Όλαφ Σολτς: Ο σιωπηλός Γερμανός καγκελάριος

«Κοιτάξτε, ο Όλαφ Σολτς, ο καγκελάριος!», λέει μια γυναίκα στα δύο αγοράκια της σπρώχνοντάς τα προς τους φωτογράφους του Τύπου. «Ο κοντός άντρας με τη φαλάκρα;», ρωτάει το ένα από τα παιδιά. «Ναι, ακριβώς», απαντάει η γυναίκα γελώντας και σηκώνει το κινητό της να βγάλει μια φωτογραφία. Λίγα μέτρα παραδίπλα δύο άντρες και μία γυναίκα στέκονται δίπλα σε ένα γεωργικό μηχάνημα και συζητούν για τη συγκομιδή φράουλας. «Ο καγκελάριος στην “Πράσινη Εβδομάδα”, αυτό κι αν είναι γεγονός».

Για πολλούς πολίτες ο Σολτς είναι απών

Μιάμιση ώρα περνάει ο Σολτς στην αγροτική έκθεση του Βερολίνου, σκάβοντας συμβολικά μία τρύπα για δενδροφύτευση με τους δασολόγους και ψήνοντας ψωμί με τους αρτοποιούς.

Ωστόσο οι απλοί επισκέπτες της έκθεσης δεν μπορούν να προσεγγίσουν τον Σολτς. Και αυτή η αποστασιοποίηση έχει επίσης κάτι το συμβολικό: για πολλούς πολίτες ο καγκελάριος είναι ουσιαστικά απών εδώ και εβδομάδες ή και μήνες.

Η δουλειά του καγκελάριου πάντως δεν είναι απλή, ιδίως στα πλαίσια ενός τρικομματικού συνασπισμού. Ποτέ άλλοτε μία ομοσπονδιακή κυβέρνηση δεν είχε να επιλύσει τόσο πολλά προβλήματα.

Πλέον τα κρατικά ταμεία έχουν αδειάσει – και αυτό άρχισε να επηρεάζει και τους αγρότες, που τώρα κινητοποιούνται για τις περικοπές σε ορισμένες από τις επιδοτήσεις τους. Την ίδια στιγμή απεργούν και οι μηχανοδηγοί των σιδηροδρόμων, ζητώντας υψηλότερους μισθούς και λιγότερες ώρες εργασίας. Στη Γερμανία πολλοί δρόμοι, γέφυρες και σιδηροδρομικές ράγες δεν έχουν συντηρηθεί, στον τομέα της ψηφιοποίησης η χώρα έχει μείνει επίσης πίσω και, όπως έδειξε η διεθνής έρευνα Pisa σχετικά με το επίπεδο της εκπαίδευσης, η απόδοση των Γερμανών μαθητών είναι χειρότερη από ποτέ.

Τι κάνει η κυβέρνηση;

Και ο Όλαφ Σολτς και η κυβέρνηση; Τι κάνουν για όλα αυτά; Κατά τους πολίτες, λίγα πράγματα. Το SPD, οι Πράσινοι και το FDP έχουν πετύχει ορισμένους από τους στόχους που έθεσαν. Ωστόσο τσακώνονται κάθε τόσο, ιδίως το FDP και οι Πράσινοι – ο Σολτς συνήθως αποστασιοποιείται.

Σε τυχαία έρευνα της DW στα μέσα Ιανουαρίου στους δρόμους του Βερολίνου ένας άντρας δηλώνει πως «όταν βλέπω ένα ζευγάρι να μαλώνει συνέχεια, αλλά παρ’ όλα αυτά θεωρεί πως είναι ευτυχισμένο, τότε λέω πως κάτι δεν λειτουργεί σωστά». Όσο για τον Σολτς, μία γυναίκα εκτιμά πως «δεν αισθανόμαστε πως εισακούγεται η φωνή μας. Υπάρχει η αίσθηση πως όλες οι τιμές εκτοξεύονται. Και έτσι νιώθει κανείς πως δεν αξίζει πλέον πραγματικά να ζει κανείς στη Γερμανία».

Μόνο το 1/5 δηλώνει ικανοποιημένο με τον Σολτς

Σύμφωνα με το ινστιτούτο έρευνας της κοινής γνώμης infratest-dimap μόλις το 19% των ψηφοφόρων δηλώνει ευχαριστημένο με το έργο του Σολτς. Έτσι, ο Σολτς αποτελεί τον λιγότερο δημοφιλή καγκελάριο από το 1997, όταν και ξεκίνησε η σχετική έρευνα.

