چرا طرح تخلیه همکاران محلی آلمان در جعبه میز باقی ماند؟
۱۴۰۱ مهر ۲۲, جمعه
گریگوری بلجیان شاهد خروج عجولانه نیروهای نظامی آلمان و تخلیه سفارت آلمان در کابل از راه دور بود، زیرا زمان کار او به عنوان فرستاده وزارت امور خارجه آلمان فدرال در کابل پس از یک سال در اواسط ماه جون ۲۰۲۱، درست دو ماه قبل از به قدرت رسیدن مجدد طالبان، پایان یافته بود. او به عنوان شاهد در کمیته تحقیق ماموریت افغانستان در پارلمان آلمان، با بیان برداشت ها و تجارب خود پس از ۲۰ سال مأموریت آلمان در افغانستان روشنی انداخت.
«وضعیت امنیتی به طور پیهم بدتر می شد»
این دیپلومات درباره پیروزی اسلامگرایان طالبان گفت: «فکر نمی کردم به این سرعت اتفاق بیافتد.» اکثر شاهدان و کارشناسان نیز پیروزی طالبان را غیرمنتظره خوانده اند و این جمله در اکثر پاسخ های کارشناسان و شاهدانی که تاکنون در سه جلسه علنی این کمیته شهادت داده اند، بیان شده است. این مساله در مورد این گفته بلجیان که «وضعیت امنیتی به گونه پیهم بدتر می شد» نیز صدق می کند.
به همین دلیل این دیپلومات مجرب آلمانی در پایان سال ۲۰۲۰ خواستار تشکیل یک تیم مشاورتی بحران برای گفتگو در مورد مسائل امنیتی گردیده بود. به گفته او این تیم در سال ۲۰۲۱ تشکیل شد. او افزود که با توجه به «توافقنامه دوحه» میان ایالات متحده امریکا و طالبان در مورد خروج نیروهای بین المللی، «نگرانی های خیلی عمیقی وجود داشت»، به خصوص در این رابطه که چه کسی امنیت سفارت و سازمان های مدنی را تأمین خواهد کرد؟
«ما در برابر عمل انجام یافته قرار گرفتیم»
این شاهد در ادامه افزود که برنامه های انتقال کارمندان سفارت و کارمندان محلی آلمان در زمان ختم ماموریت او کامل شده و در جعبه میز کار در سفارت گذاشته شده بود. اما در آن زمان در قبال انتقال این افراد تصمیم نهایی اتخاذ نشده بود.
به گفته او، با وجود تمام تردیدها، در سفارت آلمان در کابل این تصور وجود داشت که فعالیت های دیپلوماتیک و توسعه ای مدت طولانی حتی بعد از خروج نیروهای بین المللی نیز ادامه خواهند یافت. تصوراتی که به زودی نادرست ثابت شد.
گزارش: ۴۰ درصد افغان‌های انتقال داده شده به جاپان دوباره برگشته اند
بلجیان و شمار زیادی از کارشناسان دیگر، از همان ابتداء در رابطه به توافقنامه دوحه با دید انتقادی می نگریستند. این دیپلومات گفت: «بهای این توافقنامه را دیگران باید می پرداختند.» این دیپلومات ۴۹ ساله آلمانی با این اظهارات استدلال کرد که در این توافقنامه حکومت افغانستان و شرکای دیگر سهمی نداشتند: «ما در برابر عمل انجام یافته قرار گرفتیم.»
«دست نشانده امریکایی ها»
به گفته این دیپلومات، همه می دانستند که روند صلح به شدت کاستی های ساختاری دارد. او بزرگترین مشکل در این روند را ادامه جنگ و درگیری خوانده و گفت: «حین مذاکرات نیز جنگ ادامه داشت.»
بلجیان افزود که طالبان حکومت پیشین افغانستان را «دست نشانده امریکایی ها» توصیف می کردند. به گفته او به ویژه جامعه مدنی افغانستان به این مذاکرات خوشبین نبود و «هر گفتگویی که من انجام می دادم، با مطرح کردن وضعیت امنیتی آغاز می شد.»
این دیپلومات آلمانی گفت که امریکایی ها تعهد کرده بودند که در صورت لزوم کارمندان سفارت و کارمندان محلی آلمان را با دو هواپیمای باربری بزرگ از افغانستان بیرون می کنند؛ اما پس از تصرف غیرمنتظره کابل توسط طالبان، وضعیت به شدت تغییر نمود و هرج و مرج شدیدی حاکم شد. هزاران تن که با نیروهای بین المللی و سازمان های امدادی غیرنظامی همکاری داشتند، به شدت از انتقام گیری طالبان هراسان بودند و در تلاش ترک کشور شدند.
ماس هنگام هرج و مرج در افغانستان می خواست از مقامش کنار برود
برای انتقال همه این افراد از افغانستان، هیچ کسی آمادگی لازم را نداشت. گریگوری بلجیان در برابر کمیسیون تحقیق گفت: «در طرح امنیتی ما قطعاً انتقال ۱۰ هزار تن و آنهم تحت شرایط هرج و مرج در میدان هوایی شامل نبود.» او تاکتیک طالبان را در نهایت چنین جمع‌بندی کرد: «آنان یک راهبرد مذاکره و شلیک را تعقیب نمودند» و در پایان با همین استراتیژی پیروز شدند.
نویسنده: مارسل فورستناو