تحلیلگران: یک حکومت موقت به معنی ویران شدن نظم دموکراتیک است

نخست وزیر پاکستان گفته است یک حکومت موقت در افغانستان می‌تواند به بن‌بست کنونی پایان دهد. او افزوده است که ولی حکومت افغانستان در برابر تلاش‌های صلح مانع‌ خلق  می‌کند.

حامد کرزی رییس جمهور پیشین با نشر اعلامیه‌ای این اظهارات عمران خان را «مداخله صریح» در امور افغانستان خوانده و گفته است که مقامات پاکستانی باید از چنین اظهاراتی خودداری کنند.

امرالله صالح معاون اول رییس جمهور غنی در انتخابات آینده در صفحه تویترش نوشته است که پاکستان براندازی قانون اساسی و ویرانی نظام دموکراتیک را راهی برای شکستن بن‌بست کنونی صلح پیشنهاد کرده است. او گفته است این قیمتی است که استخبارات پاکستان در بدل مهار تروریسم می‌خواست.

رحمت الله نبیل یک تن از نامزدان انتخابات ریاست جمهوری نیز در صفحه تویترش نوشته است که نخست وزیر پاکستان تشکیل حکومت موقت را براساس خواست استخبارات آن کشور مطرح کرده است.

فاروق بشر استاد دانشگاه و آگاه مسایل سیاسی به دویچه وله گفت که نخست وزیر پاکستان نمی‌تواند برای مردم و حکومت افغانستان نقشه راه تعیین کند: «همسایه‌های افغانستان هر کدام به نوبه خود می‌خواهند آنگونه که در چهل سال گذشته مداخله کرده به این مداخلات دوام دهند.»

آقای بشر می‌گوید قرار است در آینده نزدیک لویه جرگه مشورتی صلح برگزار شود و فیصله این جرگه می‌تواند نوعیت نظام آینده و نقشه راه صلح را تعیین کند نه نخست وزیر پاکستان یا مقامات کشورهای همسایه و منطقه.

فرزانه کوچی تحلیلگر مسایل سیاسی نیز می‌گوید کشورهای همسایه نباید به خود حق دهند که در مورد سرنوشت مردم افغانستان تصمیم بگیرند: «ما در وضعیتی نیستیم که کشورهای همسایه سرنوشت آینده ما را تعیین کند.»

خواست‌های داخلی برای حکومت موقت

این در خواست نخست وزیر پاکستان زمانی مطرح شده که حنیف اتمر نامزد انتخابات ریاست جمهوری آینده روز گذشته در ولایت بلخ تاکید کرد که عمر حکومت کنونی در ماه جوزا به پایان می‌رسد و بعد از آن یک حکومت باید اداره این کشور را در دست گیرد.

در واکنش به گفته‌های حنیف اتمر، شاه حسین مرتضوی معاون سخنگوی رییس جمهور غنی در صفحه تویترش، چنین اظهارات را «رقص دولت موقت با ساز همسایه» دانسته است.

اما حنیف اتمر نامزد انتخابات ریاست جمهوری این خواست نخست وزیر پاکستان را مداخله در امور داخلی افغانستان دانسته و این پیشنهاد را برآورده شدن آرزوهای پاکستان خوانده و گفته است که افغانستان یک کشور مستقل است و رهبر یک کشور همسایه نمی‌تواند در مورد حکومت و سیاست آینده این کشور تصمیم بگیرد.

پیامد یک حکومت موقت

همزمان با گفتگوهای صلح، طرح یک حکومت موقت بارها مطرح شده است. اما این نگرانی نیز وجود دارد که قبول حکومت موقت به معنی پایان نظام قانونی و دموکراتیک و برگشت افغانستان به نقطه صفر و سر آغاز یک جنگ دیگر خواهد بود.

آقای بشر می‌گوید: «با آمدن هر قدرت دیگری که خواست مردم افغانستان نباشد، بیم آن می‌رود که سال‌های ۹۰ در افغانستان تکرار و خانه‌جنگی در این کشور آغاز شود.» بشر تاکید کرد که مردم افغانستان و جهانیان نباید اجازه دهند که قانون اساسی کنونی نادیده گرفته شود. او گفت که هیچ کشور همسایه نباید نظام مورد نظر خود را بر مردم افغانستان تحمیل کند.

با خروج نیروهای شوروی پیشین از افغانستان نیز طرح صلح مطرح بود؛ ولی با سقوط حکومت داکتر نجیب الله و ورود مجاهدین به کابل، جنگ‌های خونینی آغاز شد که شعله‌های آن تاکنون نیز زبانه می‌کشد.

آشنا گل باندوال آگاه مسایل سیاسی می‌گوید هدف پاکستان این است که افغانستان یک بار دیگر به سال‌های سیاه ۱۹۹۰ برگردد، سال‌هایی که به گفته او مردم افغانستان تباه شدند: «همین مردم سالاری نسبی را که به دست آوردیم و برای بهبود آن می‌کوشیم، یک بار دیگر از دست خواهیم داد و به عقب بر خواهیم گشت.»

ح. همراز