آیا داعش در افغانستان هنوز به عنوان یک تهدید باقی مانده است؟

هرچند داعش در افغانستان مغلوب اعلام گردید، با آنهم این گروه تروریستی همواره مسئولیت سوءقصدهای جدید را به عهده می گیرد. چرا؟

دویچه وله: در نتیجه سوءقصد بر عبادتگاه سیک ها در کابل به روز چهارشنبه ۲۵ تن جان باخته و ده ها تن دیگر زخمی شدند. به شمول زنان و کودکان. طالبان هیچ مسئولیتی را در قبال این حمله به دوش نگرفتند، بلکه گروهی که خود را "دولت اسلامی" می خواند این سوءقصد را کار خودش خواند. برای بسیاری از مردم این سؤال بر انگیز است. آیا واقعاً با اطمینان می توان فهمید که عامل اصلی حمله چه کسی است؟

توماس روتیگ: با پیدایش گروه موسوم به "دولت اسلامی" (داعش) در افغانستان در پایان سال ۲۰۱۴ و آغاز سال ۲۰۱۵ میلادی، تخمین اینکه چه کسی عامل سوءقصد است، دشوار تر شد، به ویژه در حملاتی که مسئولیت آن را هیچ گروهی به دوش نمی گیرد. اما حتی وقتی مسئولیت هم به دوش گرفته شود، مانند حمله اخیر توسط داعش، با آنهم نمیتوان کاملاً مطمین بود. گروه داعش بارها مسئولیت حملاتی را به دوش گرفته است که خودش احتمالاً آن را انجام نداده است. حمله بر درمسال سیک ها در کابل کار این گروه بوده است، زیرا با روش و برخورد آنها در برابر اقلیت های مذهبی مطابقت دارد.

دویچه وله: حکومت افغانستان ادعا می کند که در پایان سال گذشته گروه "دولت اسلامی" را سرکوب کرده و این گروه دیگر در (این کشور) فعال نیست. حکومت بیشتر از همه گروه حقانی را عامل حمله بر عبادتگاه سیک ها در کابل می داند. حکومت افغانستان در گذشته نیز اظهارات مشابهی داشت. همچو چیزی چگونه ممکن است؟

توماس روتیگ: اول اینکه در قدم نخست طالبان بودند که شاخه افغانستان گروه "دولت اسلامی" را به صورت گسترده سرکوب کردند، نخست در خزان ۲۰۱۹ در ولایت ننگرهار و اندکی پس از آن در کنر، زیرا افراد این گروه به این ولایت همجوار فرار کرده بودند. نیرو های امنیتی افغانستان در این مسأله تنها یک نقش ثانی داشت. همچنان هنوز بسیار زود است که از یک سرکوب کامل شاخه افغانستان گروه "دولت اسلامی" سخن گفته شود. این گروه، لا اقل در سال های پسین، شبکه های تروریستی را که در کابل فعالیت میکردند، از قرارگاه اصلی خود در شرق افغانستان هدایت و رهبری می کرد. شاید این شبکه ها هنوز زنده مانده باشند.

دویچه وله: رئیس جمهور اشرف غنی در پایان ماه فبروری در یک سخنرانی خود گفت که حکومتش می تواند رابطه ای میان داعش و طالبان را ثابت سازد. اما ایالات متحده امریکا در حال حاضر روی حمایت از طالبان برای سرکوب گروه "دولت اسلامی" تأکید دارد. آیا شما نظریه حکومت افغانستان را می توانید تأیید کنید؟

توماس روتیگ: رابطه میان طالبان افغانستان و شاخه افغانستان گروه داعش اول تر از همه در رقابت و مخالفت مسلحانه برجسته می شود. طالبان، که در میدان نبرد در افغانستان خود را حاکم می بینند، شاخه افغانستان گروه داعش را به عنوان رقیب در این میدان می دانند و از همان آغاز در برابر این گروه سرسختانه جنگیدند. روابط همکارانه و یا وجوه مشترک میان این دو گروه بیشتر شکل حاشیه یی دارد. تنها گروه های کوچکی از طالبان افغانستان در سال های اول به شاخه افغانستان گروه "دولت اسلامی" پیوستند. اکثریت جنگجویان ظاهراً طالبان پیشین پاکستان اند، و یا هم سلفی های افغانستان اند که از آغاز قرن نوزده، به عنوان یک گروه کوچک مذهبی، در شرق افغانستان موجود اند. شاید هم سلفی های جدید شهری، یعنی افرادی که از طریق مساجد سلفی ها و یا انترنت تندرو شده اند، نیز به شاخه افغانستان داعش پیوسته باشند.

دویچه وله: سالیان درازی نفوذ گروه داعش در افغانستان محدود پنداشته می شد. شما وضعیت را واقعاً چگونه تخمین می زنید؟ آیا شاخه این گروه در افغانستان به یک تهدید جدید مبدل شده است؟

توماس روتیگ: شاخه افغانستان گروه "دولت اسلامی" از میانه سال ۲۰۱۹ به شدت تضعیف گردیده، اما ناپدید نشده است. این شاخه مثل گذشته توانایی بالقوه برای انجام حملات، مانند حمله بر درمسال سیک ها در کابل، را دارد.

توماس روتیگ یکی از مدیران سازمان تحقیقاتی "شبکه تحلیلگران افغانستان" در کابل است.