Τόπος κατοικίας, διάστημα. Γιατί όχι;

Το μέλλον ανήκει στο διάστημα. Με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους. Ένας από αυτούς ίσως να ήταν ο εποικισμός άλλων πλανητών ή ακόμη η διοργάνωση διαστημικών ταξιδιών μικρότερης διάρκειας. Ακούγεται σαν ένα τέλειο σενάριο, που ενδεχομένως πολλοί να θελήσουν να κάνουν πραγματικότητα. Πόσο εφικτά είναι όμως όλα αυτά και τι πρέπει να γνωρίζουμε; Στη Deutsche Welle μίλησε ο Νιλ Φ. Κόλινς, καθηγητής Φυσικής και Αστρονομίας από το Πανεπιστήμιο του Μάιντς με πολλά χρόνια επαγγελματικής εμπειρίας στη NASA. To τελευταίο βιβλίο του από τις πανεπιστημιακές εκδόσεις Columbia έχει τίτλο: «Ένας οδηγός για τα ταξίδια στο διάστημα: για όσους πάνε για να μείνουν αλλά και για απλούς τουρίστες» (The Traveler's Guide to Space - For One-Way Settlers and Round-Trip Tourists).

Τα νέα σύνορα είναι το διάστημα 

«Τα νέα σύνορα βρίσκονται στο διάστημα και για το λόγο αυτό μπορούμε από τώρα να αρχίσουμε να συνυπολογίζουμε τα θετικά και τα αρνητικά προκειμένου να πάρουμε σωστές αποφάσεις. Τόσο οι τουρίστες του διαστήματος όσο και οι έποικοι να κληθούν να αντιμετωπίσουν σημαντικές προκλήσεις, γιατί απλά ο οργανισμός μας δεν είναι φτιαγμένους για όλους τους πλανήτες. Ωστόσο με το χρόνο και την πρόοδο της τεχνολογίας αλλά και την εξέλιξη γενικότερα, πιστεύω ότι θα είμαστε σε θέση να ζήσουμε και πέρα από τη γη», αναφέρει χαρακτηριστικά ο Νιλ Φ. Κόλινς.

Βέβαια ο ίδιος υπογραμμίζει τις ιδιαιτερότητες που μπορεί να έχει η ζωή στο διάστημα, έστω κι αν πρόκειται για ένα σύντομο ταξίδι. «Είμαι υπέρ των ταξιδιών στο διάστημα και ναι, μπορεί να έχουν πλάκα, όπως μου αφηγούνται φίλοι μου αστροναύτες. Αλλά μακροπρόθεσμα ενέχουν κίνδυνοι. Εάν βγεις στο διάστημα και έρθεις σε επαφή με την ακτινοβολία είναι πιθανό να επιστρέψεις χωρίς προβλήματα. Είναι όμως επίσης πιθανό, όπως συνέβη σε γνωστούς μου, να έχουν σοβαρά προβλήματα με τα οστά τους, ως συνέπεια των διαφορετικών συνθηκών που επικρατούν στον διαστημικό χωροχρόνο», εξηγεί ο ίδιος.

Περί εξέλιξης του ανθρώπου και της  κοινωνίας

Τα τελευταία χρόνια η έρευνα τόσο στη NASA όσο και στην ESA ρίχνει μεγάλο βάρος στη μελέτη της εξελικτικής βιολογίας στο διάστημα. Είναι πολύ σημαντική η κατανόηση του τρόπου προσαρμογής και εξέλιξης βασικών ανθρώπινων λειτουργιών, όπως της διατροφής ή της αναπαραγωγής σε συνθήκες διαστήματος, εξηγεί ο ειδικός. Για παράδειγμα είναι σημαντικό να μελετήσει κανείς πώς μπορεί να είναι τα παιδιά που θα προκύψουν από μια διαδικασία αναπαραγωγής στο διάστημα, δεδομένου ότι και η βαρύτητα αλλά και οι περιβαλλοντικές συνθήκες θα ήταν εντελώς διαφορετικές.

Πέρα όμως από τα καθαρά βιολογικά ζητήματα, ανακύπτουν και κοινωνικά ζητήματα ή πιο σωστά ζητήματα κοινωνικής οργάνωσης στο διάστημα. «Τίθεται το ζήτημα της εξέλιξης των κοινωνιών που θα αναπτυχθούν στον Άρη ή το φεγγάρι», αναφέρει ο Νιλ Κόλινς.

Όπως επισημαίνει ο ίδιος, η έλλειψη ποικιλομορφίας, όπως τη συναντάμε στη γη, μπορεί να οδηγήσει τις κοινωνίες του διαστήματος προς άλλη κατεύθυνση από όλα όσα γνωρίζουμε σήμερα. Από την άλλη πλευρά άγνωστο παραμένει πώς μπορεί να αντιδράσουν οι άνθρωποι που θα βρεθούν στο διάστημα για μικρότερο ή μεγαλύτερο χρονικό διάστημα απέναντι σε φαινόμενα όπως ο κοινωνικός αποκλεισμός ή η απομόνωση. Μένει να φανεί στο μέλλον. Μέχρι τότε, η έρευνα είναι αυτή που θα δώσει τις πρώτες, έστω θεωρητικές απαντήσεις, για το επόμενο μεγάλο βήμα της ανθρωπότητας.

Ζάλφικαρ Έιμπανι / Δ. Κυρανούδη