رقم دقیقی در مورد پناهجویان برای بازار کار در دست نیست

از آغاز بحران پناهجویان در خزان ۲۰۱۵ در آلمان سیاستمداران، مالکان شرکت ها و اتحادیه ها همواره تأکید کرده اند که اشتغال هرچه زودتر مهاجرین بسیار پراهمیت است. صندوق جهانی پول حتی از استخدام پناهجویان با معاش کمتر از حد اقل معیاری سخن گفته تا به این ترتیب رهیابی به بازار کار برای آنها سهل تر گردد. اما اطلاعات لازم در رابطه با ادغام پناهجویان در بازار کار تا کنون در دست نیست. ظرفیت ها و توانایی ها تنها تخمینی اند.

یقیناً ابتکاراتی مثل صفحۀ انترنتی wir-zusammen.deدر این زمینه روی دست گرفته شده اند. در این صفحه ۳۶ شرکت مشهور آلمانی، مانند ادیداس، اوپل، لوفت هانزا، دویچه بانک، زیمنس، فولکس واگن و یا بوش پروژه های خود را معرفی می کنند، که برنامه های آموزگاری، فراگیری مشترک و دوره های کار عملی را دربر دارند.

موانع بیوروکراتیک

پیش از راه اندازی این ابتکار شرکت موتر سازی دایملر و همچنان تصدی راه آهن آلمان اعلام کرده بودند که می خواهند پناهجویان را برای راه یافتن به بازار کار کمک کنند. در شرکت دایملر در نوامبر گذشته ۴۰ متقاضی پناهندگی یک دورۀ کارآموزی را آغاز کردند و این رقم، به قول دایملر، در سال روان به چندین صد تن افزایش خواهد یافت. تصدی راه آهن می خواست که پناهجویان مجرب را نه تنها شامل یک دورۀ کارآموزی کند، بلکه آنها را به سطح کارمندان فنی آموزش بدهد.

اما هردوی این شرکت ها، به قول صفحۀ خبری "شپیگل آنلاین"، از موانع بزرگ بیورکراتیک برای به دست آوردن اسناد لازم پناهجویان، به ویژه اجازۀ اقامت و کار، سخن گفته اند. یک سخنگوی تصدی راه آهن آلمان به این صفحه گفته است که تنها همآهنگی با مقامات و ادارۀ امور کاریابی چندین ماه طول کشیده است.

ادارۀ امور کاریابی در رابطه با پناهجویانی که در اختیار بازار کار قرار داده شوند، از هیچ رقمی نام برده نمی تواند. سوزانه آیکه مایر سخنگوی ادارۀ فدرال در امور کاریابی می گوید: "تا خزان سال گذشته در ادارۀ فدرال برای کاریابی هیچ دلیلی وجود نداشت که ما مشخصۀ ‹فرد پناهجو› را شامل اطلاعات در مورد یک جویندۀ کار سازیم. در شعبات ما همکارانم اصلاً امکان این را نداشتند که در سیستم کمپیوتر ببینند که فرد مورد نظر پناهجو است، یا نه".

فقط یک کلیک

ادارۀ امور کاریابی در خزان گذشته به تغییر سیستم کمپیوتری آغاز کرد. هرچند حالا می توان مشخصۀ ‹پناهجو› را در سیستم درج کرد، اما اینهم دشواری های خود را دارد. سوزانه آیکه مایر در صحبت اش با دویچه وله گفت: "این روند چندین ماه طول می کشد، زیرا کار اداره های ما بدون وقفه باید ادامه داده شود. گمان می کنم تا تابستان قادر به ارزیابی معلومات قابل اعتمادی در آمار خود در رابطه با پناهجویان و متقاضیان پناهندگی خواهیم بود."

اما در آن زمان نیز یک تصویر شفاف بدست نخواهد آمد. این مسأله به ساختار فدرالی رسیدگی به پناهجویان در آلمان نیز بستگی دارد. در قدم نخست شهر ها و نواحی مسئول پناهجویان اند که برای آنها اقامتگاه تهیه می کنند و مخارج شان را به اساس قانون پناهندگی می پردازند. پس از آن که تقاضای پناهندگی یک پناهجوی مستعد به کار پذیرفته شد، آنگاه ادارۀ امور کاریابی مسئول شناخته می شود. اما از سوی دیگر رسیدگی به تقاضانامه های پناهندگی اغلب طول می کشد. در آغاز همین ماه فبروری حدود ۷۷۰ هزار تقاضانامه در ادارۀ فدرال در امور پناهجویان و مهاجرین وجود داشت که به آنها رسیدگی نشده بود.

ادارۀ فدرال در امور کاریابی مشکل زبان آلمانی را بزرگترین مانع بر سر راه اشتغال پناهجویان عنوان می کند. به قول این اداره یک پناهجو دست کم ۱۵ ماه لازم دارد تا واجد شرایط ادغام در بازار کار گردد.