سرطان پستان، قاتل خاموش زنان در افغانستان

هر چند سرطان پستان قابل علاج است اما به دلیل عدم آگاهی و مشکلات در سیستم صحی افغانستان تعداد زیادی از زنان مبتلا به این بیماری جان خود را از دست می‌دهند.

بی بی صدیقه نزدیک به پنج سال است که با سرطان سینه دست و پنجه نرم می‌کند. او از ولایت کندز به کابل آمده و سینه راست خود را با جراحی برداشته است. اما پس از یک سال تداوی دوباره علایم و ریشه‌های سرطان در بدن او نمودار شده است.

بی بی صدیقه می‌گوید: «شش ماه در کندز خود را تداوی کردم اما داکتران بیماری ام را تشخیص داده نتوانستند. وقتی کابل آمدم در شفاخانه جمهوریت عملیات شدم. اما چون تشخیص تداوی ام خیلی دیر شده بود حالا پس از یک سال دوباره سرطان در بدنم ریشه دوانده است.»

مرتبط: افزایش مبتلایان به سرطان سینه در غرب افغانستان

بی بی صدیقه سرپرست چهار فرزند است و برای علاج بیماری خود با مشکلات شدید مالی مواجه است. او می‌گوید که پس از دیده شدن علایم دوباره سرطان برای واکسین و تداوی به پاکستان رفته اما اکنون به دلیل مشکلات اقتصادی مجبور است که ادامه تداوی خود را در کابل انجام دهد.

در حال حاضر، تداوی امراض سرطانی در شفاخانه‌های جمهوریت، استقلال و مرکز لابراتورهای مرکزی کابل صورت می‌گیرد اما به دلیل امکانات اندک و نبود متخصصان، صرفاَ تشخیص و تداوی ابتدایی این بیماری در افغانستان ممکن است و اکثر بیماران این کشور تداوی خود را در خارج از افغانستان انجام می‌دهند.

شینکی کروخیل، نماینده مردم کابل در پارلمان حکومت پیشین یکی از این زنان است که با سرطان پستان مبارزه کرد.

خانم کروخیل برای تداوی این بیماری به امریکا سفر کرد و پس از تداوی دوباره به کابل برگشت و در یکی از محافلی به مناسبت روز جهانی مبارزه با سرطان گفت: «سرطان سینه، یک بیماری است و خانم‌ها نباید از آن هراس داشته باشند و باید هر ماه دختران و خانم‌ها معاینه خودی کنند. باید به پشت بخوابد و با سه انگشت سینه خود را چک کند تا برآمدگی در آن قسمت نباشد.»

مرتبط: داروهای ضدبارداری هورمونی خطر سرطان سینه را افزایش می‌دهند

اما تمام زنان مبتلا به سرطان سینه در افغانستان این چنین خوش‌بخت نیستند. اکثر زنان به دلیل عدم آگاهی و عدم دسترسی به مراکز تشخیص معیاری سرطان سینه، تا زمان رشد حداکثر این بیماری متوجه علایم آن نمی‌شوند. تعداد دیگری از زنان هم به دلیل مشکلات مالی توان تداوی و سفر به کشورهای خارجی را ندارند.

نصیر (نام مستعار) می‌گوید که پس از یک سال مراجعه به شفاخانه‌های ولایت دایکندی، سرطان سینه خانم‌اش تشخیص داده شد. اما به دلیل مشکلات اقتصادی نتوانست که به خارج از کشور سفر کند و مراحل تداوی آن را به صورت درست انجام دهد. سرانجام، خانم او تنها شش ماه با تداوی سنتی علیه این بیماری مبارزه کرد و سپس در اثر سرطان سینه جان خود را از دست داد.

مرتبط: سازمان جهانی صحت: سرطان سینه به شایع‌ترین نوع سرطان در جهان تبدیل شده است

زرغونه مهدی، داکتر بخش نسایی در مورد عوامل سرطان سینه می‌گوید که افزایش عمر، عوامل ارثی، شیر ندادن به طفل، دیر عروسی کردن، اضافه وزنی، رژیم ناسالم، دواهای ضدحاملگی، تغیرات هورمونی و محیط آلوده از جمله عوامل سرطان سینه پنداشته می‌شود.

داکتر زرغونه مهدی می‌افزاید که زنان برای پیشگیری از سرطان سینه وزن شان را متعادل نگهدارند و فعالیت‌های بدنی را افزایش دهند. رژیم غذایی و سبک زندگی، ننوشیدن الکول و شیر دهی نیز از مواردی هستند که برای پیشگیری از این بیماری کمک می‌کند.

بر اساس آمار وزارت صحت عامه حکومت پیشین، سالانه حدود ۲۰ هزار شهروندافغانستان به انواع بیماری سرطان مبتلا می‌شوند که سه تا ۳۵۰۰ مورد آن سرطان سینه است.