاوه بر این، مساله "کاهش وابستگی از تأثیرات خارجی" نیز در اینجا مطرح می گردد. به نظر کارشناسان اینها موانع برای تشکیل یک جامعه دینی اسلامی و به رسمیت شناختن نهایی قانونی این اجتماع به عنوان یک مرجع حقوقی است.

اما با وجود تمام مشکلات و سوء برداشت ها، اعضای کمیته کارشناسان خوش بینی خود را از دست نمی دهند. یوپکه به خاطر می آورد که "فقط 15 سال پیش، سیاستمداران آلمانی می گفتند که ما یک کشور مهاجر پذیر نیستیم." او در ادامه می گوید که امروز هیچ کس با درک منطقی به جز از "پیگیدا" (اروپاییان وطن پرست علیه اسلامی شدن غرب) به این نظر نیست. بنابراین یک شانس خوب وجود دارد که مهاجران به شکل انسانی پذیرفته شوند و در نهایت بخشی از این جامعه گردند.