Φεστιβάλ Μπετόβεν 2021

Με μότο «Ανάσταση, ναι ανάσταση» ξεκίνησε τη Παρασκευή το Φεστιβάλ Μπετόβεν της Βόννης. Πέρυσι συμπληρώθηκαν 250 χρόνια από τη γέννηση του διασημότερου τέκνου της Βόννης, οι εορτασμοί ωστόσο αναβλήθηκαν για φέτος εξαιτίας της πανδημίας προς μεγάλη απογοήτευση διοργανωτών και κοινού. 

Η αρχή του Φεστιβάλ έγινε στο συνεδριακό κέντρο της Βόννης δίπλα στα κεντρικά της Deutsche Welle με τη Συμφωνία αρ. 9, την επονομαζόμενη «Χορωδιακή» λόγω του χορωδιακού τελευταίου της μέρους, τη μελοποίηση της Ωδής στη Χαρά του Φρίντριχ Σίλερ. Αρχιμουσικός ήταν ο καταλανός μετρ της αποκαλούμενης παλαιάς μουσικής Ζόρντι Σαβάλ, ο οποίος διηύθυνε το μουσικό σύνολο Le Concert des Nations σε όργανα εποχής. Τα έσοδα της συναυλίας, η οποία μεταδόθηκε και σε γιγαντοοθόνη σε γειτονικό πάρκο, διατέθηκαν στους πλημμυροπαθείς της δυτικής Γερμανίας.

Ελευθερία, ισότητα, αδελφότητα είναι τα ιδανικά του Μπετόβεν

Η απερχόμενη καλλιτεχνική διευθύντρια του Φεστιβάλ Μπετόβεν Νίκη Βάγκνερ είναι πεπεισμένη ότι το μήνυμα του μεγάλου γερμανού δημιουργού παραμένει ακόμα και σήμερα ισχυρό παρά τα όσα δραματικά νέα μάς έρχονται καθημερινά από το Αφγανιστάν. Μιλώντας στην DW η δισέγγονη του συνθέτη Ρίχαρντ Βάγκνερ (1813-1883) τόνισε μεταξύ άλλων: «Όλα στρέφονται και πάλι γύρω από απολυταρχικά καθεστώτα, καταπίεση, αντιδραστικότητα σε κάθε πολιτιστική κατάκτηση. Στον αντίποδα όλων αυτών στέκεται ο Μπετόβεν με τα ιδανικά του για ελευθερία, ισότητα και αδελφότητα. Το έργο του δεν μπορεί να αποτιμηθεί διαφορετικά από μια έκκληση στην ανθρωπότητα και την ανθρωπιά».

Από κοινού με τη Deutsche Welle το Φεστιβάλ συνεχίζει και φέτος, και μάλιστα για 20ή φορά το επιτυχημένο Campus Project, στο πλαίσιο του οποίου καλεί νέους μουσικούς από όλη την Ευρώπη στη Βόννη για να μελετήσoυν και να παρουσιάσουν από κοινού με τη γερμανική Ομοσπονδιακή Ορχήστρα Νέων ένα απαιτητικό μουσικό πρόγραμμα. Στο επίκεντρο των φετινών εργαστηρίων και της συναυλίας βρίσκονται έργα, όπως Alax του Ιάννη Ξενάκη και Quasi una fantasia του Ούγγρου Γκιόργκι Κούρταγκ. Ξεχωριστή στιγμή του φετινού Campus Project θεωρείται η πρεμιέρα της σύνθεσης "Entlang der Lieder" («Δίπλα στα τραγούδια»), μιας παραγγελίας της συνδιοργανώτριας Deutsche Welle, στη σμυρνιά συνθέτη Ζεϊνέπ Γκεντιζλίογλου.

Δυστυχώς λόγω των περιοριστικών μέτρων μόνο 500 θεατές επιτρέπεται να παρακολουθήσουν τις συναυλίες στο συνεδριακό κέντρο της Βόννης. Αρκετές συναυλίες θα μεταδοθούν από τη DW, συνεργαζόμενους ραδιοφωνικούς σταθμούς, μέσω διαδικτύου και του YouTube καναλιού DW Classical.

Ο Μπετόβεν δεν είναι συνθέτης σε γυάλινο πύργο

Μέχρι τις 10 Σεπτεμβρίου έχουν προγραμματιστεί 54 συναυλίες στη Βόννη, αλλά και σε 18 διαφορετικά σημεία στα περίχωρα. Οι θεατές θα έχουν τη δυνατότητα να ακούσουν και τις εννέα συμφωνίες του Μπετόβεν είτε στην πρωτότυπη ορχηστρική τους μορφή, είτε στις μεταγραφές για πιάνο του συνθέτη Φραντς Λιστ, μουσική δωματίου, καθώς και παραστάσεις μπαλέτου. Το Φεστιβάλ θα κλείσει στις 10 Σεπτεμβρίου με τη Συμφωνία αρ. 2 του Γκούσταβ Μάλερ με την επωνυμία «Της Αναστάσεως», απ΄ όπου και το μότο του φετινού Φεστιβάλ Μπετόβεν. Την Mahler Chamber Orchester θα διευθύνει ο αρχιμουσικός Μαξίμ Πασκάλ. Εκτός αυτού έχει προγραμματιστεί για τις 29 Οκτωβρίου η παρουσίαση του θρησκευτικού έργου του Μπετόβεν «Missa Solemnis», το οποίο θα παρουσιαστεί στον καθεδρικό ναό της Κολωνίας υπό τη διεύθυνση του ιάπωνα αρχιμουσικού Κεντ Νάγκανο.

Γιατί όμως ο Μπετόβεν είναι ακόμα και σήμερα, 194 χρόνια μετά το θάνατό του το 1827, ένας πασίγνωστος και ιδιαίτερα αγαπητός συνθέτης; Η καλλιτεχνική διευθύντρια του Φεστιβάλ Νίκη Βάγκνερ δεν δυσκολεύεται να απαντήσει: «Σχετίζεται με την προσπάθειά του για περισσότερη ανθρωπιά. Ο Μπετόβεν δεν είναι ένας ναρκισσιστής συνθέτης, δεν είναι λυρικός μουσουργός σε γυάλινο πύργο. Λέει «εγώ» αλλά μέσα στο δικό του «εγώ» περιλαμβάνεται το μεγάλο «εμείς». Δεν γνωρίζω κανέναν άλλο συνθέτη, στον οποίο αυτό είναι τόσο εμφανές».

Αναστασία Μπούτσκο

Επιμέλεια: Στέφανος Γεωργακόπουλος