تاسیس دولت اسرائیل، "نکبت" برای فلسطینی ها
۱۳۹۷ اردیبهشت ۲۵, سه‌شنبه
در تابستان سال ۱۹۴۸ با تاسیس دولت اسرائیل، فلسطینی ها مجبور به ترک سرزمین شان شدند. آنها در صف های طولانی، سوار بر مرکب و اسب، موترهای کاملاَ پر و یا با پای پیاده سرزمین شان را ترک میکردند.
اما "نکبت"، مفهومی که فلسطینی ها برای تاسیس دولت اسرائیل به کار می برند، مدتها پیش نمایان شد. ۳۰ سال پیش از آن در دوم نوامبر سال ۱۹۱۷، لورد ارتور جمس بالفور، وزیر خارجه آن زمان بریتانیا در یک نامه عنوانی لیونل والتر روتشیلد، رئیس فدراسیون صهیونیستی بریتانیایی توضیح داده بود که بریتانیای کبیر مایل به ایجاد یک وطن برای خلق یهودی است و با تمام قوت از آن پشتیبانی خواهد کرد.
پیش از آن شمار زیادی از یهودی های اروپای شرقی، به دلیل فرار از پیگرد و خشونت های قومی (پوگروم) و آزارهای یهود ستیزانه، به فلسطین مهاجرت کرده بودند. میان سال های ۱۸۸۲ و ۱۹۳۹، شمار آن ها در مناطق فلسطینی به حدود ۳۸۰ هزار نفر رسیده بود.
آنها به سرزمینی آمدند که در سال ۱۸۸۲، ۴۵۰ هزار جمعیت داشت. حدود ۹۰ درصد آنها عربهای مسلمان بودند.
عربها احساس تهدید کردند
از دهه ۱۹۲۰ به بعد، تشنجهای ناشی از مهاجرت افزایش یافت. به زودی دو جنبش ملی در برابر هم قرار گرفتند: جنبش صهیونیستی - یهودی در یک جانب و فلسطینی ها در جانب دیگر. عربها موجودیت شان را به صورت روز افزون در خطر دیدند، احساسی که میان سالهای ۱۹۳۶ تا ۱۹۳۹ به نخستین مقاوت و شورش انجامید.
برتیانیا برای کاهش تشنج ها، مهاجرت یهودیها از اروپا به فلسطین را در سال ۱۹۳۹ محدود کردند، آنهم بدون توجه به فشارهای روزافزونی که نازیهای آلمان بر یهودیها وارد میکردند. این امر مخالفت گروههای متعدد صیهونیستی را علیه قدرت قیمومیت بریتانیایی در منطقه ایجاد کرد. در سال ۱۹۴۲ نمایندگان آنها خواستار تاسیس یک دولت یهودی بعد از پایان جنگ جهانی دوم شدند.
بعد از سال ۱۹۴۵ که نازیهای آلمان حدود شش میلیون یهودی اروپا را به قتل رساندند، تشنج ها میان عربها و یهودیها در فلسطین ادامه یافت. بریتانیا از سازمان ملل خواهان میانجیگری شد. این سازمان در نوامبر سال ۱۹۴۷ تقسیم منطقه فلسطین را تصویب کرد. دولت یهودی ۵۷ درصد منطقه و عربهای فلسطینی ۴۳ درصد آن را شامل میشد.
جنگ بعد از تاسیس دولت اسرائیل
در ۱۴ می نخست وزیر حکومت موقت اسرائیل داوید بن گوریون، بیانیه استقلال یک دولت جدید اسرائیلی را اعلام کرد. اندکی بعد از آن میان اسرائیلیها و عربها جنگ رخ داد که از یک جانب پنج دولت عربی (مصر،عراق، اردن، لبنان و سوریه) و در جانب دیگر دولت اسرائیل قرار داشتند.
برای اسرائیلیها با بروز جنگ، مرزهای مورد توافق دیگر اعتباری نداشت. جنگ نخست در سال بعد با توافقنامه متعدد پایان یافت.
جنگ برای باشندگان عرب منطقه به معنای یک فاجعه بود. انسان های بیشماری مجبور به ترک از مناطق تحت کنترول اسرائیل شدند. جمعاً حدود ۵۳۱ روستای آنها در مجموع برنامه ریزی شده و هدفمندانه ویران شدند تا عربها هیچ زیربنای دیگر برای زندگی کردن در این مناطق نداشته باشند.
شهرهای مانند تل ابیب، حیفا، یافا از باشندگان عرب تخلیه شدند. در مناطق روستایی و نیز در شهر، ناقلین یهودی زمینهای اخراج شدگان را اشغال کردند.
مالینه شنایدر، کارشناس خاورمیانه در کتاباش زیر عنوان "نکبت، زخمهای باز" مینویسد: "۷۵۰ هزار انسان در ارتباط با تاسیس دولت اسرائیل، داشته ها و وطن شان را از دست دادند. این شمار توسط کمیساریای عالی سازمان ملل برای پناهجویان ثبت شده است که در سال ۱۹۵۰ به کارش آغاز کرد."
شنیپر میافزاید که پیامدهای فرارهای دستجمعی تا امروز حل نشده است، برعکس با "کودکان و نواسه های مهاجرین فلسطینی به پنج میلیون افزایش یافته است. این شمار بازهم افزایش مییابد."
در این میان مهاجرین ثبت شده فلسطینی در کمپ هایی در لبنان، اردن، سوریه به شمول فلسطینیها در نواز غزه، کرانه باختری رود اردن و بیت المقدس زندگی میکنند.
بسیاری از آنها در زمان فرار شان، کلیدهای خانه شان را با خود گرفتند. این کلیدها در این میان، سمبولی برای عودت دوباره فلسطینیها به خانه های شان است.
منازعه عرب و اسرائیل تا امروز بدون حل مانده است. مکرراً آنها در جنگها در برابر هم قرار گرفتند. جنگ "شش روزه" سال ۱۹۶۷، پیامدهای بسیار سنگین را در پی داشت. در این جنگ اسرائیل حملات هماهنگ شده نیروهای مصری، سوریایی و اردنی را عقب زد که در نتیجه نوار غزه، کرانه باختری رود اردن و بالاخره بیت المقدس شرقی و بخشی از شبه جزیره سینا را تصرف کرد.
منازعه لاینحل
در نتیجه جنگ شش روزه ۱۹۶۷، اسرائیل به اعمار شهرکهای یهودی نشین در کرانه باختری رود اردن آغاز کرد. مقاومت علیه اعمار این شهرک ها که سازمان ملل از نظر حقوقی آن را به رسمیت نشناخته است، به دو شورش انجامید: انتفاضه نخست در سال های میان ۱۹۸۷ تا ۱۹۹۳ و انتفاضه دوم میان سال های ۲۰۰۰ و ۲۰۰۵.
فلسطینی ها که از دید نظامی آشکارا در برابر اسرائیل ناتوان بودند، به ترور و نیز حملات انتحاری وسایط نقلیه عامه دست زدند. اسرائیلی ها از طریق نیروهای امنیتی شان فشار زیاد بر فلسطینی ها وارد کردند. یکی از ابزارهای مورد منازعه آنها، نابود کردن خانه های انتحاریها بود.
این منازعه ۷۰ سال بعد از تشکیل دولت اسرائیل حل نشده است. در آغاز سال به مناسبت هفتادومین سالروز تشکیل دولت اسرائیل، هزارن نفر از باشندگان نوار غزه در مرز با اسرائیل دست به اعتراض های وسیع زدند.
کرستن، کنیپ