Όταν (δεν) κερδίζει η AfD στην ανατολική Γερμανία

Κανείς δεν μπορεί να ισχυρίζεται ότι «πέφτει από τα σύννεφα» με την πρωτιά του ακροδεξιού κόμματος «Εναλλακτική για τη Γερμανία» (AfD) στη Θουριγγία ή την «παρά λίγο πρωτιά» στη γειτονική Σαξονία στις τοπικές εκλογές, που έγιναν την 1η Σεπτεμβρίου. Ούτε θα ήταν κεραυνός εν αιθρία μία ακόμη νίκη της AfD στο Βρανδεμβούργο, στις 22 Σεπτεμβρίου.

Στις αρχές του έτους η AfD κατέγραφε διψήφια ποσοστά σε 15 από τα 16 κρατίδια της Γερμανίας και είχε απογειωθεί δημοσκοπικά στην πρώην Ανατολική Γερμανία. Στη Θουριγγία συγκέντρωνε 31%, στο Βρανδεμβούργο 28% και στη Σαξονία το απίστευτο ποσοστό του 34%. Κυρίως η Σαξονία είχε θεωρηθεί «χαμένη υπόθεση». Κι όμως, εκεί έγινε η ανατροπή, με τους Χριστιανοδημοκράτες (CDU) του πρωθυπουργού Μίχαελ Κρέτσμερ να κερδίζουν τελικά, έστω και οριακά, την πρωτιά με 31,9%, έναντι 30,6% της AfD.

Διδάγματα αντλούνται όχι μόνο από τις ήττες, αλλά και από τις νίκες. Η παρουσία του Κρέτσμερ ήταν καταλυτική. Για μία ακόμη φορά. Στις προηγούμενες τοπικές εκλογές του 2019, με εμπειρία μόλις δύο ετών στην πρωθυπουργία (λόγω αιφνιδιαστικής παραίτησης του προκατόχου του, Στάνισλαβ Τίλιχ) ο Κρέτσμερ είχε καταφέρει να διαψεύσει τις δημοσκοπήσεις και να δώσει τη νίκη στην CDU με 32,1% έναντι 27,5% για την AfD. Για πρώτη φορά μετά τις εθνικές εκλογές του 2017 και τις ευρωεκλογές του 2019 οι Χριστιανοδημοκράτες άφηναν πίσω τους την AfD στη Σαξονία.

Ο υπερδραστήριος Μίχαελ Κρέτσμερ

Όλα αυτά δεν τα πέτυχε από το γραφείο του ο Κρέτσμερ. Τα ρεπορτάζ της εποχής έκαναν λόγο για έναν ακούραστο, υπερδραστήριο πολιτικό, ο οποίος καθ' όλη τη διάρκεια του προεκλογικού αγώνα δεν άφησε ούτε ένα χωριό, ούτε μια πλατεία χωρίς μπάρμπεκιου και κουβεντούλα με ψηφοφόρους, ακόμη και με αγανακτισμένους ψηφοφόρους. Τα γερμανικά ΜΜΕ επανέφεραν για τον πρωθυπουργό της Σαξονίας τα ανεκδοτάκια που ακούγονταν παλαιότερα για τον αεικίνητο Χανς Ντίτριχ Γκένσερ: «Συγκρούστηκαν δύο αεροπλάνα, ο Γκένσερ ήταν και στα δύο…»    

Τόσο πολύ επαινέθηκε ο Μίχαελ Κρέτσμερ, ώστε το όνομά του είχε ακουστεί ακόμη και για τη διαδοχή της Άνγκελα Μέρκελ στην ηγεσία των Χριστιανοδημοκρατών στα τέλη του 2021. Τελικά πρυτάνευσαν πιο ψύχραιμες σκέψεις και τα ηνία του κόμματος ανέλαβε ο πολύπειρος Φρίντριχ Μερτς. Αλλά ο Κρέτσμερ δεν ξέχασε την τέχνη και το απέδειξε στις εκλογές της προπερασμένης Κυριακής. Και αυτό, παρά την προφανή «κόπωση» πολλών ψηφοφόρων μετά από 16 συνεχή έτη χριστιανοδημοκρατικής διακυβέρνησης στη Σαξονία.

Στη Θουριγγία τα κόμματα του δημοκρατικού τόξου δεν κατάφεραν να προτείνουν έναν εξίσου ικανό υποψήφιο απέναντι στην AfD, η οποία κατέβαζε ως υποψήφιο πρωθυπουργό ένα από τα πιο προβεβλημένα (αλλά και ακραία) στελέχη της, τον Μπιορν Χέκε. Ο «εκλεκτός» των Χριστιανοδημοκρατών Μάριο Φόιγκτ δεν έπεισε, παρά την αξιοπρεπή παρουσία σε τηλεοπτικό ντιμπέιτ με τον Χέκε.

Κρίσιμη αναμέτρηση στο Βρανδεμβούργο

Το ενδιαφέρον μετατοπίζεται τώρα στις εκλογές του Βρανδεμβούργου, την προσεχή Κυριακή. Εάν επικρατήσουν οι Σοσιαλδημοκράτες (SPD) του πρωθυπουργού Ντίτμαρ Βόιντκε, πολλοί θα παραδώσουν στη λήθη το αποτέλεσμα της Θουριγγίας ή έστω θα το εκλογικεύσουν, με το σκεπτικό ότι δεν αλλάζουν τον ρου της ιστορίας οι 408.000 ψήφοι υπέρ της AfD σε ένα από τα μικρότερα κρατίδια της Γερμανίας. Εάν όμως κερδίσει η AfD, θα μπορεί να ισχυρίζεται ότι κυριαρχεί στον «πράσινο πνεύμονα» του Βερολίνου, στο παραδοσιακό προπύργιο των Σοσιαλδημοκρατών. Και ότι η πρωτιά της 1ης Σεπτεμβρίου στη Θουριγγία δεν ήταν ένα «ατύχημα της ιστορίας». Επί μήνες οι σφυγμομετρήσεις υποδεικνύουν ξεκάθαρη νίκη της AfD. Ωστόσο, την Παρασκευή, δύο νέες δημοσκοπήσεις για τα τηλεοπτικά δίκτυα ARD και ZDF έδειξαν ότι η διαφορά των δύο κομμάτων συρρικνώνεται σε μία ή το πολύ τρεις ποσοστιαίες μονάδες, αντιστοίχως.

Ευκαιρία για τον Μίχαελ Κρέτσμερ να αποδείξει εκ νέου πόσο σημαντικό είναι να σκέφτεσαι, ενίοτε, out of the box: σε μία μάλλον πρωτοφανή κίνηση ο χριστιανοδημοκράτης πολιτικός εκφράζει δημοσίως την στήριξή του στον σοσιαλδημοκράτη πρωθυπουργό του Βρανδεμβούργου, παρακάμπτοντας ουσιαστικά τον ομοϊδεάτη του Γιαν Ρέντμαν, ο οποίος υποτίθεται ότι διεκδικεί την πρωθυπουργία για λογαριασμό των Χριστιανοδημοκρατών. Αλλά βέβαια «τέτοια ώρα, τέτοια λόγια». «Το σημαντικό είναι να παραμείνει πρώτη δύναμη σε αυτό το κρατίδιο ένα δημοκρατικό κόμμα, που επί 34 χρόνια διασφαλίζει την σταθερότητα» δηλώνει ο Μίχαελ Κρέτσμερ.