«Υπαίθρια φυλακή» η Μόρια

Στις δραματικές και απάνθρωπες συνθήκες που επικρατούν στο κέντρο προσφύγων της Μόριας στη Λέσβο επανέρχεται ο γερμανικός Τύπος. Αφορμή για τη νέα σχετική ανταπόκριση που δημοσιεύει στην ηλεκτρονική της έκδοση η Frankfurter Rundschau είναι νέα έκθεση της οργάνωσης για την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων Human Rights Watch, η οποία «προειδοποιεί για τις απάνθρωπες συνθήκες στα ελληνικά κέντρα προσφύγων. Ενόψει του χειμώνα οι συνθήκες διαβίωσης των ατόμων που αναζητούν άσυλο θα πρέπει να βελτιωθούν», γράφει η εφημερίδα της Φραγκφούρτης επικαλούμενη τις εκκλήσεις της ανθρωπιστικής οργάνωσης. Για «απειλή ανθρωπιστικής καταστροφής στη Μόρια» κάνει λόγο ο γερμανός ανταποκριτής βασιζόμενος στις διαπιστώσεις της HRW, η οποία επισκέφθηκε το κέντρο στη Μόρια και συνομίλησε με πρόσφυγες. Η FR γράφει ότι «στην τελευταία της έκθεση η HRW προειδοποιεί για 'εκτεταμένη ανθρωπιστική καταστροφή' εφόσον το κέντρο στη Μόρια δεν καταστεί τάχιστα ανθεκτικό απέναντι στον χειμώνα. Εκεί ζουν σήμερα πάνω από 6800 άνθρωποι, αν και ο καταυλισμός έχει σχεδιαστεί για 3100 άτομα. 'Χιλιάδες άτομα που αναζητούν προστασία στην Ευρώπη στερούνται των θεμελιωδέστερων δικαιωμάτων τους για ανθρώπινη αντιμετώπιση' αναφέρει ο Τόντορ Γκάρντος από την HRW».

Ο ίδιος τονίζει ότι «η στηριζόμενη από την ΕΕ πολιτική, βάσει της οποίας αιτούντες άσυλο κρατούνται στα ελληνικά νησιά, έχει μετατρέψει τη Λέσβο σε 'υπαίθρια φυλακή'. Η HRW μίλησε με 26 αιτούντες άσυλο στο νησί. Αυτοί είδαν στη Μόρια σπασμένους σωλήνες αποχέτευσης και ανεξέλεγκτες ροές από ακαθαρσίες που μπορούν να προκαλέσουν μολυσματικές ασθένειες. Σε κάποια κοντέινερ στεγάζονται 15 άνθρωποι –ένας ανά τετραγωνικό μέτρο. Πολλοί δεν έχουν καν στρώμα για να κοιμηθούν».

Το δημοσίευμα συνεχίζει σημειώνοντας ότι «η HRW κάνει έκκληση στην ελληνική κυβέρνηση να βελτιώσει εγκαίρως ενόψει του χειμώνα τις συνθήκες διαβίωσης των αιτούντων άσυλο στη Λέσβο και στα υπόλοιπα νησιά του Αιγαίου και να τους διασφαλίσει ανθρώπινα καταλύματα, καθαρό νερό και προστασία από επιθέσεις. Η HRW θέτει προ των ευθυνών της και την ΕΕ: 'Οι άθλιες συνθήκες στα νησιά αποτελούν συλλογική ντροπή για την Ευρώπη'», τονίζει η ανθρωπιστική οργάνωση.

Αναταραχή για τις δηλώσεις Μερτς περί ασύλου

Κυρίαρχο θέμα σχολιασμού στον γερμανικό Τύπο αποτελούν οι δηλώσεις του επίδοξου διαδόχου της Άγκελα Μέρκελ Φρίντριχ Μερτς για το συνταγματικό δικαίωμα του ασύλου στη Γερμανία. Ο Φρ. Μερτς δήλωσε ότι θα πρέπει να συζητηθεί εάν το θεμελιώδες αυτό δικαίωμα μπορεί να διατηρηθεί στη σημερινή του μορφή. Μετά τις αντιδράσεις που προκλήθηκαν, ο χριστιανοδημοκράτης πολιτικός παρενέβη εκ νέου, εξηγώντας ότι σε καμία περίπτωση δεν έθεσε εν αμφιβόλω το θεμελιώδες δικαίωμα στο άσυλο.

Η Süddeutsche Zeitung στηλιτεύει τις δηλώσεις του Φρίντριχ Μερτς με σχόλιό της. Όπως αναφέρει: «Ο Μερτς δεν γνωρίζει ή δεν θέλει να γνωρίζει  ότι το κοινό δίκαιο της ΕΕ για το άσυλο είναι ήδη αρκετά προχωρημένο. Στη Χάρτα των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ υπάρχει το Άρθρο 18, το οποίο εγγυάται το δικαίωμα στο άσυλο όπως ορίζεται από τη Σύμβαση της Γενεύης για τους Πρόσφυγες. Και υπάρχει ακόμη από το 2012 οδηγία της ΕΕ (σ.σ. οδηγία 2011/95/ΕΕ) που ορίζει ενιαίους κανόνες για την αναγνώριση προσφύγων. Η ΕΕ παρέχει σε αυτήν την περίπτωση ένα ατομικό δικαίωμα στο άσυλο με τρόπο παρόμοιο με αυτόν που το κάνει το γερμανικό Σύνταγμα. Δεν υπάρχουν ελλείψεις, όπως θεωρεί ο Μερτς, στο ενιαίο δίκαιο της ΕΕ, υπάρχει ελλιπής βούληση των κρατών να το τηρήσουν».

Σκληρή κριτική στον Φρίντριχ Μέρτς ασκεί και η Südwest Presse: «Ο Φρ. Μερτς είναι νομικός και πολιτικός. Ως πολιτικός θα έπρεπε να γνωρίζει ότι το ατομικό θεμελιώδες δικαίωμα στο άσυλο δεν είναι απλά ένα οποιοδήποτε άρθρο του γερμανικού Συντάγματος. Είναι η απάντηση στον όλεθρο του Ολοκαυτώματος, ο νόμος που απορρέει από την ανάληψη ευθύνης από τη Γερμανία για τα εγκλήματα του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Γι' αυτό θα έπρεπε να γνωρίζει ότι με την πρότασή του -όσο ενδιαφέρουσα κι αν είναι από νομικής άποψης- σπάει ένα ταμπού».

Η Frankfurter Allgemeine Zeitung αναγνωρίζει μεν πόσο λεπτό και ιστορικά φορτισμένο είναι το ζήτημα που έθεσε ο Φρίντριχ Μερτς, επισημαίνοντας ότι το θεμελιώδες συνταγματικό δικαίωμα στο άσυλο είναι «μια ιερή αγελάδα της γερμανικής πολιτικής». Ωστόσο, σύμφωνα με την εφημερίδα της Φραγκφούρτης, «το γερμανικό δικαίωμα στο άσυλο κατά το Άρθρο 16a θα διατηρήσει την αναγκαία αποδοχή μόνον εφόσον παραμείνει σύμβολο ανθρωπισμού και κυριαρχίας του δικαίου –και δεν μετατραπεί σε πήλινο μνημείο που θα θυμίζει τους καιρούς όπου το κράτος ήξερε ακόμη να προστατεύει τα σύνορά του και να επιβάλλει τους κανόνες του».

Άρης Καλτιριμτζής