سرنوشت نامعلوم سنودن؛ تمدید پناهندگی یا بخشش؟

با توجه به رابطه بسیار تیره و تار امریکا و روسیه، اردوارد سنودن دیگر در فهرست اولویت های کاری بارک اوباما، رئیس جمهور ایالات متحده قرار نخواهد داشت. سپردن سنودن به ایالات متحده امریکا توسط روسیه همانند بازگشت داوطلبانه او که در حلقات سیاسی امریکا مورد بحث قرار دارد، غیرواقعی به نظر می رسد.

هایکو ماس، وزیر عدلیه آلمان چندی قبل به سنودن توصیه کرده بود تا با حکومت امریکا روی شرایط بازگشت اش به ایالات متحده امریکا به توافق برسد. ماس گفته بود که در نهایت سنودن نمی خواهد تمام زندگی اش را در پناهندگی بگذراند.

حتی برخی از رسانه های ایالات متحده از جمله "ای بی سی" این اظهارات وزیر عدلیه آلمان را نقل کرده بودند، در حالی که پیش از این با او هیچ آشنایی نداشتند. کین گود، کارشناس امور استخباراتی از "مرکز پیشرفت امریکا" به دویچه وله در مورد بازگشت سنودن گفت: «من هرگز نمی گویم که نه، اما فکر می کنم بسیار بعید است که سنودن به ایالات متحده امریکا بازگردد.» همچنین چارلی دینت، نماینده جمهوری خواهان در کنگره امریکا به این نظر است که سنودن داوطلبانه به ایالات متحده بازگشت نمی کند. او می گوید: «من شک دارم که حکومت به طور جدی با او مذاکره کند.»

مذاکراه با حکومت اوباما

کین گود می گوید که با این حال، در آغاز سال روان میلادی حداقل بحث های جدی بین حکومت اوباما و وکلای سنودن وجود داشته است. او اضافه می کند: «سوالی که در امریکا مورد بحث قرار دارد این است که آیا او چنانچه خودش تقاضا کرده است عفو گردد تا به امریکا برگردد؟».

حتی سازمان امنیت ملی امریکا (ان اس ای) به گفتگو با سنودن ابراز علاقمندی کرده است. گود می گوید: «انگیزه ای که در این رابطه وجود دارد، این است که "ان اس ای" یک سال پس از افشا شدن نخستین اسناد توسط سنودن نمی داند که او چه اسنادی را با خود برده است». اما برخلاف این اظهارات کین گود، رسانه های امریکایی گزارش داده اند که "ان اس ای" علاقمندی معامله با سنودن ندارد زیرا اطلاعاتی که او در نزد خود دارد با گذشت زمان ارزش خود را از دست داده است.

اما کین گود می گوید اگر هم واضح باشد که سنودن اسنادها را به بیرون داده است، برای "ان اس ای" ارزشمند است تا دریابد که او چه اسنادی را بیرون داده است. چنین اطلاعاتی برای سنودن در مذاکرات اش با حکومت ایالات متحده امریکا می تواند با ارزش باشد، اما در واقع او در موقعیت خوب چانه زنی قرار ندارد و کاملاً غیرممکن است که مورد عفو قرار بگیرد.

در حال حاضر سنودن منتظر است درخواستی تمدید پناهندگی اش را از جانب کرملین به دست بیاورد. به تاریخ 31 جولای، اجازه اقامت سنودن در روسیه به پایان می رسد، اما کمتر کسی تردید دارد که تقاضای تمدید پناهندگی او از سوی روسیه رد گردد. حتی اوباما که یک سال می شود خواستار بازگردان سنودن است، انتظار ندارد تقاضای تمدید پناهندگی او رد شود.

اما اگر واقع بینانه به قضیه نظر انداخته شود، فعلاً عفو سنودن از جانب اوباما قابل تصور نیست. شاید او این فرصت را به پایان دوره کاری خود گذاشته باشد تا برای جانشین اش یک مشکل کمتر وجود داشته باشد.

کاهش علاقمندی رسانه ها

دینت می گوید: «در عراق درگیری ها جریان دارد، در سوریه مردم یک دیگر را می کشند، طیاره مالیزیایی سقوط داده می شود و ده ها هزار کودک بی سرپرست می خواهند از مرز عبور کرده وارد کشور ما شوند. چنین نیست که امریکا علاقمند موضوع "ان اس ای" نباشد، بلکه این موضوع در سایه حوادث دیگر قرار گرفته است.»

اما سنودن می داند که باید هنوز هم سر زبان ها باشد. افشای اسناد اخیر که در فاصله زمانی خاصی از طریق روزنامه ها مانند روزنامه واشنگتن پست، گاردین و مجله شپیگل منتشر شد، هنوز هم در ایالات متحده مورد توجه بعضی از رسانه ها قرار دارد. کین گود اضافه می کند: «چند هفته پیش مسأله جاسوسی از رهبران سازمان های مسلمان در ایالات متحده امریکا فاش شد.»