Τουρκία: Θα απαγορευθεί το φιλοκουρδικό HDP;

Οι εκλογικές επιτυχίες του φιλοκουρδικού ΗDP στις τελευταίες εκλογές έφεραν σε δύσκολη θέση το κυβερνών κόμμα του Ταγίπ Ερντογάν AKP. Η στρατηγική του ΗDP στις αυτοδιοικητικές εκλογές το Μάρτιο του 2019 αποδείχθηκε ιδιαίτερα αποτελεσματική, διότι βασίστηκε στη συνεργασία με το ρεμπουμπλικανικό κόμμα CHP. Σε ορισμένους δήμους το φιλοκουρδικό κόμμα ζήτησε από τους υποστηρικτές του να ψηφίσουν υποψηφίους του επίσης αντιπολιτευτικού CHP. Μεγαλύτερο πλήγμα για τον Ταγίπ Ερντογάν ήταν ότι το κόμμα έχασε τους δύο κορυφαίους δήμους της χώρας στη Κωνσταντινούπολη και την Άγκυρα.

Η απάντηση του προέδρου Ερντογάν δεν άργησε. Οι πιέσεις προς τους εκλεγμένους πια τοπικούς άρχοντες έγιναν αφόρητες. Πολλοί μάλιστα εκδιώχθηκαν από τα αξιώματά τους. Άλλοι πάλι βρίσκονται εδώ και μήνες σε προσωρινή κράτηση, μεταξύ των οποίων και οι πρώην επικεφαλής του φιλοκουρδικού κόμματος Σελαχαντίν Ντεμιρτάς και Φιγκέν Γιουκσεκντάγκ.

«Τρομοκρατικό κόμμα» το HDP ισχυρίζεται η Άγκυρα

Το ΗDP κατηγορείται συνήθως ότι διατηρεί στενούς δεσμούς με το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (PKK). Πρόσφατα ο τούρκος υπουργός Σουλεϊμάν Σοϊλού δήλωνε ότι τα μέλη του φιλοκουρδικού κόμματος «συνεργάζονται με τρομοκράτες» και ότι το κόμμα δεν έχει πια δικαίωμα ύπαρξης. Όπως δήλωσε ο τούρκος υπουργός «ένα κόμμα που δεν αποστασιοποιείται και δεν χαρακτηρίζει το PKK τρομοκρατικό δεν μπορεί να είναι πολιτικό κόμμα αυτής της χώρας». Λίγο νωρίτερα βρέθηκαν στις κουρδικές περιοχές του βορείου Ιράκ νεκροί 13 τούρκοι στρατιώτες που κρατούνταν ως όμηροι. Παρά το γεγονός ότι οι αρχές υπέπεσαν σε σημαντικά λάθη στις προσπάθειες απελευθέρωσης των ομήρων η κυβέρνηση Ερντογάν ρίχνει την ευθύνη στο φιλοκουρδικό κόμμα.

Για να αποδείξει ότι το HDP είναι «τρομοκρατικό κόμμα» όπως χαρακτηρίζεται, ο Σουλεϊμάν Σοϊλού έδωσε στη δημοσιότητα φωτογραφίες που δείχνουν πλάι πλάι τον συμπρόεδρο του φιλοκουρδικού κόμματος με τον διοικητή του PKK Μουράτ Καραγιλάν. Πολλοί ειδικοί θεωρούν ότι η δημοσίευση της φωτογραφίας άκρως παραπλανητική, μιας και είναι από τη περίοδο 2013-2015 όταν η τουρκική κυβέρνηση βρισκόταν σε διάλογο με το PKK για μια συμφωνία ειρήνευσης. Δυστυχώς όμως οι διαπραγματεύσεις κατέληξαν σε αδιέξοδο και διακόπηκαν.

Παρά τις ισχνές ενδείξεις οι φωνές στη κυβέρνηση Ερντογάν που ζητούν απαγόρευση του HDΡ δυναμώνουν ολοένα. Κυρίως το συγκυβερνών υπερεθνικιστικό MHP του Ντεβλέτ Μαχτσελί ζητά επίμονα να τεθεί εκτός νόμου το φιλοκουρδικό κόμμα. Ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Σαπαντσί Μπεργκ Έσεν θεωρεί ότι τα σχέδια για απαγόρευση σχετίζονται άμεσα με τις εκλογές: «Τα καλά εκλογικά αποτελέσματα του HDP ευθύνονται για το γεγονός ότι το κυβερνών AKP δεν έχει καταφέρει από τις εκλογές του 2015 να διασφαλίζει απόλυτη πλειοψηφία».

Προσπάθειες διχασμού της αντιπολίτευσης

Πολλοί πολιτικοί παρατηρητές στη Τουρκία, μεταξύ των οποίων και ο Μπεργκ Έσεν εκτιμούν ότι η τουρκική κυβέρνηση καταβάλλει προσπάθειες να διασπάσει την αντιπολίτευση ποινικοποιώντας το HDΡ. Σήμερα στο αρραγές μέτωπο της αντιπολίτευσης το ρεπουμπλικανικό CHP και το υπερεθνικιστικό κόμμα IYI διαθέτουν από συντηρητικούς μέχρι και εθνικιστές ψηφοφόρους. Μια υπερβολικά φιλοκουρδική πολιτική καθώς και μια συνεργασία με το HDP ίσως να δρούσε αποτρεπτικά στους ψηφοφόρους των δύο κομμάτων.

Μέχρι στιγμής πάντως ο πρόεδρος Ερντογάν και το ΑΚΡ κρατούν κλειστά τα χαρτιά τους σχετικά με το ενδεχόμενο απαγόρευσης του HDP. Ο λόγος σχετίζεται ίσως με τον Ερντογάν, ο οποίος παραμένει πραγματιστής πολιτικός και αποφασίζει ποιος είναι σύμμαχος ή εχθρός ανάλογα με το πολιτικό κλίμα και τη κατάσταση στη χώρα. Στο παρελθόν οι Κούρδοι ήταν πολλές φορές εξιλαστήριο θύμα του τούρκου προέδρου. Σε περίπτωση που εξαφανιστούν ως κόμμα από την πολιτική σκηνή στο κοινοβούλιο τότε ο Ταγίπ Ερντογάν θα χάσει ένα σημαντικό στρατηγικό όπλο.

Ντάνιλ Μπελούτ

Επιμέλεια: Στέφανος Γεωργακόπουλος