Ταυτοχρόνως ο καγκελάριος δεν δίνει εξηγήσεις στον κόσμο. Αντιθέτως μιλάει μονάχα όταν είναι απολύτως αναγκαίο. Και όταν τελικά πει κάτι, το κάνει με τρόπο σύντομο, απλό και λιτό. Ο Σολτς μιλάει καθησυχαστικά και υπόσχεται στους πολίτες πως όλα θα πάνε καλά. Όμως αυτό φαίνεται απίθανο.

Κατά τον Μαρσέλ Φράτσερ, πρόεδρο του Γερμανικού Ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών (DIW), ο Σολτς πρέπει να δρα με γνώμονα τη διαφάνεια: «Πρέπει να είναι ειλικρινής και να μιλάει ανοιχτά για το τι μπορεί και τι δεν μπορεί να κάνει η κυβέρνηση. Και πρέπει να είναι και ταπεινός. Το ζήτημα είναι πρωτίστως η αντιμετώπιση των πολιτών, των οποίων την εμπιστοσύνη πρέπει να κερδίσει – συμπεριλαμβανομένης και αυτής των επιχειρηματιών».

Πάντως κατά την καγκελαρία ο Σολτς επιδιώκει πολύ περισσότερο την επαφή με τους πολίτες συγκριτικά με την προκάτοχό του Άνγκελα Μέρκελ – ακόμη και αν οι συναντήσεις με τους πολίτες δεν είναι σχεδόν ποτέ αυθόρμητες. Αλλά το τι συμβαίνει όταν ο καγκελάριος συναντάται απευθείας με τους πολίτες φάνηκε και στις πρόσφατες επισκέψεις του στις πλημμυροπαθείς περιοχές, όπως και στον αγώνα της γερμανικής εθνικής ομάδας χάντμπολ για το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα. Ο Σολτς δέχτηκε προσβολές, γιουχαΐσματα και σφυρίγματα αποδοκιμασίας.

Περισσότερο συντονιστής παρά ηγέτης

Οι πολιτικές του καγκελαρίου απλώς δεν φαίνεται να έχουν πέραση πλέον. Όπως αναφέρει η Ούρσουλα Μινχ, διευθύντρια της Ακαδημίας για την Πολιτική Εκπαίδευση στο Τούτσινγκ, «οι συχνές εμφανίσεις δεν έχουν απαραιτήτως αποτέλεσμα». Οι πολίτες θέλουν έναν καγκελάριο που να μπορεί πραγματικά να ηγηθεί. Όμως στον κυβερνητικό συνασπισμό ο Σολτς φαίνεται περισσότερο ως συντονιστής, παρά ως επικεφαλής.

Όσον αφορά την εξωτερική πολιτική, η Γερμανία αποτελεί τη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης, ενώ είναι και η χώρα που προσφέρει τη μεγαλύτερη οικονομική και στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία μετά τις Η.Π.Α. Εδώ και βδομάδες ωστόσο κανείς δεν ξέρει εάν η Γερμανία θα στείλει τελικά στην Ουκρανία πυραύλους Taurus. Ο Σολτς διατηρεί τη σιωπή του. Την ίδια στιγμή ο καγκελάριος απουσίαζε και από το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός – χωρίς καμία εξήγηση. Ο Γάλλος πρόεδρος Μακρόν όμως έδωσε φυσικά το παρών.

Επομένως δεν είναι να απορεί κανείς που η δυσαρέσκεια εντείνεται ακόμη και στο κόμμα του καγκελαρίου, τους Σοσιαλδημοκράτες. Το περιοδικό Spiegel κάνει λόγο για μυστικές συναντήσεις όπου συζητείται το ενδεχόμενο να μην είναι ο Σολτς υποψήφιος του κόμματος στις εκλογές του φθινοπώρου του 2025, αλλά ο αγαπητός υπουργός Άμυνας Μπόρις Πιστόριους. Αναφορικά με αυτές τις φήμες ο Σολτς δεν έχει κάνει βέβαια το παραμικρό σχόλιο.

Επιμέλεια: Γιώργος Πασσάς