«Χρειαζόμαστε καθαρό μήνυμα της ΕΕ για τη Β. Μακεδονία»

Μία νέα, μέχρι πρότινος απρόβλεπτη εμπλοκή που παρουσιάστηκε στην ενταξιακή πορεία της Βόρειας Μακεδονίας είναι το βουλγαρικό «βέτο». Η απερχόμενη κυβέρνηση του Μπόικο Μπορίσοφ στη Σόφια δηλώνει ότι δεν μπορεί να συναινέσει στην προσχώρηση της γειτονικής χώρας πριν επιλυθεί μία σειρά ιστορικών και άλλων διαφορών. Υπάρχει ρεαλιστική προοπτική να ανακληθεί το βέτο; «Είχαμε ελπίσει ότι αυτό θα συνέβαινε μετά τις βουλευτικές εκλογές στη Βουλγαρίας, στις αρχές Απριλίου», λέει ο Μπουγιάρ Οσμάνι. «Αλλά τώρα η χώρα οδηγείται ξανά σε πρόωρες εκλογές, κατά πάσα πιθανότητα τον Ιούλιο. Αυτό περιορίζει τις δυνατότητες ουσιαστικού διαλόγου με τη Βουλγαρία. Θεωρώ, ωστόσο, ότι η επικείμενη σύνοδος κορυφής τον Ιούνιο αποτελεί μοναδική ευκαιρία για την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με τη Βόρεια Μακεδονία και την Αλβανία».

Στο ερώτημα, εάν το Βερολίνο θα μπορούσε να βοηθήσει σε αυτή την κατεύθυνση, ο υπουργός Εξωτερικών της Βόρειας Μακεδονίας απαντά: «Η Γερμανία είχε στηρίξει το εγχείρημα στη διάρκεια της προεδρίας της. Κατέβαλε εξαιρετικές προσπάθειες και συνεχίζει να κάνει το ίδιο στη διάρκεια της πορτογαλικής προεδρίας, ώστε να βρεθεί μία λύση. Δεν επιτρέπεται να χάσουμε την ευκαιρία που μας προσφέρει η σύνοδος κορυφής του Ιουνίου».

Ανησυχία για σενάρια επανακαθορισμού συνόρων

Ο 40χρονος Μπουγιάρ Οσμάνι είναι ο πρώτος υπουργός Εξωτερικών της γειτονικής χώρας που κατάγεται από την αλβανική κοινότητα της Βόρειας Μακεδονίας. Ασφαλώς στηρίζει την ενταξιακή προοπτική της χώρας του, αλλά και της Αλβανίας. Σχολιάζοντας το αποκαλούμενο non paper για αλλαγή συνόρων στα Δυτικά Βαλκάνια, ο Οσμάνι εκφράζει την ανησυχία του. «Ανησυχούμε, γι αυτό και εντείνουμε τις διπλωματικές μας προσπάθειες», δηλώνει χαρακτηριστικά. «Το μήνυμά μου είναι το εξής: Πρέπει να περιορίσουμε τις δυνατότητες διάδοσης τέτοιων non papers, τα οποία θα μπορούσαν να βρουν πρόσφορο έδαφος, δεδομένου ότι το μήνυμα της ΕΕ σχετικά με την ευρωπαϊκή προοπτική των Δυτικών Βαλκανίων δεν ήταν αρκετά ξεκάθαρο. Όσο πιο σαφές είναι αυτό το μήνυμα, τόσο πιο δύσκολα θα διαδραματίζουν ρόλο αυτά τα κείμενα. Γι αυτό είναι σημαντικό να αρχίσουν πολύ σύντομα οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις με τη Βόρεια Μακεδονία και την Αλβανία. Και να επιταχυνθεί ο διάλογος ανάμεσα στο Κόσοβο και στη Σερβία».

Ωστόσο για τη νέα ηγεσία του Κοσόβου δεν φαίνεται να αποτελεί προτεραιότητα ο διάλογος με το Βελιγράδι. Πώς σχολιάζει τη στάση αυτή ο Μπουγιάρ Οσμάνι; «Το Κόσοβο και η Σερβία είναι ανεξάρτητα κράτη και αποφασίζουν με δική τους ευθύνη για την πορεία του διμερούς διαλόγου. Εμείς, ως χώρα-μέλος του ΝΑΤΟ, έχουμε καθήκον να συμβάλλουμε στην ασφάλεια της περιοχής, αλλά το ‘στάτους κβο' στις σχέσεις μεταξύ Κοσόβου και Σερβίας δεν συμβάλλει στην ασφάλεια. Απόδειξη είναι οι προαναφερθείσες προσπάθειες για τη διάδοση ιδεών που μόνο σύγχυση προκαλούν, θέτοντας υπό αμφισβήτηση την ειρήνη στην περιοχή. 

Συνεχίζεται η «διαδικασία του Βερολίνου»

Μετά τις βουλευτικές εκλογές του Σεπτεμβρίου στη Γερμανία η καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ αναμένεται να αποχωρήσει οριστικά από την καγκελαρία. Εντός του 2020 πάντως το πρόγραμμά της προβλέπει μία τελευταία σύνοδο κορυφής στο πλαίσιο της «Διαδικασίας του Βερολίνου για τα Δυτικά Βαλκάνια» που είχε ξεκινήσει το καλοκαίρι του 2014. Πώς κρίνει ο Μπουγιάρ Οσμάνι ότι θα πρέπει να προχωρήσει η διαδικασία αυτή; «Η καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ ήταν εκείνη που έδωσε πνοή και ισχύ σε αυτή τη διαδικασία» λέει ο υπουργός Εξωτερικών της Βόρειας Μακεδονίας. «Τώρα η πρωτοβουλία αυτή θα πρέπει να συνεχιστεί, ώστε η περιφερειακή συνεργασία να διευκολύνει την αφομοίωση των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων. Ωστόσο η διαδικασία του Βερολίνου δεν μπορεί να είναι αυτοσκοπός. Η ενσωμάτωση της περιοχής αποτελεί γεωστρατηγική επένδυση για την ίδια την ΕΕ. Ο πληθυσμός των Δυτικών Βαλκανίων δεν υπερβαίνει το 4% του συνολικού πληθυσμού της ΕΕ και η γεωγραφική τους επικράτεια είναι μικρότερη από την αντίστοιχη της Ρουμανίας. Δεν πιστεύω ότι θέλουμε να αφήσουμε στην καρδιά της Ευρώπης ένα κενό, που μπορεί να αποτελέσει κερκόπορτα για επιβλαβείς επιρροές, οι οποίες θα μπορούσαν να αποσταθεροποιήσουν ολόκληρη την ΕΕ».

Ανίλα Σούκα

Επιμέλεια: Γιάννης Παπαδημητρίου